SỰ THA THỨ (FORGIVENESS) .
Châm ngôn rất hay cũa bà Maya Angelou , với phần tạm dịch :
"We cannot change the past, but we can change our attitude toward it. (Ta ko thể thay đổi quá khứ , nhưng ta có thể thay đổi thái độ đối với quá khứ) .
Uproot guilt and plant forgiveness. (Nhổ bỏ tội lỗi và trồng xuống tha thứ) . 
Tear out arrogance and seed humility. (Nhổ bỏ kiêu ngạo và trồng xuống khiêm nhường) . 
Exchange love for hate --- thereby, making the present comfortable and the future promising."(Đổi hận thù lấy tình yêu --- do vậy , tạo cho hiện tại thoải mái và tương lai đầy hứa hẹn) .
San Jose Nov 5 , 13 1055 pm .

CP MỸ ĐÃ ĐỀN BÙ NHỮNG MẤT MÁT VÀ ĐAU KHỔ (MÀ TỔ TIÊN NGƯỜI MỸ BẢN ĐỊA ĐÃ GÁNH CHỊU) NHƯ THẾ NÀO ?

A . Như các bạn đều biết : tổ tiên người Mỹ đã tiêu diệt dân Mỹ bản địa (American Indian hay Native American) qua nhiều cách : tấn công vào nơi ở của họ (có những lần giết ko chừa một ai , chỉ trừ những người may mắn trốn thoát) . . . dời cả chục ngàn người từ nơi ở của họ vào các trại tập trung , có cái tên mỹ miều là RESERVATION (khu dành riêng) , v.v... Trên đường di chuyển , người già và trẻ con chết rất nhiều . Có rất nhiều sách nói về việc này và cũng có phim về vụ này .
Để CHUỘC LẠI các lỗi lầm này cũng như BỒI THƯỜNG những mất mát và đau khổ mà tổ tiên của người Mỹ bản địa đã hứng chịu , nước Mỹ đã có nhiều chính sách ƯU ĐÃI họ.
1/ Họ được ưu đãi khi đi học , các phúc lợi (welfare) như YT , XH , v.v... . Ở mọi TP lớn nhỏ của Mỹ đều có những TT cung cấp phúc lợi cho dân Mỹ bản địa , xem hình  : nghĩa là CP Mỹ có thể lơ là , v.v... với da trắng , da đen , hay Á châu , v.v... nhưng ko bao giờ DÁM lơ là các phúc lợi về GD , YT hay XH của dân bản địa. 

Trung tâm chính chăm sóc sức khỏe dành cho dân Mỹ bản địa ở quận Santa Clara , bang Cali .

2/ NGOÀI RA , CP cũng cho phép dân Mỹ bản địa được mở các sòng bạc trên lãnh thổ của các bộ lạc trên khắp nước Mỹ . Sau khi trừ các chi phí như trả lương cho nhân viên sòng bạc (theo thỏa thuận giữa bộ lạc và chủ sòng bạc) và nếu có lời , thì phải chia lời cho bộ lạc - có lãnh thổ mà sòng bạc hoạt động . (Vì theo một luật BẤT thành văn , chính người Mỹ bản địa mới thực sự có CHỦ QUYỀN (sovereignty) trên đất nước bao la này ; hay nói khác , HỌ chính là CHỦ NHÂN của đất nước này ; các dân tộc CÒN LẠI chỉ là kẻ đến sau , hay nôm na là NGƯỜI THUÊ (renter) đất để khai thác) .
Theo thống kê thì trung bình một người dân bình thường (nói nôm na là dân đen , ko chức vụ gì trong bộ lạc) , mỗi năm được các sòng bạc chia lời trên dưới MỘT TRĂM NGÀN ĐÔ . Còn những người như TÙ TRƯỞNG thì còn cao hơn . Các ông này đi du lịch , ăn chơi thoải mái , v.v.... 

Sòng bài Cache Creek ở bắc Cali có cả KS để khách ngủ qua đêm . Tôi đã đến đây 1-2 lần . 

Đây là một ĐẶC QUYỀN , ĐẶC LỢI (privilege) - các dân tộc khác ko được hưởng .
CP Mỹ , làm như vậy CŨNG ĐÚNG , và các dân tộc khác ko lên tiếng kêu ca gì cả vì đất nước này là của người Mỹ bản địa và gần như họ bị TẬN DIỆT . Ngày nay , hậu duệ của họ phần lớn ra TP sống hay ở trong những khu đô thị đầy đủ tiện nghi , xây dựng gần các sòng bạc . Nhưng dù họ sống ở đâu , có chơi bời , hút sách , rượu chè , cờ bạc đi nữa . . . thì các PHÚC LỢI của họ vẫn được duy trì và đặc biệt vẫn hưởng tiền lời do các sòng bạc chi trả mỗi năm .
Tôi nghĩ rằng , với các phúc lợi (đã kể ở phần 1) và đặc quyền/lợi thì hậu duệ của người Mỹ bản địa không còn gì để kêu ca, than phiền (complain) CP Mỹ .

