PHÉP LẠ KINH TẾ (economic miracle) của Đức: chỉ 13 năm sau chiến tranh, kinh tế nước này đã qua mặt hay có nghành sản lượng gấp hai lần trước chiến tranh: tại sao? 

 Dịch từ Nat Geo Jun 1959.

. . .

Năm 1945, khi quân Đồng minh tiến vào, nước này ko có chính phủ, ko có bưu điện hay điện thoại, ko xe bus, tiền tệ , v.v... Chỉ có 1/10 nhà máy còn hoạt động. Các mỏ than và nhà máy tại vùng Ruhr, xem bản đồ, hình 2-3, ko hoạt động.

Tàu bè, xà lan, v.v... bị đánh chìm nghẹt cứng các cảng, kinh đào và sông; cầu gãy khiến đường xá kẹt cứng. Các TP bị hủy diệt từ 60 đến 90/100. Gần phân nửa của 10.600.000 căn nhà tại Đức ko ở được. Năm đầu tiên sau khi chiến tranh chấm dứt, dân Đức sắp chết đói.

. . . 

Năm 1958, các nhà máy và hầm mỏ ở vùng Ruhr sản xuất nhiều than, thép, hóa chất hơn bất cứ năm nào trước thế chiến. Mức sản xuất gấp hai lần năm 1936.

Năm ngoái (1958), Đức sản xuất nhiều xe hơi và xe tải hơn bất cứ nước nào; đứng hàng 2 thế giới về xuất khẩu máy móc. Đồng tiền có giá khắp thế giới ; thất nghiệp ko đáng kể (negligible). Đã xây gần 5 triệu nhà mới từ 1949 và đang xây hơn 1/2 triệu căn mỗi năm... 

Giải thích thế nào đây? Làm thế nào nước Đức thua trận lại thịnh vượng nhanh hơn các láng giềng thắng trận (ám chỉ Anh , Pháp , v.v... .-- Tài)?

Các nhà kinh tế nêu rất nhiều lý do: Mỹ đã viện trợ gần 4 tỉ để phục hồi nền KT Đức và giúp dân Đức khỏi đói. Một cải cách tiền tệ triệt để (drastic) vào 1948 xóa sạch 90/100 tiền để dành (cash savings) của dân Đức, nhưng lại thiết lập đồng D.M. mới có giá trị và ngưng lạm phát. Cùng lúc, mọi kiểm soát giá cả đều xóa bỏ (trừ tiền thuê nhà) chỉ trong một đêm, khiến Đức là nền kinh tế tự do nhứt của bất cứ nước Âu châu. 

" . . . dù nước Đức bị tàn phá nặng nề năm 1945 nhưng người ta ko thể hủy diệt tay nghề của người thợ Đức, kiến thức của các kỹ sư Đức, và và nghệ thuật điều hành KT của các kỹ nghệ gia (industrialist) Đức... vốn liếng (capital) này đã được tích lũy nhiều trăm năm còn quý hơn các nhà máy và hầm mỏ... Tóm lại, tài nguyên về tay nghề và kiến thức của Đức ko bị hủy diệt bởi chiến tranh." .-- Theo Theodore H. White trong quyển Fire in the Ashes (Lửa từ tro tàn).

(còn tiếp) .