UNG THƯ CĂN BẢN , PHẦN 2 .
Dịch từ nguồn : https://www.cancer.org/c…/cancer-basics/what-is-cancer.html…
. . .
There are some cancers, like leukemia (cancer of the blood), that don’t form tumors . They grow in the blood cells or other cells of the body (Có vài UT , như UT máu, ko tạo khối u . Chúng phát triển trong tế bào máu hay các tế bào khác của cơ thể).

“There is a fear that goes through you when you’re told you have cancer (Có một sợ hãi đến với bạn khi bạn nghe nói rằng bạn bị UT) . It’s so hard in the beginning to think about anything but your diagnosis (Thật khó khăn như vậy ở lúc đầu khi nghĩ về bất cứ điều gì ngoài chẩn đoán) . It’s the first thing you think about every morning (Đó là điều đầu tiên bạn nghĩ đến mỗi sáng) . I want people with cancer to know it does get better (Tôi muốn mọi người có UT biết rằng điều đó sẽ tốt hơn). Talking about your cancer helps you deal with all of the new emotions you are feeling (Nói về UT giúp bạn đối phó với mọi cảm xúc mà bạn đang có được) . Remember, it’s normal to get upset.” (Nên nhớ , bực mình là bình thường) – Delores, cancer survivor (Dolores , một người UT còn sống) .
What stage is the cancer? (UT ở giai đoạn nào)
The doctor also needs to know if and how far the cancer has spread from where it started (Bác sĩ cũng cần biết nếu và như thế nào UT đã lan truyền từ nơi mà nó bắt đầu). This is called the cancer stage (Điều này được gọi là giai đoạn của UT) . You may have heard other people say that their cancer was stage 1 or stage 2 (Bạn có thể nghe người khác nói UT của họ ở giai đoạn 1 hay 2). Knowing the stage of the cancer helps the doctor decide what type of treatment is best (Biết được giai đoạn của UT sẽ giúp BS quyết định cách trị nào là tốt nhứt) .

For each type of cancer there are tests that can be done to figure out the stage of the cancer (Với mỗi loại UT , sẽ có những xét nghiệm được thực hiện để tìm ra giai đoạn của UT) . As a rule, a lower stage (such as a stage 1 or 2) means that the cancer has not spread very much (Như một nguyên tắc , một giai đoạn thấp - như giai đoạn 1 hay 2 - có nghĩa rằng UT đã ko tràn lan nhiều). A higher number (such as a stage 3 or 4) means it has spread more. Stage 4 is the highest stage (Một số cao hơn - như giai đoạn 3 hay 4 - có nghĩa nó đã tràn lan nhiều).

Ask your doctor to explain the stage of your cancer and what it means for you (Hãy hỏi BS để giải thích giai đoạn của UT của bạn và ảnh hưởng của nó với bạn).

How is cancer treated? (UT được trị như thế nào)
The most common treatments for cancer are surgery, chemotherapy, and radiation (ray-dee-A- shun) (Những điều trị thông thường nhứt về UT là mổ , hóa trị và xạ trị) .

Surgery can be used to take out the cancer (Mổ có thể được dùng để lấy UT ra) . The doctor might also take out some or all of the body part the cancer affects (BS cũng có thể lấy ra một phần hay toàn bộ cơ quan bị UT) . For breast cancer, part (or all) of the breast might be removed (Như UT vú , một phần hay toàn bộ vú sẽ bị cắt bỏ). For prostate cancer, the prostate gland might be taken out (Ở UT tuyến tiền liệt , tuyến này có thể bị cắt bỏ). Surgery is not used for all types of cancer (Mổ ko dùng cho mọi loại UT) . For example, blood cancers like leukemia are best treated with drugs (Ví dụ , UT máu sẽ điều trị tốt với thuốc) .

Chemo (short for chemotherapy) is the use of drugs to kill cancer cells or slow their growth (Chemo hay hóa trị là dùng thuốc để giết tế bào UT hay làm chậm sự phát triển của chúng) . Some chemo can be given by IV (into a vein through a needle) (Một vài hóa trị có thể được làm qua tỉnh mạch), and others are a pill you swallow (và những hóa trị khác là viên thuốc mà bạn nuốt) . Because chemo drugs travel to nearly all parts of the body, they are useful for cancer that has spread (Vì thuốc hóa trị di chuyển gần như mọi nơi trong cơ thể , chúng hữu ích cho UT đã tràn lan nhiều nơi) .

Radiation is also used to kill or slow the growth of cancer cells. It can be used alone or with surgery or chemo (Xạ trị cũng được dùng để giết và làm chậm sự phát triển của tế bào UT) . Xạ trị có thể dùng một mình hay kết hợp với mổ hay hóa trị) . Radiation treatment is like getting an x-ray (Xạ trị giống như được chiếu quang) . Sometimes it’s given by putting a “seed” inside the cancer to give off the radiation (Đôi khi nó dưới hình thức một "hạt giống" bên trong UT để tạo ra phóng xạ).

“What was helpful for me was taking the time to step back and see the big picture (Thật ích lợi cho tôi khi lùi lại thời gian để có một hình ảnh lớn). Getting the answers to my questions helped me to make a good decision (Có được những câu trả lời cho câu hỏi của tôi đã giúp tôi có một quyết định tốt) . I did what I wanted and needed to do (Tôi đã làm điều mà tôi muốn và cần làm) . I did things that made me feel comfortable, not what others thought I needed to do to be comfortable.” (Tôi đã làm điều khiến tôi cảm thấy dễ chịu , ko phải là điều kẻ khác đã nghĩ rằng tôi cần làm để được thoải mái) – Kevin, cancer survivor (Kevin , kẻ từng bị UT)
What treatment is best for me?(Trị liệu nào tốt nhứt cho tôi)
Your cancer treatment will depend on what’s best for you (Nó tùy thuộc vào cách nào tốt nhứt cho bạn). Some cancers respond better to surgery; others respond better to chemo or radiation (Một số UT đáp ứng tốt bằng mổ xẻ ; một số khác đáp ứng tốt bằng hóa hay xạ trị) . Knowing the type of cancer you have is the first step toward knowing which treatments will work best for you (Biết được loại UT bạn có là bước đầu hướng tới cách trị nào tốt nhứt cho bạn).

The stage of your cancer will also help the doctor decide on the best treatment for you (Giai đoạn của UT cũng sẽ giúp BS quyết cách trị tốt nhứt nhứt cho bạn) . A stage 3 or 4 cancer is likely to respond better to treatments that treat the whole body, like chemo (Một UT giai đoạn 3 hay 4 có thể đáp ứng tốt với cách điều trị , dùng để trị cả cơ thể , như hóa trị) .

Your health and the treatment you prefer will also play a part in deciding about cancer treatment (Sức khỏe của bạn và cách trị mà bạn thích cũng sẽ đóng một phần trong quyết định về cách trị UT) . Not all types of treatment will work for your cancer, so ask what options you have (Không phải mọi cách điều trị đều hiệu quả với UT , do vậy phải hỏi chọn lựa/giải pháp nào mà bạn có) . And treatments do have side effects, so ask about what to expect with each treatment (Và những điều trị đều có hậu quả phụ , do vậy nên hỏi về những thứ sẽ có đối với mỗi điều trị) .

Don’t be afraid to ask questions (KO NÊN SỢ khi đặt câu hỏi). It’s your right to know what treatments are most likely to help and what their side effects may be (Đó là QUYỀN ĐƯỢC BIẾT cách điều trị nào tốt nhứt cho bạn và những hậu quả phụ có thể xãy ra) .
. . .

(Còn tiếp)