Quân y Mỹ tại chiến trường Iraq , bài 1 .
TỐC ĐỘ NHANH SẼ CỨU NGƯỜI
90/100 lính bị thương ở Iraq sống sót - do với 76/100 trong chiến tranh VN . Áo giáp tốt hơn và kỷ thuật y khoa được cải tiến đã giảm tỉ lệ tử vong , nhưng yếu tố quan trọng là tản thương nhanh .
1/ TẤN CÔNG VỆ ĐƯỜNG (hình trái) . 
Hơn 1/2 các thương tích là do IED * - những loại bom vệ đường sản xuất tại nhà với tàn phá mạnh - và mìn bẩy . Khi một IED hủy diệt xe của 1 BS , nhiều vết thương nặng xảy ra . 
- Mảnh vụn (debris) tạo vết thương sâu .
- Sức nổ (blast) làm cháy và chảy kim loại , gây bỏng và hít (inhalation) hơi độc/toxic gase .
- Chấn thương do lực ko bén nhọn (blunt-force) gây ra tổn thương não , gẩy xương , tổn thương nội tạng . Âm thanh và áp lực của vụ nổ phá hủy thính giác . 
2/ LÀM NGỪNG CHẢY MÁU , TRONG VÀI PHÚT (hình phải) 
Xử dụng ngắn hạn ga-rô/que cầm máu (tourniquet) để cứu các quân nhân - có thể sẽ chết vì mất máu . Ngoài y tá , nhiều QN được huấn luyện về cứu thương ; mỗi ng mang theo một ga-rô , để họ có thể tự làm cho mình . 1 loại bandage mới làm máu NGỪNG CHẢY do khả năng nối kết (bond) rất mạnh của tỉnh điện . Sự đóng cục (clotting) nhanh chóng này được tạo ra bởi chitosan , một trích xuất từ vỏ tôm . Các phân tử chitosan tích tụ điện dương sẽ thu hút các hồng huyết cầu tích điện âm . 
Dịch từ : NGS Dec 2006 . (còn tiếp) .

* improvised explosive device/thiết bị nổ dễ chế tạo , chưa có mặt ở chiến trường VN ; chỉ có tại Iraq và A phú hản .