Đôi lời bàn về “vượt qua nỗi sợ hãi” của Trương Duy Nhất

”Sợ hãi ” có rất nhiều căn nguyên. Với đa số, “sợ hãi “ vô cùng lớn khi nhắc đến… thể chế, chính quyền!

          Ví thử nghề báo. Trên 700 đầu báo, số người sống bằng nghề báo lên tới gần 2 vạn. Số này sẽ tự hỏi: nếu nhiều người nghỉ báo viết bờ-lốc, khai dân trí như Trương Duy Nhất, họ và gia đình sẽ sống bằng gì? Việc “nghỉ ” có tác động phần nào lên hệ tư tưỏng hay chỉ tạo thời cơ cho một thế hệ đầy “nhiệt huyết” đang chờ “đục nước béo cò” rào rào nhảy vào? Và đương nhiên ra đi đồng nghĩa với không còn “chỗ đứng”.

          Và nữa, sẽ có người bị gán tội. Người ta quy kết nhưng không bắt tất cả. Người của chúng ta bắt đầu rờ lên gáy của mình phập phồng sống. Nỗi sợ nhân lên cùng với câu hỏi lớn dần: bao giờ sẽ đến lượt mình?

          Đó là một trong muôn vàn lý do giải thích tại sao trong một xã hội dù đã khủng hoảng niềm tin, Trưong Duy Nhất, Trần Đăng Tuấn không thể tạo nên hiệu ứng dây chuyền.

          Và còn bị miệt là những kẻ không thức thời, hâm, gàn dở…

          Những người ngưỡng mộ Nhất, Tuấn… cũng sẽ đặt câu hỏi: liệu “tự do” rồi, mình có đứng được như Nhất, như Tuấn… hay còn chẳng kiếm nổi cái đút mồm? Thôi thì, chật chội một tí, nhưng mà vẫn có thức uống, cái ăn!

          “Không thể ngăn chặn được tư duy của con người”, nhưng người ta khó có thể tự mình vượt qua khỏi nỗi sợ hãi. Đó cũng là lý do người dân cam chịu sống trong bạc nhược. Họ cũng rất hiểu điều tiến sĩ Jean-Francois Sabouret (người đứng đầu Viện nghiên cứu thế giới châu Á, Institut des Mondes Asiatiques tại Paris, giám đốc mạng lưới nghiên cứu châu Á, Réseau Asie, thuộc trung tâm quốc gia nghiên cứu khoa học – CNRS của Pháp) phát biểu mới đây: "Người ta chỉ có thể bắt bớ một, hay một vài người thôi, chứ làm sao có thể bắt nổi cả một dân tộc? Điều đó là không thể”. Nhưng “váy” và “bỉm” đã bao kín suy nghĩ người dân từ bấy nay rồi!

          “Váy” và “bỉm” luôn là lô cốt, là lý do chính đáng nhất để những bậc chính nhân đưa ra, rút về cố thủ khi sắp sửa tới hạn. Khi con người không được là con người nhưng vẫn tự lừa dối, an ủi mình là con người thì người ta sẵn sàng chấp nhận tất cả để lấy sự an toàn.

          Đấy là lý do chính khiến tôi luôn nghi ngờ cái vẫn gọi: “lòng tự hào dân tộc”!

          Và như thế, với bản lĩnh thực tại của người Việt, “vượt qua nỗi sợ hãi ” để thay chuyển quả thực là rất khó!

Nguyễn Văn Hoàng