Tôi suýt là dân Nhật nếu di tản trong tháng 4/75 !
- Nước mất thì nhà tan .
Trong đầu thập niên 1970 , ba tôi làm đại lý tại VN cho K-Line , 1 trong hảng tàu biển hàng đầu của Nhật (K hình như là chữ tắt của Kawasaki) . Công ty của ba tôi chuyên về stevedoring (thụ thác hàng hải , bốc xếp , v.v...) . Công ty dùng trọn vẹn tầng trệt của tòa nhà 3 tầng của gđ tôi và trang bị những thiết bị điện tử tân tiến của Nhật như intercom để liên lạc giửa các phòng , teletype (viễn ấn tự , hoạt động 24/24 và 7 ngày 1 tuần) đễ nhận tin từ Nhật báo trước có tàu sắp cặp bến Sài gòn . . . với các cô thư ký xinh như mộng và cũng rất giỏi tiếng Anh . . . và vài người biết tiếng Nhật . (Trước 75 , hàng Nhật tràn ngập tại SG , một phần do lính Mỹ dùng , một phần được CP nhập nhập . Phải nói Nhật phát triển hay làm giàu nhờ chiến tranh VN vì quân đội Mỹ xài toàn đồ Nhật từ máy ảnh , TV , radio casette . . . đến xe GMC và xe bus quân đội hiệu Isuzu đều sản xuất tại Nhật . . .các chiến cụ hư hỏng được chở sang Nhật để nấu lại dùng cho công nghiệp . . . Nhật là hậu cần (kho chứa bom đạn , quân trang quân dụng) của QĐ Mỹ cũng như nơi giải trí R & R của lính Mỹ .
Trong những ngày cuối tháng 4/75 , trước sự sụp đổ liên tục của các tỉnh thành của miền Nam VN , người Nhật đã khẩn khoảng yêu cầu gia đình tôi , di tản đi ra khỏi nước bằng tàu lớn của họ . Ba tôi vì : chưa có kinh nghiệm với CS , tài sản quá nhiều , và đặc biệt , không nghĩ rằng miền Nam sụp đở nhanh chóng và dễ dàng như vậy . (Trong những ngày cuối cùng , trong khi nhiều ng rút tiền mua vàng thì ba tôi lại gửi tiền vào ngân hàng vì nghĩ rằng NH là nơi gửi an toàn nhứt trong thời loạn ly vì không sợ bị cướp . Và đúng như vậy , hệ thống NH của chế độ cũ chỉ "trút hơi thở cuối cùng" khi có lịnh đầu hàng của ông Dương văn Minh) .
Cũng do gđ làm ăn với ng Nhật và thỉnh thoảng họ lên tầng hai thăm gđ tôi nên tôi có học vài câu chào hỏi của Nhật như : cám ơn nhiều lắm (Arigatō gozai mashita); xin mời (dozo) , . . . và nhiều từ khác và đã gần như quên hết sau các năm cải tạo .
Tôi nhớ , trong những ngày đầu tháng 5/1975 , 1 đại đội quân CS đóng ở tầng ba của nhà tôi : khi họ vào VP của ba tôi , đặt tại tầng này thì thấy lá cờ VNCH trên bàn làm việc ; họ bảo tôi vứt ngay lá cờ đó . Họ nói với tôi , đơn vị của họ đã gặp tổn thất khi đụng với sư đoàn 7 ngụy vì "chúng chuyên đánh đêm" . Họ không ngờ đang nói chuyện với một quân nhân của SĐ này . . .
Khoảng hơn 1 tháng sau , tôi đi "học tập 10 ngày" theo thông báo cũa UB quân quản Sài gòn và chỉ trở về nhà vào một đêm tối sau gần SÁU NĂM . Đây là một ngôi nhà nhỏ hơn ngôi nhà cũ vì ba tôi phải bán để trả nợ cho tiền vay từ chế độ CŨ . Trong khi tiền gửi trong NH cũa chế độ cũ thì mất trắng .
Thôi đành tự nhủ : NƯỚC MẤT THÌ NHÀ TAN !