Người thời xưa cũng như bây giờ luôn luôn coi trọng TRÁCH NHIỆM và DANH DỰ . Khi điều này không được coi trọng , đặc biệt ở nhà cầm quyền (thượng bất chánh) thì hạ sẽ tất loạn và vô phương cứu chữa vì chữa thì phải từ gốc chứ ko ai chữa ngọn .
1/ Mọi người trong chúng ta đều phải có trách nhiệm với gia đình , cộng đồng và xã hội . Ví dụ : lúc nhỏ thì có trách nhiệm làm con , làm cháu ; lúc trưởng thành có trách nhiệm làm chồng/vợ , khi có con thì có trách nhiệm làm cha/mẹ , v.v... Khi đi làm thì phải làm tròn trách nhiệm mà cộng đồng giao phó cho mình . Một gia đình , một cộng đồng , một quốc gia hài hòa hay loạn là do mọi người trong đó có làm tròn trách nhiệm của mình hay không .
2/ Danh dự là giử gìn đạo đức do cha ông truyền lại , tôn trọng và giử lời hứa dù nói với trẻ con . Đừng làm bất cứ điều gì để bị láng giềng , bạn bè , bà con khinh rẻ , coi thường * , v.v... Thời Trung Cổ ở Âu châu , người ta sẵn sàng đấu kiếm để rửa nhục ; trước 1975 , ở miền Nam , nếu bị người nào nói xấu , phỉ bán , vu khống , v.v... bạn có thể kiện kẻ đó ra tòa để bồi thường thiệt hại do 'danh dự bị bôi nhọ' . Hiện nay tập tục này vẫn lưu hành tại các nước dân chủ trên thế giới .
3/ Đối chiếu với tình hình VN hiện nay , tôi thấy phần lớn người có quyền lực từ xã đến trung ương không làm tròn trách nhiệm và coi trọng danh dự . Vì :
a/ Nếu họ làm tròn trách nhiệm , dựa vào điều lệ của ngành nghề của họ , họ đã không THAM NHŨNG và LẠM QUYỀN .
b/ Nếu họ coi trọng danh dự , họ đã không câm như hến hay tỉnh bơ khi bị đồng nghiệp , đồng chí , nhân dân vạch ra các thói xấu , các tệ nạn trong cơ quan của họ hay của cá nhân họ . Lấy một VD nhỏ : bao nhiêu người đã tố giác bí thư HN Hoàng Trung Hải lạm quyền và tham nhũng nhưng y ko buồn cải chính - dù người tố từng là đồng nghiệp hay đồng chí cũ của y .
Hậu quả : bất công xã hội tràn lan , các tệ đoan đã xuất hiện như nấm sau khi mưa vì thượng bất chánh , hạ tất loạn .
* Hồi tôi ở quân trường năm 1968-69, một khóa sinh vì bị phát hiện dùng bằng Tú Tài 1 giả để đi sĩ quan , lúc vắng người , y đã kê súng vào đầu tự sát . Lúc đó rất khó làm bằng giả vì bộ giáo dục tách chứng chỉ đã đậu Tú tài 1 làm hai phần/bản , giao cho thí sinh 1 phần , 1/2 phần còn lại lưu trữ ở Nha Khảo Thí tại đường Ng bỉnh khiêm Sài gòn . Do vậy , khi bạn nộp bằng cấp xin việc , họ sẽ sưu tra ở nha , nếu ko có bản gốc thì là bằng già . Bài thi Trung học đệ nhứt cấp , Tú tài 1 và 2 đều lưu nhiều năm ở nha này đề phòng có thí sinh khiếu nại : anh A học dở hơn tôi nhưng thi đậu , họ sẽ lấy bài thi ra xem lại .
2/ Danh dự là giử gìn đạo đức do cha ông truyền lại , tôn trọng và giử lời hứa dù nói với trẻ con . Đừng làm bất cứ điều gì để bị láng giềng , bạn bè , bà con khinh rẻ , coi thường * , v.v... Thời Trung Cổ ở Âu châu , người ta sẵn sàng đấu kiếm để rửa nhục ; trước 1975 , ở miền Nam , nếu bị người nào nói xấu , phỉ bán , vu khống , v.v... bạn có thể kiện kẻ đó ra tòa để bồi thường thiệt hại do 'danh dự bị bôi nhọ' . Hiện nay tập tục này vẫn lưu hành tại các nước dân chủ trên thế giới .
3/ Đối chiếu với tình hình VN hiện nay , tôi thấy phần lớn người có quyền lực từ xã đến trung ương không làm tròn trách nhiệm và coi trọng danh dự . Vì :
a/ Nếu họ làm tròn trách nhiệm , dựa vào điều lệ của ngành nghề của họ , họ đã không THAM NHŨNG và LẠM QUYỀN .
b/ Nếu họ coi trọng danh dự , họ đã không câm như hến hay tỉnh bơ khi bị đồng nghiệp , đồng chí , nhân dân vạch ra các thói xấu , các tệ nạn trong cơ quan của họ hay của cá nhân họ . Lấy một VD nhỏ : bao nhiêu người đã tố giác bí thư HN Hoàng Trung Hải lạm quyền và tham nhũng nhưng y ko buồn cải chính - dù người tố từng là đồng nghiệp hay đồng chí cũ của y .
Hậu quả : bất công xã hội tràn lan , các tệ đoan đã xuất hiện như nấm sau khi mưa vì thượng bất chánh , hạ tất loạn .
* Hồi tôi ở quân trường năm 1968-69, một khóa sinh vì bị phát hiện dùng bằng Tú Tài 1 giả để đi sĩ quan , lúc vắng người , y đã kê súng vào đầu tự sát . Lúc đó rất khó làm bằng giả vì bộ giáo dục tách chứng chỉ đã đậu Tú tài 1 làm hai phần/bản , giao cho thí sinh 1 phần , 1/2 phần còn lại lưu trữ ở Nha Khảo Thí tại đường Ng bỉnh khiêm Sài gòn . Do vậy , khi bạn nộp bằng cấp xin việc , họ sẽ sưu tra ở nha , nếu ko có bản gốc thì là bằng già . Bài thi Trung học đệ nhứt cấp , Tú tài 1 và 2 đều lưu nhiều năm ở nha này đề phòng có thí sinh khiếu nại : anh A học dở hơn tôi nhưng thi đậu , họ sẽ lấy bài thi ra xem lại .
No comments:
Post a Comment