Đại Tá Võ Quế

- Sinh tháng 3 năm 1932 tại Địa Phương
- Nhập ngũ ngày 1-1-1951
- Xuất thân trường sĩ quan Võ Bị Địa Phương
- Không đoàn trưởng Yểm cứ thuộc Sư đoàn 6 Không quân tại Pleiku

---

BỐN ĐẠI TÁ TRỐN TRẠI

Những năm dài  tháng  tận  rồi cũng trôi qua trong nhọc nhằn  khổ sở cả thể xác lẫn tinh thần . Thắm thoát đã hai năm qua ở mảnh đất tận cùng biên giới phía Bắc  Việt Nam này . Hàng ngày chúng tôi phải dậy thật sớm  trước khi tiếng kẻng  rùng rợn  vang lên  giữa đêm giá rét  O độ của miền Bắc rẻo cao này , để xếp  hàng làm vệ sinh  cá nhân ,  vì hể  một khi tiếng kèn  đã nổi lên rồi thì  mình sẽ  không còn là mình nữa ,mà là  một   con trục  quay cuồng trong guồng máy  luyện thép khổng lồ .

Thời gian đó  các cai tù  phân công  chúng tôi   ra từng cặp một trẻ một già , một khoẻ một  yếu để vác một cây bồ đề dài  khoảng 6 thước , chu vi chừng  vài tấc  trở lên  qua đoạn đường rừng  gần 10 cây số , mỗi ngày  cặp tù nhân đó phải  vác  đủ ba  chuyến  như thế  cho đủ chỉ tiêu . Lúc dó khoảng 4 giờ chiều , tôi và một anh bạn trẻ  đang khiêng một cây Bồ Đề to lớn , đã cố sức  vưọt  qua bao nhiêu ngọn đèo ,chỉ còn một đèo chót  là đến nơi đang xây dựng bệnh xá  được xây thêm cho càng ngày càng có thêm bệnh nhân tù .

Trời mưa tầm tã , dưới chân chúng tôi  nước chảy thành dòng như muốn  cuốn trôi mọi thứ , chúng tôi phải hết sức kềm chân cho chặt vừa phải oằn vai chịu sức nặng  đẫm nước của cây tươi vừa đốn hạ. Bỗng nhiên anh bạn  gánh vai sau  trợt chân  té ngửa , buông rơi cả thân cây to , khiến  đầu cây còn lại đập mạnh vào hông phải tôi . Đau đón tôi ngất lịm , chân bị trật cả gân lẫn xương .  Tôi vào bệnh xá dể được một  ông  y sĩ  Trường Sơn , mỗi lần chữa bệnh , vừa xem cuốn sách châm cứu do Miền Nam ấn hành , vừa châm  vào tôi  cây kim dài đã hơ qua ngọn lửa  vừa nói :

- Tổ chức châm cứu săn sóc anh đây . Chừng nào anh cảm thấy đau buốt thì cứ la lên , tôi sẽ tìm huyệt khác đúng hơn !

Nhờ mỗi ngày chịu trận cho ông y sĩ dỏm này thực tập  vài ba tiếng , tôi mới được  ông ký giấy cho ''Miễn lao động '' trong ngày ấy.

Ngày hôm trước  ngày tôi  bị cây to đè ngang hông , khi tôi khiêng cây  dến đoạn đường Nghĩa Lộ, vừa đói vừa khát , kiệt sức tôi ngã vật  xuống bên lề đường . Hai cán bộ bảo vệ  trẻ thương hại  mới đỡ tôi dậy , nhưng  ngay lúc đó cán bộ  phó trại , ngưòi mập lùn đi ngang qua , không cho đỡ tôi  lại còn đay ghiến :

''Các đồng chí không  việc gì   mà phải đỡ hộ họ !'' Rồi anh cán bộ phó trại quay sang chúng tôi  sang sảng  : '' Tôi biết rõ ở trong Nam, mỗi tuần các anh hầm thuốc Bắc  một đứa trẻ từ một tuổi  để bồi dưỡng , đúng là quân man di mọi rợ không có tính người ! Vì thế anh nào cũng  béo tốt như ri , lao động một  chút không bằng ai mà cũng giả vờ té xỉu ..nhất là mấy anh tỉnh trưởng ! !!"

