BÀ BT Y TẾ BỊ CÃ NƯỚC 'NÉM ĐÁ' .
Hiện nay cã nước đang sôi sục v/v bà bộ trưởng Y tế ko đi thăm GĐ các em bé chết về vaccine ở Hương hóa Quãng trị ; mà lại đi thăm nghĩa trang LS cũng ở QT .
1/ Có thể bà nghĩ rằng đi thăm các GĐ này ko an toàn : sợ họ túm áo bà chửi bới , rằng bà phải chịu trách nhiệm về các chết cũa con họ hay còn nhiều bất trắc ko ai biết trước . Thành ra né tránh (ko đến các các nơi này) mà đi thăm nghĩa trang LS cho nó 'lành' .
2/ Qua việc làm nói lên một điểm yếu kém cũa phần lớn các quan chức VN : không phải chịu TRÁCH NHIỆM  về những gì mình (hay cấp dưới cũa mình) đã làm .
Ở các nước như Hàn , Nhựt : chĩ cần một công trình bị sụp đỗ (do xây kém chất lượng hay lý do nào khác) là ông BT bộ xây dựng hay GTVT xin từ chức . Mới đây , TT Hàn quốc đã xin lỗi quốc dân v/v máy bay Asiana Airlines gặp tai nạn tại San Francisco , Mỹ (đã đăng trên blog này) ; dù đó là một công ty TƯ NHÂN . Vì bà nghĩ rằng , sẽ làm giảm UY TÍN nước Hàn trước quốc tế .
Chính vì ko có văn hóa TỪ CHỨC - mà VN khó mà bằng họ .  Khi nào mà mọi người từ dân tới CTN đều có TRÁCH NHIỆM về những gì mình làm , hay thuộc trách nhiệm cũa mình ; thì ngày đó đất nước mới khá được .
3/ Đi song song với tinh thần trách nhiệm là CÃM GIÁC XẤU HỔ hay DANH DỰ BỊ TỔN THƯƠNG khi mình bị người khác nghĩ là mình đã lấy cắp , hay vi phạm pháp luật .
Lấy một ví dụ  : hôm qua tôi đi chợ mua thức ăn và đồ dùng . Tôi mua HAI miếng vải , dùng để hút nước - cho chén bát mau khô sau khi rửa (dish drying mat) . Hôm nay , tôi lại nổi hứng  kiểm lại hàng hóa trước khi đẩy xe ra khỏi cửa hàng . Tôi phát hiện , mình chĩ bị tính tiền MỘT miếng vải (giá 4.34 đô , gồm thuế) . Tôi suy nghĩ :
a/ nếu mình lờ đi vụ này thì lời (hay tiết kiệm) được trên 4 đô .
b/Nhưng nghĩ lại , nếu ra cửa mà chuông báo động reo lên thì lại gặp rắc rối . Vì họ có thể nói , sau khi trả tiền xong , mình lại quay vào trong để lấy miếng thứ hai . (Nếu món nào chưa qua máy đọc mã vạch (bar code reader) thì chuông ở cửa sẽ reo) . Nghĩ như vậy , tôi lại sắp hàng để trả tiền món đồ - đã ko bị đọc lúc nãy .
c/Thật sự , nếu chuông reo , tôi có thể biện luận là : đây ko phải lỗi tôi mà do NV sơ sót không đọc (scan) mã vạch cũa món đồ . Và chịu chẳng chịu hình phạt nào hết .
d/ Và đây là điều QUAN TRỌNG NHỨT : cãm giác xấu hổ hay danh dự tổn thương vì bị người khác nghĩ mình là kẽ ăn cắp hay vi phạm luật pháp . Đây là yếu tố thuộc về ĐẠO ĐỨC : như ông Trần thũy Biển cũa Đài loan nhiều lần tự tử vì mặc cãm (đã từng bị kết án tham nhũng) , như cựu TT cũa Hàn quốc cũng nhãy từ vách đá xuống biển vì bị tố giác TN . Hai ông này đều đã ra tòa , như mọi công dân khác , và các vụ này đều được BC trong nước đăng tải .
5/ Nước Hàn và Nhựt , sở dĩ là cường quốc vì phần lớn dân họ coi trọng trách nhiệm và danh dự .
====
Cách đây mấy trăm năm , hai  triết gia  Locke và Montesquieu đã nhận định :
Người dân ko thể giao công việc điều hành đất nước vào tay những người - mà mình chưa biết đạo đức cũa họ như thế nào : có thể lúc là dân họ rất trong sạch , nhưng có quyền hành trong tay lại lạm quyền hay tham nhũng  vì những lý do như : vì được hối lộ hậu hĩ ,  vì đàn bà đẹp quyến rủ (nhiều quan đã gặp trường hợp này) (1) , hay nghe lời vợ con , người thân , v.v...
Với đầu óc HOÀI NGHI như vậy , hai cụ đã cổ vỏ cho thuyết TAM QUYỀN PHÂN LẬP .
(1) Khoảng thập niên 1990 , cậu tôi có quen một viên chức THANH LIÊM . Khi về hưu , ông được NN cấp cho nửa căn cũa một biệt thự (villa) đẹp - lấy từ người đi nước ngoài năm 1975 . Thời gian sau đó , có người ngỏ ý thuê lại để làm VP ; ông đã nhận tiền và kiếm căn nhà nhỏ hơn để ở . Có tiền trong tay , ko biết ma xui quỷ khiến thế nào , ông đã bị gái đẹp dụ dỗ , dù lúc ấy trên 60 .
Xui hơn nữa là sau đó NN ko đồng ý cho ông thuê nhà như vậy . Lở đưa tiền cho gái , làm sao đũ tiền để đưa người thuê nhà cũa ông (hầu lấy lại nhà) ; thế là ông đến gặp cậu tôi để mượn tiền : cậu tôi cũng bó tay vì số tiền quá lớn .
Sau này , tôi rời nước ko biết ông giải quyết ra sao với vụ này . Trong vụ này , ông có lổi là vi phạm quy định cũa NN : tự động cho thuê nhà mà NN cấp cho mình để ở , chớ chẵng cướp đoạt cũa cãi cũa ai .
Chớ ko phải như một số quan bây giờ làm nhiều chuyện TÀY TRỜI hơn nhiều .