Sai lầm chết người hay kinh nghiệm nhớ đời ! (tiếp theo) 

Sau khi gđ ở lại thì tài sản mất hết và các bạn cũa ba tôi cũng 'the same' :
1/ Một ông , có building , hình như là 8 hay 10 tầng ở đường Hai bà trưng SG  , bề ngang = 4 - 5 căn nhà , hình như là building Phước Lộc Thọ . Bà vợ và gđ thì được  'cấp'  1 phòng ở lầu 8 ; thời đó , thang máy đâu còn chạy . (Ông chồng thì 'nhập kho' vì tội tư sản mại bản) .
Vì mất của , bà đã nhảy lầu tự tử ; vì tôn trọng người đã chết , tôi ko nêu tên .
2/ Một nhà thầu khác , rất thân với ba tôi , có 1 KS 10 tầng ở Vũng tàu : nhà hàng ở tầng 1 , vũ trường ở tầng 2 ; tám từng còn lại là phòng ngũ . Mổi phòng đều có điện thoại , máy lạnh , tũ lạnh , TV .  Có thể đây là ks mới và lớn nhất VT thời đó .
Sau 75 , họ vẫn để ổng làm gđ , nhưng đưa người vào điều hành . Rồi một hôm , họ  bố ráp và 'phát hiện' chất nổ trong một phòng . Thế là ông bị nhốt mấy tháng chung với đĩ điếm , trộm cắp ; ra tù thì ks đã đổi chũ . Buồn quá , ông vượt biên và sống ở CND .
3/ Trước 1975 , phần đông những đại gia là do làm ăn giỏi giắn , nên tạo nhiều của cải . Vì miền Nam lúc đó đã là 'tủ bày hàng' (show-case) cũa chủ nghĩa tư bản hoàn chĩnh ; chứ ko phải thứ CNTB HOANG DÃ như hiện nay .

Người đẹp Sài gòn , năm 1970, hình trên và dưới .

Vì sao tôi nói vậy , do áp dụng tam quyền phân lập , nên dù đang có chiến tranh miền Nam đã có NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN . Nghĩa là MỌI NG ĐỀU BÌNH ĐẲNG TRƯỚC PHÁP LUẬT và MỌI TRANH CHẤP ĐỀU GIẢI QUYẾT THEO PL .
VD 1 : Ba tôi có 1 căn nhà mặt tiền cho thuê . Người thuê thường xuyên thiếu tiền nhà và làm hư hỏng nhà rất nhiều . Ba tui muốn lấy lại nhưng bà ta và các con ko chịu đi . Ba tôi thuê LS thưa , bà ta cũng thuê LS . Do chế độ cũ , có phần nào ủng hộ dân ABC (dân thuê nhà) , nên chánh án cứ thả nổi . Kéo dài tới sau 75 : mải tới khi bà đi Mỹ , diện con lai , bà  đưa mấy cây vàng để ba tôi viết giấy bán nhà . Có giấy này , bà mới đi Mỹ được vì ko còn tranh chấp .
VD 2 : Vừa rồi , ông NV Bình , thống đốc , xin miễn kiểm tra HQ đối với vàng nhập khẩu . Như vậy là PHẠM PHÁP và VI HIẾN  , vì NHNN chĩ là một pháp nhân , phải chịu kiểm tra HQ như mọi pháp nhân KT khác . Dân VN ngoan ngoãn , chứ ở nước khác , thì ông Bình sẽ bị 'ném đá' tưng bừng và mất chức . Ông có bằng TS về KT tại TX  , chắc cũng thuộc loại Bovine Ph.D. , như TS có thực học như Nguyễn văn Hiệu đã mĩa mai .
4/ Ngày xưa , muốn vay tiền :
a/phải có thế chấp .
 b/ hay có người đứng ra bảo lảnh , người này phải có tài sản tương đương với tiền vay hay lớn hơn . Nếu ng vay ko trả thì họ sẽ nắm đầu ng bão lãnh .
Đây là luật về NH áp dụng từ nhiều trăm năm nay . Tình hình KT-TC cũa VN rối ben , vô phương cứu chữa vì ko áp dụng nguyên tắc đơn giản này . Ở Mỹ , có câu nói , lúc trời nắng thì NH cho bạn mượn dù , lúc trời mưa thì họ thu lại !

Bảng hiệu quảng cáo cũa NH Chase Manhattan tại VN .

Nghành NH VN thời đấy hoạt động hiệu quả và được tin cậy : vì các giao dịch có giá trị đều qua NH và dân buôn bán làm ăn đều GD qua NH . Mua nhà cữa , xe cộ đều trả = chi phiếu . Tới năm 1975 , tuy đã 28 tuổi mà tui chưa biết một lượng vàng là gì ! Mãi tới khi ra tù năm 81 mới biết .
Tóm lại chĩ có mua bán lặt vặt mới xài cash , còn mua bán nhà cữa , xe cộ , v.v... đều dùng check . Hệ thống NH có khắp mọi nơi , dù có chiến tranh . Cần tiền thì ký check ra bank rút tiền . Theo một số thống kê , lượng tiền lưu thông (circule) qua NH ở VN thời đó ko thua bất cứ nước nào . (Ví dụ đơn giản :  bạn ký một check trị giá 200.000 đồng trả cho ông A . Ông A , dùng cái check trả cho ông B ; ông B lại chuyễn cái check qua ông C ; cứ thế mà cái check lưu thông ; vì check lúc đó ghi giao tiền cho người giử check (au porteur) chứ không ghi trả cho ai ) . Nói như vậy , bạn mới thấy sự gian dối trong NH không nhiều như bây giờ vì người cầm check ko cần phải có tên trên check như hiện nay ; đang áp dụng tại Mỹ . Trong những ngày cuối cùng , ba tôi còn vơ vét tiền mặt trong nhà để gửi NH vì an toàn hơn ở nhà . Tóm lại , dân làm ăn rất tin tưởng NH .

Tiền này phát hành vào đầu năm 1975 .

Bây giờ , bao nhiêu tiền rút hết mua vàng . Tiền có lưu thông liên tục thì kinh tế mới tốt , tiền ko lưu thông thì giống như nước ao tù .
ĐÒNG TIỀN KHÔNG DI CHUYỄN THƯỜNG XUYÊN THEO CHỨC NĂNG CŨA NÓ , THÌ COI NHƯ NÓ CŨNG Ở TÙ NHƯ NGƯỜI . Theo Wiki , ngày từ thời Cổ La Mã , người ta đã lập ngân hàng vì nó là nơi mọi giao dịch phải đi qua . Khi dân dùng vàng để mua bán trao đổi , ta trở lại thời kỳ HÀNG ĐỔI HÀNG như đã xãy ra cã ngàn năm nay !