Nhìn vẻ mặt anh ta đỏ gay , gân cổ  lên mà nói to ra vẻ   rất hiểu biết , để gây thêm căm thù , chúng tôi bổng thấy thương hại sự ấu trĩ của họ hơn là oán ghét . Còn lạ gì một anh chăn trâu suốt đời không được học hành  giáo dục , chỉ biết lặp lại nhai lại  y khuôn những gì Đảng  nói  và nhồi sọ cho họ , gây căm thù giai cấp càng nhiều càng tốt . Họ có  biết đâu lúc đó tại  các thành phố lớn Hà Nội,, Sài Gòn , hàng ngày  các bác sĩ cán bộ được lệnh "Kế Hoạch Hóa  Gia Đình'', để  hợp pháp  giết non  hàng ngàn  thai nhi vô tội .

Chúng tôi vẫn tiếp tục lê gót sống những ngày tù  khoắc khoải, thì một hôm  nọ , trời vừa hửng sáng  là  trại  bị bọn cán bộ , lính bảo vệ  trang bị súng ống  chĩa  vào  các lán trạì tù .  Ngày hôm đó họ kiểm soát rất gắt gao,    nhân dịp tịch thu tất cả những gì chúng tôi  có thể để dành ăn  chống đói như  đường ,sữa , bánh ngọt khô .

- Dzõ dzàng nà các anh  ngoan cố phản động  không chịu học tập cải tạo tốt để sớm  lên ngườì  công dân xã hội chủ nghĩa tốt, nhất là mấy bọn đại tá các anh đã phụ  nòng tin tưởng khoan hồng của Bác , Đảng và Chính phủ , các anh có biết chuyện gì xảy ra sáng nay không ?

Ai  nấy đều rõ nhưng vẫn  im lặng như không . Các lán trại đã tung tin rất nhanh  về việc  4 ông đại tá  đã trốn trại làm nức lòng  nhũng trại viên còn lại . Họ vừa mừng vừa lo  và van vái  thầm cầu xin cho các  vị đó được mau thoát đến đất Lào  và biết đâu đến bờ Tự Do đất Thái .

- Đại Tá  Thành ,trung đoàn trưởng , trưởng toán trốn trại , mở đường .

- Kế đó là Đại tá Nguyễn văn Thi , binh chủng Pháo Binh ,  người giữ địa bàn định hướng .

- Người đi  giữa mang thực phẩm cho toán  là Đại tá Đỗ Trọng Huề, cựu giám đốc QuốcGia Nghĩa Tử , cố vấn văn hóa  cho tổng thống Thiệu .

- Và người giữ mặt hậu  là Đại tá Quế , chỉ huy trưởng căn cứ không quân Pleiku.

Mỗi ngày trôi qua là thêm một ngày củng cố lòng tin cho mọi người Các cán bộ điên cuồng  như ác thú  lùng sục tất cả  núi  đồi . các đội tù đi lấy  cát , đá , vôi  ở Bến Phà Ô Lâu  cũng  như các đội lao động nặng  lên rừng đốn gỗ  đều được lệnh tạm đình chỉ . Chỉ riêng 4 đội  tăng gia  và hái chè  là còn hoạt động cầm chừng  dưới sự giám sát gấp đôi  của những chú bộ đội phúng phính trong bộ đồ '' Cứt Ngựa " . Các giờ  giài lao  10 phút thưòng lệ đều bị cắt bỏ , chỉ tiêu tăng gấp đôi để  mọi người mệt nhoài  không còn  thời giờ nghỉ ngơi  dù là một phút giây nào . Vài anh tù '' nông cạn'' vội chưởi rủa  bốn anh trốn trại , vì họ mà cả bọn chịu  cực khổ thêm . Còn lại đa số đều ''  phấn khởi  hồ hởi '' vì  họ thêm một ngày  hi vọng  cho những ai chuẩn bị trốn trại sau đó .

Trại cho thay đổi ngay những người '' anh nuôi ''. Những người nầy bị an ninh điều tra thô bạo . Anh  đại tá  Võ An  bị gọi lên  xuống mấy chục bận mỗi ngày để điều tra  manh mối xem  ai là người  xếp đặt hậu cần  cho các anh trốn một cách bí mật chu đáo  mà không ai hay biết .

