NHÀ THỜ SAGRADA FAMILIA, BÀI 2

Hoàn toàn được tài trợ từ những hiến tặng tư nhân và lợi tức từ du lịch, nhà thờ Sagrada Familia/Holy Family (Thánh Gia) (xem ảnh dưới) đang từng bước tiến tới (inch closer) ngày hoàn thành. Khi nhìn vào sơ đồ bố trí và thiết kế của nhà thờ, ta sẽ phát hiện một kỳ công của một kỹ thuật đầy sức tưởng tượng – và chưa từng có trước đây (unprecedented). Thiết kế bởi thiên nhiên Antoni Gaudi đã đi tiên phong qua một kiến trúc dựa vào những hình dạng hình học của thiên nhiên. Vừa kết cấu và vừa trang trí, chúng phản ảnh nơi ông ra đời của ông – và sự khéo léo (ingenuity) của ông (xem hình dưới). i/ Những kết cấu/cấu trúc (structure). Qua quan sát sự toàn bích nhưng đầy công dụng trong thiên nhiên, Gaudi đã dùng những bề mặt bị xoắn lại (twist) và những mặt phẳng bị cong (curved plane) như là những nền tảng cơ hữu cho các công trình của ông. Những cột, vòm (arch), và cầu thang (stairway) tất cả xuất phát từ ý niệm về thiết kế trong thiên nhiên. 11/ Các cột: Trong khi tìm kiếm một cái cột toàn bích, Gaudi đã nghiên cứu sự phát triển theo mặt đinh ốc (helicoid) của nhiều cây cỏ – kiểu mẫu (pattern) cho phép lá nhận ánh mặt trời và có thêm sức mạnh về cấu trúc (structural strength). 111/ Tại sao lại như vậy: những cột của Gaudi bắt chước cách phân bố tải trọng của cây. Bắt đầu với đa giác 8 cạnh và theo sau là mặt đinh ốc xoắn 2 lần, các cột có được mặt bên (side) và sức mạnh (strength) khi lên cao. 1111/ Ở các nhà thờ Gô-tíc, tải trọng ngang được chịu bởi trụ ốp tường (buttress). Gaudi không thích sự thẩm mỹ của hệ thống này và đã xem trụ ốp tường là “nạng chống"(crutch). 1112/ Giải pháp của Gaudi: Gaudi đã tách xa (stray) truyền thống Gô-tích một phần khi chuyển tải trọng ngang của nhà thờ này xuống các cột của gian giữa giáo đường (navel) – một kỳ công về kỹ thuật có được nhờ các khả năng chịu lực độc đáo của hệ thống các cột. Những cột chánh của nhà thờ có 4 cở và hình dạng. Đường kính và số cạnh tùy thuộc vào tải trọng mà cột này cần để chịu tải. Cột 12 cạnh cao 69 bộ, cột 10 cạnh cao 57 bộ, cột 8 cạnh cao 46 bộ và cột 6 cạnh cao 34 bộ. 12/ Những kết cấu khác. 121/ Những vòm dựa theo sức hút trái đất (arche follow gravity) Tất cả những công trình của Gaudi chú trọng (feature) vào những vòm nối tiếp nhau (catenary arche), được tạo ra trong thiên nhiên dưới sức hút của quả đất (via gravity) và dễ nhận thấy khi một sợi dây được treo. Để xác định khả năng chịu tải của các vòm của nhà thờ, Gaudi đã treo những túi chì đã cân đo theo tỉ lệ (proportionally measured). Những mô hình (model) vòm ba chiều tài tình (ingenious) đã được chụp và dùng thế cho những bản vẽ (building plan). 122/ Mái kép Một đặc điểm của mái nhà thờ, là những bề mặt bậc hai (quadric surface) còn được gọi là hyperboloid, phản chiếu và lọc tia sáng thiên nhiên. 123/ Những cầu thang xoắn ốc (spiral) Được tìm thấy ở cây cỏ, động vật, và hệ hành tinh, đường xoắn ốc là hình dạng được Gaudi lập lại và chủ đề (theme) trong những công trình của ông. Vỏ ốc và vỏ của hạt giống cây phong (maple-seed pod) đang rơi là một trong những đường xoắn ốc thiên nhiên mà Gaudi nghiên cứu. 124/ Những mái giống lá cây (leaflike) Dựa vào cấu trúc của một cái lá và áp dụng để thiết kế mái nhà, một mặt phẳng cong (curved plane) được gọi là conoid chịu tải lớn và có thể phân tán/chuyển nhanh (channel) nước mưa . 125/ Những cấu trúc của cây Để tạo “khu rừng” bên trong nhà thờ, Gaudi đã khắc (etch) những đặc điểm của cây vào các cột. Đỉnh (crown) của cột ở gian giữa nhà thờ tượng trưng sự chuyển tiếp giữa thân và các cành của một cây lớn. Được thiết kế để gắn đèn, các cột của Gaudi bắt chước những vết sẹo đã tạo ra trong thiên nhiên khi một nhánh cây bị cắt. Những hình paraboloid hyperbolic có rất nhiều (abound) trong thiên nhiên . Những ví dụ bao gồm rể cây nối với thân cây và màng da (webbing) giữa ngón tay cái và tay trỏ. ii/ Những trang trí (ornament) Ý thức (sense) của Gaudi về vẻ đẹp thẩm mỹ đã trực tiếp nối liền với sự hữu dụng trong tự nhiên (physical utility). Tính thực tế toàn hảo (perfect practicality) xuất phát từ thế giới thiên nhiên, ông đã kết luận, do vậy vậy phải trang trí thật đẹp (sublime decoration). 21/ Những cổng hình tổ ong (honeycomb) Những hình tổ ong và lá cọ (palm frond) được khắc vào cổng, tường, và sàn của nhiều công trình kiến trúc trước đó của ông. 22/ Những dây nho (vine line) Gaudi thường đưa (incorporate) những hình xoắn ốc (spiraling helice) vào công trình. Những tua (tendril) của trái passion/passion fruit (một loại trái xuất xứ từ Nam Mỹ), chẳng hạn, trang trí các thành bên của mặt tiền khu Nativity. 23/ Những cửa sổ bắt chước từ thiên nhiên Dựa vào những mẫu tìm thấy trong thiên nhiên, như tảo cát (marine diatom), Gaudi đã thiết kế những cửa sổ cho phép ánh sáng tự nhiên đi qua. 24/ Những chi tiết của tháp nhọn (pinnacle) Những đỉnh tháp của nhà thờ Sagrada Familia được dựa theo sự khảo sát của KTS này về các tinh thể, những gai (spike) của hạt ngũ cốc, và cỏ mọc ở và chung quanh Barcelona. Gaudi đã nhìn thấy đặc điểm hình học của sự kết tinh (crystalization) ở các khoáng vật (mineral) như pyrite, fluorite, và galena và đưa chúng vào nhiều công trình của ông. Cây oải hương (lavender), cây lúa mì (wheat), và cỏ là vài cây cỏ mà Gaudi đã nghiên cứu khi thiết kế các tháp nhọn. Nhà KTS của Barcelona : phần lớn những công trình của Gaudi được thấy ở trong và chung quanh Barcelona. Chúng đã trở thành những biểu tượng của tp này và vùng Catalonia.