Nghị viện nước Anh (bài 2): Giờ Câu Hỏi/Chất Vấn (The Question Hour)

. . .

"Có lẽ đặc điểm của Viện Thứ dân mà du khách Mỹ để ý nhiều nhất (greatest interest) là Giờ của Câu Hỏi/Chất Vấn, bởi vì ko có điều tương tự tại QH Mỹ .

Giờ của Câu hỏi có nghĩa bất cứ Nghị viên (NV) nào cũng có thể đặt câu hỏi cho một Bộ trưởng liên quan đến Bộ của ông, và BT phải đến Viện Thứ dân để trả lời. Câu hỏi có thể được trả lời miệng hay viết ra giấy, tùy NV - đặt câu hỏi - muốn.

BT có thể chuẩn bị câu trả lời với sự giúp đỡ của viên chức của Bộ, nhưng ông phải trả lời, mà KHÔNG có chuẩn bị trước (extempore) bất cứ câu hỏi ĐẶT THÊM từ NV – đã đặt câu hỏi đó – hay từ bất cứ NV khác. Điều này khiến một BT có thể mất hết danh tiếng hay cuối cùng mất chức do không thể bảo vệ việc điều hành của ông trước sự soi mói QUÁ MỨC (critical) của Viện Thứ dân. (Đọc tới chỗ này, tôi phải bỏ ý định tranh cử vào Nghị viện Anh -- người dịch).

Giờ Câu Hỏi là phương cách kỳ diệu để khiến ngành Hành pháp trách nhiệm trực tiếp trước Lập pháp và đáp ứng với ý kiến của ng dân. Một câu hỏi có thể được đặt ra về vấn đề nào đó về chánh sách ngoại giao hay trong nước nhưng ảnh hưởng tới cả Dân tộc, hay liên quan đến vài người dân bình thường mà NV muốn có công lý từ chính quyền.

Trong thời gian chiến tranh, có ngày nọ, tôi đã đặt 2 câu hỏi cho CP. Một là tới Thủ tướng, ông Churchill về chính sách của Anh tới vùng Bắc Phi của Pháp. Câu hỏi thứ 2 đặt ra cho BT Bộ Hưu bổng (pension) v/v một quả phụ (trong khu vực bầu cử của tôi) mà chồng đã chết vì thương tích do bom và chưa nhận được tiền tử tuất.

Bà ta nói rằng đang đau khổ vì 1 bất công, và tôi cũng như vậy, và vì tôi không thể gửi thư KỊP THỜI đến ông BT v/v này, tôi đã đặt câu hỏi THẲNG với BT trước Viện Thứ dân để được giải thích tại sao từ chối tiền tuất cho bà.

Không có gì uyển chuyển hay dân chủ hơn, và cũng không có lưới an toàn nào lớn hơn cho tự do của cá nhân hơn, bằng định chế đặt câu hỏi này tại QH.

(còn tiếp)