Bốn anh Đại tá  trong đội " Cơ Động " hàng ngày đưọc phân công dùng xe cải tiến đến Bến Phà Ô Lâu  chở vật liệu nặng  về xây cất  cho trại . Các anh lợi dụng những chuyến đưọc  xuất trại xa như thế  đã ngấm ngầm cấu kết  với nhau  âm mưu trốn trại qua  Lào , với sự giúp đỡ  của  anh  Võ Ân , phụ trách nhà bếp trại .

Sau cả tháng mỗi ngày giấu một ít  thực phẩm khô , ngày  N ,giờ G , thừa lúc mấy anh bảo vệ lơ là , các anh ĐT nhà ta lần lượt biến  mất sau mỗi quả đồi , hẹn nhau tại một điểm tập trung và ... chạy  trốn !

Các anh đã đi suông sẻ suốt ngày đầu tiên mà không ai  hay biết cho đến chiều tối lúc điểm danh . Đội cơ động  bị phát hiện  thiếu  mất bốn người khiến cán bộ  quản giáo , bộ đội canh gác  bấn lọan , bắn súng loạn xạ . Lúc đó cả trại mới hay có bốn  ông '' Bò Lục '' trốn thoát ,  ít  nữa là ngày đầu tiên , ai nấy vừa lo  vừa mừng  cho các anh .

Chúng tôi lo lắng vì noi miền rẻo cao này , mỗi người  dân  đều là Cộng  Sản , là cán bộ tình báo  của chúng  để quan sát theo dõi chúng tôi sít sao , vi 2thế mà họ  không ngại '' thả '' chúng tôi ra  ngoài để lao động  khổ sai  vì vùng này  họ cho là an toàn nhất ,một con ruồi còn khó qua mắt họ .

Nhóm anh Huề , anh Thành , AnhThi  và anh Quế  vớí sự trợ giúp hậu cầncủa anh Võ Ân , tưởng  đã trốn trại  được đến gần biên giới  Lào vẫn bị chúng nó phát hiện  sau năm ngày sát biên giới, mà theo  lời kể của các anh là '' chỉ cần qua bên kia  con sông đang chảy xiết  là đến  đất Lào rồi '', kể thì các anh quá giỏi đã  vạch kế hoạch  , đi đúng hướng  chính  xác  mục tiêu , thất bại chẳng qua là .. số  mệnh  dun rủi  mà thôi !

Chúng họ theo đuổi lùng sục các anh tận  biên giới , nơi chắc chắn các anh sẽ đến ,  quả thật  bọn  chúng đánh giá  không  thấp trình độ của các sĩ quan ta . Khi giải các anh về bọn chúng như bầy quỷ dữ  khát máu  hung hăng , tha hồ đánh đập  hành hạ các  anh  chết đi sống lại cho hả cơn giận của chúng .  Riêng anhThành , trưởng nhóm  vượt ngục ,  bị nhốt riêng  rồi thay nhau đánh đập tra khảo anh từ  suốt  đêm đến sáng . Càng bị hành hạ , anh càng lớn tiếng chưởi bới , cho đến khi gà gáy sáng thì anh không còn có thể   la mằng gì được nữa  vì chúng nó  đã  treo cổ anh rồi .

Sau này khi tôi  bị biệt giam với các anh  Huề , Thi , Võ Ân , Tâm , Huy , Bình , Đức  ở khu F , phòng 7 , trại Hà  Tây , Tỉnh  Hà Sơn Bình , mỗi khi nhắc đến anh Thành  là mọi người yên lặng rơi lệ,  thành kính tưởng niệm  một anh hùng bất khuất , nhất là anh   Huề , Thi ,Võ  Ân .