THƯỢNG ĐẾ MUỐN THỬ THÁCH CHÁU TÔI ?!?
Tôi có 2 đứa cháu , cùng tuổi , thuở nhỏ đều rất thông minh và đẹp đẻ .
Khoảng lúc 11-12 tuổi , nhân gđ tổ chức hành hương ở núi Sam ở Châu đốc , 2 đứa đều tham dự . Lúc xe chạy ở đoạn tỉnh Long an thì đụng phải 1 xe chở gạo , chạy ở chiều đối diện .
Trên xe đò có thì nhiều ng chết , riêng đứa CHÁU GÁI bị thương nặng ở đầu : chấn thương sọ não , máu tràn ra lổ tai . Sau mấy tháng nằm Chợ Rẫy thì xuất viện với đầu nghẻo qua 1 bên , nói ngọng , v.v...
Hiện 39 tuổi , lúc nào đầu cũng giật giật (shaking) . Mẹ nó đi biết bao BS ở VN nhưng ko trị đc , rất mong có cơ hội đi Mỹ để trị . Như đã nói , lúc nhỏ nó rất thông minh và đẹp đẻ , nay như vậy thì sao có chồng đc .
Chuyện mà tôi muốn nói ở đây : lẽ ra thằng CHÁU TRAI đã bị tai nạn như vậy . Vì lúc đầu thằng này ngồi kế bên tài xế , con nhỏ này ở phía sau lên dành chỗ . Thằng này chịu thua và ngồi phía sau và tránh đc tai nạn .
Thế các bạn giải thích như thế nào v/v này :
a/ Ngẫu nhiên .
b/ Di truyền .
c/ Do Thượng đế muốn như vậy . Vì có anh bạn Công giáo nói , TĐ muốn thử thách cháu gái đó ?!?
Thế thì TĐ quá BẤT CÔNG (unfair) vì dựa lý do gì mà TĐ lại chọn người A để thử thách mà lại ko chọn ng B . Ở Mỹ , câu nói đầu môi chót lưởi của trẻ con là ' that's not fair' , khi bị cha mẹ bắt làm điều gì mà chúng ko thích .
(Ở ng Mỹ hay các nước theo NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN , sự tôn trọng công bằng hình như có sẵn trong máu cũa họ . Vì một trụ cột của NNPQ là , Mọi Người Đều Bình Đẳng Trước Pháp Luật ; và trụ cột thứ hai là , Không Ai Đứng Trên Pháp Luật) .
Thế ý kiến cũa các bạn thế nào qua câu chuyện trên ?
Nói thêm : Ở Mỹ đã lâu , tôi thấy ng Mỹ hay dùng chữ KARMA (nhân quả) với ý nghĩa như VN ta hiểu .
Dân Mỹ theo đạo Phật đa số là học cao , giàu có , nỗi tiếng (celebrity) , v.v... Mỗi lần ông Đại lai Lạt Ma nói chuyện , họ phải bỏ VÀI TRĂM ĐÔ để dự , vì BTC phải thuê 1 hội trường lớn hay sân vận động ; sau khi trừ các chi phí , tiền này dùng để giúp đở cộng đồng Tây tạng khắp TG , đặc biệt tại Ấn .
Riêng thiền sư Nhất hạnh , (tôi ko quên quá khứ THÂN CỘNG của ông) cũng đc dân Mỹ ái mộ . Ổng từng nói về Thiền tại Công ty Google ở Mountainview , ng nghe phần lớn là kỷ sư của hảng này . Hai ông này không cổ vỏ cho đạo Phật mà chỉ dẫn cho ng nghe làm sao có được sự BÌNH AN TRONG TÂM HỒN (peace of mind) trong cuộc sống đầy stress hiện nay .
(Nước Mỹ là nước mà đa số theo TCG (Christianism) , Phật giáo chỉ là thiểu số ở Mỹ . Các cộng đồng Á châu như Hàn , Philippines thì đa số theo Công giáo hay Tin Lành . Ở SJ nhỏ bé này , người Hàn theo Tin Lành có gần BA MƯƠI nhà thờ của họ) . )