Tinh thần mã thượng của vua chúa Âu châu: Hòa ước Fontainebleau năm 1814, bài một.
(Đọc để thấy sự đối xử độ lượng và văn minh của đạo quân chiến thắng đối với Napoléon, gia đình của y, và dân và quân đội Pháp sau khi Paris thất thủ ngày 31.3.1814.-- Tài).

Trong cuộc chiến của Liên Minh thứ Sáu,1812-14, một liên minh gồm Áo, Phổ (Prussia), Nga, Thụy điển, Vương quốc Anh, và một số bang của Đức, đã đẩy lực lượng của Napoleon khỏi Đức năm 1813. Vào năm 1814, trong khi Anh, Tây ban nha và Bồ đào nha đã tiến vào Pháp xuyên qua rặng Pyrénées, Nga, Áo và những đồng minh của họ đã tiến vào Pháp xuyên qua sông Rhine và, sau trận đánh Paris, đã bắt đầu những thương thuyết với các thành viên của CP Pháp để buộc Napoléon Bonaparte thoái vị (abdication).
Vào ngày 31/3, các nước của Liên Minh ra thông cáo tới dân Pháp:

Chúng tôi đã chiếm Paris, và sẵn sàng tiếp nhận tuyên bố của nước Pháp. Chúng tôi tuyên bố rằng, để những điều kiện của hòa bình được bảo đảm chắc chắn hơn, chúng tôi bắt buộc phải kềm chế (enchain) tham vọng của Napoléon, chúng tôi rất tán thành việc tái lập một chính phủ Pháp chính chắn/khôn ngoan (wise) hơn để bảo đảm nước Pháp sẽ không gây chiến. Do đó, các nước trong liên minh tuyên bố rằng, chúng tôi sẽ không đối xử với Napoléon như trước, cũng như vậy với bất cứ ai trong gia đình của y; rằng chúng tôi tôn trọng sự toàn vẹn của nước Pháp cũ, như khi nước này từng tồn tại dưới các vua hợp pháp -- chúng tôi có thể đi xa hơn nữa, vì chúng tôi luôn luôn bày tỏ (profess) nguyên tắc này, rằng để có an bình cho Âu Châu điều cần thiết là nước Pháp phải vĩ đại và hùng mạnh (France should be great and powerful); rằng chúng tôi công nhận và sẽ bảo đảm một hiến pháp mà dân Pháp soạn thảo cho chính họ. Do đó, chúng tôi kêu gọi thượng viện Pháp thành lập một CP lâm thời, để điều hành đất nước, và soạn thảo một hiến pháp phù hợp với nguyện vọng của dân Pháp. Ý định mà tôi vừa bày tỏ cũng là ý định của các nước trong liên minh.
Paris ngày 31/3/1814.
Alexander, Hoàng đế Nga (ký tên).

Vào ngày 1/4, Hoàng đế Alexander đọc diễn văn trước Thượng viện Pháp và nhắc lại những điều khoản của tuyên bố ngày trước đó, và như một cử chỉ thiện chí đã thông báo rằng 150.000 tù binh chiến tranh Pháp bị giữ bởi Nga từ cuộc xâm lăng Nga hai năm trước (1812) sẽ được thả lập tức. Ngày kế đó, Thượng viện Pháp đã đồng ý các điều khoản của Liên Minh và thông qua nghị quyết truất phế Napoléon. Họ cũng thông qua một sắc lịnh ký ngày 5/4, biện minh cho hành động của họ, và kết thúc với câu:

. . . thượng viện tuyên bố và ra sắc lịnh như sau: - Napoléon Buonaparte phải xuống ngôi (cast down from the throne), và sự kế thừa trong gia đình y phải bải bỏ. 2. Dân và quân đội Pháp không buộc phải trung thành với y. 3. Sắc lịnh này sẽ được chuyển tới các quận hạt và quân đội trong nước Pháp, và có hiệu lực tức thời trong các khu phố của thủ đô Pháp.
Paris ngày 5/4/1814.
Moniteur, ký tên.

(còn tiếp)
Dịch từ: Treaty of Fontainebleau 1814 trên wiki.