 Theo lời anh Huề , sau khi chuẩnbị kỷ lưỡng  cà mấy tháng trời những địa điểm  tiếp tế  các anh đã  lần lượt chôn dấu  thực phẩm cho  những ngày đầu  còn ở  gần trại thì các anh  bắt đầu đi suốt  ngày đêm , tránh gặp dânchúng . Đến ngày thứ ba và thứ tư qua , bốn anh emmừng rỡ  tưởng  gần như  thoát  nạn rồi . Đdường càng xa Yên Bái thì nuí non càng cao dần lên , nhiều nơi dốc như thẳng đứng  khiến anh em khốn khổ  vô cùng . Đến sớm ngày thứ tư thì anh Thành  thoáng thấy từ xa  một buôn làng  có nhũng cuộn khói bốc lên từ các mái tranh . Tuy mừng rỡ nhưng  anh em bảo nhau đề cao cảnh giác  đi bọc vòng xa ngôi làng .

Bổng đâu có tiếng rào rào như giông to sắp đến nơi , anh Thi , người định hướng  đi trong rừng giỏi nhất  vì anh là cấp chỉ huy pháo binh , kể chuyện tiếp :

'' Lúc đó mọi người  đều  rã rời  vì  cơn khát nung nấu  dày vò ,nhưng tiếng  động lạ càng lúc càng to dần ,mọi người dều thủ dao  sẳn bên mình ,  sẳn sàng  chiến đấu một mất một còn  với bất cứ ai khám phá  ra bọn người đang quyết tâm đi tìm tự do  với bất cứ giá nào . Tiếng rì rào   càng ph1ut càng to dần trên đầu , bọn ngươì núp vào kẻ đá  trong lùm cây chờ đợi . Thật bất ngờ ! Mọi người há hốc  mồm nhìn lên ... đó là một con kỳ đà khổng lồ  rất dài đang le chiếc lưõi đôi  nhìn bọn người trốn trại nhỏ bé  đang ép mình  vào kẹt đá .

Ngươì ta thuờng nói  '' Ra đường gặp kỳ đà cản mũi , ắt việc không thành tựu được ! ''. Nhưng lúc đó  đối với các anh tù vượt ngục đói khát  suy nhược thì con kỳ đà này là món quà trời  thương ban  , giúp các anh có thêm sức lực .

Họ đã thấy xa xa con sông  to dài tung lên  những bọt trắng xóa chứng tỏ nước chảy rất mạnh .  theo bản đồ và  la bàn thì con sông đó co 1thể là sông Mekong  chảy xuyên qua  Trung Cộng , Lào, Kampuchia  và Việt Nam , vì từ trên đỉnh núi cây lá dày đặc  nhìn xuống  thì nó rất rộng  và dài vô tận  uốn khúc như con rắn khổng lồ .

 Gần bờ sông các làng mạc  mọc nhiều , dân cư hay lên rừng đốn củi  , săn thú  nên anh em quyết định  ngày ngủ dêm đi , di chuyễn dần lên phía Bắc nơi  con sông hẹp hơn  để vượt qua . Ai cũng mừng vì sắp thành công  cuộc vượt ngục hi hữu này , cố làm sao đủ sức vượt sông  đến khu rừng tre dày đặc bên kia xứ Lào .

Khi con người  cố gắng hết sức để đạt mục tiêu , cơ thể có khả năng siêu việt  vượt qua tất cả , để  một khi  đạt  hay gần khi gần tới mục tiêu  , cơ thể  rũ liệt kiệt sức ,các anh em  vượt  trạimấy ngày đêm nay thấy gần thành công thì bỗng dưng bao mệt mõi đổ ụp xuống , tuy nhiên anh em cũng  cố gắng thay phiên nhau trực  canh  , tìm mọi phuơng cách để vượt sông an toàn .

Bổng nhiên có tiếng chó sủa  càng lúc càng gần càng rộ lên . Thì ra , dân  bản xứ  đi rừng khám phá dâu chân lạ  trên con đường mòn , gần bờ suối cây lá bị đạp ngã  , họ thả chó đánh hơi và báo đồn công an , nghi ngở có bọn thổ phỉ buôn lậu thuốc phiện  xuyên biên giới .

Tiếng chó sủa dữ dội cùng tiếng súng bao vây các anh , nhữngtiếng quát tháo  rợn người  vang lên :

Rồi những gương mặt dữ dẳn của bầy lang sói độc ác  xuất hiện kèm theo những trận mưa đòn tàn bạo , gậy gộc báng súng  đánh tới tấp trên  đầu cổ mặt mũi  mình mẩy những  nạn nhân  tù đày ốm đói run rẩy  không chút tự vệ .

Giữa trận mưa mu , có tiếng một cụ già :

- Thôi cho tôi xin các ông ! Tưởng là bọn thổ phỉ buôn lậu biên giới , hóa  ra là tù cải tạo Miền Nam . Họ không thể  chống cự , hà tất  phải đánh đập họ dến chết như thế !

Bốn anh em ngất lịm đi trong cơn mưa đòn khủng khiếp nhất trên đời. Mặt mũi mình mẩy họ không còn là con ngườii nữa mà là  những  con vật hình thù  méo mó  tả toi  dươí những trận đòn từ những ác quỷ  đầy hận thù đội lốt người   thắng trận !

Chiều hôm đó tại lán trại , sau khi nhận điện báo  khẩn ,   trại trưởng huy động  hai đội lao công khẩn trương đục  hang vào sưòn núi sâu , không ai biết để làm gì , tưởng là  nơi để họ cất giấu vũ khí  hay chứa thực phẩm  lưong khô , đến khi  có những tấm vĩ sắt  dựng thành cửa  ngục  lên  thì ai nấy đều hiểu  ra đó là nơi để   giam giữ tù vượt trại . Chúng tôi hoài nghi  có lẽ bốn '' Bò Lục '' đã bị  bắt  và đang trên đường trở về .

Thật đúng như vậy ! Một buổi chiều  u ám , từ  chân trời có tiếng vó ngựa  tung bụi mờ ,  giữa bầy quỷ dữ  đang hò hét trên lưng ngựa  cho chiến thắng vĩ đại  là bốn người  tù  bị  lôi xểnh  theo sau lưng ngựa , hứng chịu những trận đòn , họ té khụy xuống rồi lại bị lôi dậy lúp xúp chạy theo  vó ngựa , rồi loạng choạng té xuống mặc cho những  sợi dây trói chặt quấn lấy thân thể rách bươm  lôi kéo họ như những thanh gổ vô tri giác !

Chúng tôi  chết điếng lặng  ngưòi  nép  bên đường nhìn  họ đi qua  sau giờ  chúng tôi  lao động cải tạo vể ,  vô tình hay cố ý  họ cho chúng tôi thấy hình phạt  khủng khiếp  của những ai  có ý định trốn trại . Chúng tô iđể mặc cho giòng lệ tuôn trào từ những đôi mắt trũng sâu ,  lăn dài  trên đôi  gò má hốc  hác  khắc  khổ  . Anh em chúng tôi đó ! Những NGƯỜI  HÙNG  sau cuộc chiến !  Không thành công đã thành NHÂN !  Dù không còn ai có thể nhận ra  các anh , vì  các gương mặt  đã bị  bầm dập tan nát  sau trận  mưa đòn thù .

Sáng hôm sau , anhThành đã chết  cách anh dũng bất khuất ! Xin dâng anh một nén hương lòng !

Vài  hôm sau  đó , có lẽ để xoa dịu lòng căm phẫn  nhem nhúm trong  tù trại Yên Bái  trại 2 , hoặc  gây chia rẽ nghi ngờ giữa các anh em tù , hoặc muốn tỏ ra rằng  Đảng ta  luôn khoan hồng  nhân đạo ,nên trong một  buổi học tập chính trị  toàn trại , người ta đem anh Quế  trình diện mọi người , đề cao anh là ''thành phần tiến bộ '', biết '' tội lỗi mình làm '', xin  tập thể trại viên  nhận anh lại vào hàng ngũ những người cải tạo  tốt .  Còn hai anh Huề và Thi hãy còn ngoan cố ,chưa xứng đáng được nhân dân tha thứ , còn phải chờ lâu dài . Mọi người  khẽ thở dài , không ai có ý kiến gì , bởi vì    không ai đoán bọn CS thâm độc  mưu mô này sẽ còn dùng chiêu thức gì  nữa .

Ít lâu sau đó ,  ngày 19/07/1977, hàng ngũ tù đại tá  chúng tôi  được lệnh chuyển sang trại  Tám ở thâm sơn cùng cốc  đầy ao tù nước vàng đặc , nếu lỡ  đạp chân xuống  đó sẽ bị  nhiễm  sốt rét  hoặc  sốt rét rừng kinh niên . Ngay ngày đầu tiên  khai hoang vùng hoang địa này  dể trồng  trọt , tôi là  bệnh nhân  sốt rét rừng  đầu tiên . Cứ  khoàng 4, 5 giờ chiều  cơn rét  kéo tới  hành hạ tôi run lập cập , đắp  bao nhiêu mền  vẫn không đủ ấm , cái lạnh từ trong xương lạnh ra , rồi đến 12 giò đêm  thì nóng  sốt như lủa đốt  như có muôn ngàn ngọn lửa châm vào đầu  ngón chân  mình mẩy . Thế mà sáng ra không được nghỉ ngơi , họ cho là tôi bệnh vờ  nên tôi vẫn phải lao động như thường . Như  chưa đủ khốn khổ ,  người  phát thuốc  ở trạm xá , vốn là người '' của ta '', nhưng nhờ ''quen biết '' cán bộ , nên  bắt chẹt anh em , mỗi lần  anh ta bố thí cho vài viên Quinine , đã bị anh ta  liếm hết chất ngọt bọc đường  bao quanh , là đổi lại chúng  tôi  phải  biếu hắn  thuốc lào ba số  hoặc đồ thăm nuôi . Thuốc men  gia đình chúng tôi gửi  nuôi  đều bị trại cất giữ hộ , họ phát  ''Xuyên Tâm Liên '' để trị bá bệnh !

Võ Hữu Hạnh

Con đường đi đến tử vi của dân Da Đỏ Mỹ .
Khoảng giữa TN 1980 , ở SG có tổ chức triển lãm sách tiếng Anh tại nhà sách Lê Phan . Tôi đã mua quyển The Medicine Wheel của Sun Bear và Wabun . Đây là sách về tử vi của dân Da Đỏ Mỹ (Native American hay Indian-American) . Họ chia tánh tình con người dựa trên 12 con giáp của họ . Ví dụ người tuổi Diều Hâu Đỏ (Red Hawk) sinh từ 21/3-19/4 . 
Sách viết , người tuổi này , "do cứng đầu (headstrong) , nên thường có vấn đề với các bịnh của đầu (head disease) . Họ có khuynh hướng đập đầu (tự gây thương tích) nhiều hơn người khác , có lẽ do đôi khi họ có khuynh hướng bay vào mọi việc quá nhanh mà ko có thì giờ nhìn kỷ trước khi bay . . .
Tôi có có một ng thân , y sinh ngày 18/4 : mỗi lần y giận dữ hay buồn chuyện gì thì đập một cái gì đó vào đầu , gây thương tích đổ máu , khiến gđ lo lắng nhưng sau đó y bình phục nhanh chóng .
Riêng những người tuổi Rái Cá (Otter) sanh từ 20/1 - 18/2 (tôi trong nhóm này vì sinh ngày 16/2 ) có tánh tình :
Họ có thể sở hữu một số tính chất về ma thuật/kỳ lạ/siêu hình * (magical) . Họ thường rất TRỰC GIÁC ** (intuitive) nếu họ cho phép năng lực của họ được chảy đúng cách . Họ có khả năng trở nên THẦN GIAO CÁCH CẢM (telepathic) dễ dàng hơn phần lớn người khác . Họ là người có TẦM NHÌN XA (visionary people) . . .
Phần nào đó , tôi đã có các tính chất này .
Nhận xét : điều này chứng tỏ dân Da Đỏ có một MINH TRIẾT nhưng nay đã lụi tàn nhưng có những thứ mà chúng ta phải học từ họ như : trong các cuộc họp của bộ lạc , mọi ng đều có quyền phát biểu ; tổ chức chính quyền liên bang (ng Mỹ đang áp dụng) giúp các bộ lạc có thể giải quyết một cách hòa bình những mâu thuẫn giữa các BL , v.v...
* Những lãnh tụ như Hitler , HCM đều có khả năng này (dùng lời nói để khuyến dụ người khác) nhưng đã dùng một cách TIÊU CỰC .
** Trực giác : khả năng hiểu một việc ngay lập tức , ko cần suy nghĩ . (Intuition : the ability to understand something immediately , without the need for conscious reasoning) .