MỌI NGƯỜI ĐỀU BÌNH ĐẲNG TRƯỚC PHÁP LUẬT

Thursday, January 9, 2020

LƯỢC SỬ GIÁO XỨ KON XƠMLUH

I. GIỚI THIỆU

Từ trung tâm thành phố Kon Tum, theo quốc lộ 24 đi lên hướng đông bắc (đi Kon Plong – Đức Mẹ Măng Đen), cách thành phố Kon Tum 15 km, đó là Nhà thờ giáo xứ Kon Xơmluh, thuộc thôn Kon Xơmluh, xã Dak Tơre, Huyện Kon Rẫy, Tỉnh Kon Tum. Ngôi nhà thờ mới được xây dựng khang trang, vững chãi, toạ lạc trên một ngọn đồi thoáng đãng, được phỏng theo mô-típ nhà sàn dân tộc Tây Nguyên. Lễ khánh thành nhà thờ mới vào ngày 06.12.2011. Cha sở hiện tại (từ 2006-…) là Linh mục Gioan Nguyễn Đức Hoà.

Hình 1- Khánh thành Nhà thờ Kon Xơmluh 06/12/2011

Giáo xứ Kon Xơmluh ngày nay gồm 21 làng dân tộc, với số tín hữu: 6.419 người, thuộc sắc tộc Bahnar – Jơlơng. Đó là các làng: Kon Dơnăng, Kon Tơneh, Kon Dơxing, Kon Xơmluh, Kon Longbuk, Kon Klơng, Kon Hơdrâm, Kon Jripen, Kon Rơlang, Kon Xơlak 1, Kon Xơlak 2, Kon Bokdeh, Kon Kơtuh, Kon Xơrek, Kon Kenh, Kon Wăng, Kon Rơxa, Kon Xơmuôn, Dak Tân, Dak Ngo ⁽¹⁾…

Bổn mạng giáo xứ:

-Từ 1891 – 1939: Tơring Kon Xơmluh chọn Đức Mẹ Lộ Đức (Notre-Dame de Lourdes) làm thánh bổn mạng ⁽²⁾.

-Từ 1939: Giáo xứ đổi tên thánh bổn mạng là Thánh Gia Thất (Saite-Famille), cho đến ngày nay ⁽³⁾.

Về tên gọi Kon Xơmluh: Xơmluh là một loại cây như cây le. Kon Xơmluh: Làng có nhiều cây như cây le, loại cây mọc nhiều ở vùng này.

II. VÀI DÒNG LƯỢC SỬ GIÁO XỨ KON XƠMLUH

Ngược dòng lịch sử cách đây 120 năm, công cuộc loan báo Tin Mừng cho các dân tộc vùng phía bắc và đông bắc Kon Tum được xúc tiến bởi các vị thừa sai, trong số đó người có công đầu phải kể tới là Cha Gioan Baotixita Maria Guerlach (bok Kanh: sinh 1858, Lm 1882, Qđ 1912). Ngài là vị tông đồ nhiệt thành, đã làm việc tích cực để hoán cải lương dân và thu được nhiều kết quả hơn những vị tiền nhiệm: từ năm 1888 (khởi đầu làng Kon Kơtu xin theo đạo) đến năm 1894, ngài đã dạy dỗ và rửa tội hơn 1.200 tân tòng ⁽⁴⁾. Vào năm 1890, Cha Guerlach được bổ nhiệm làm bề trên tạm thời miền Thượng, trong thời gian này việc tòng giáo lan rộng khắp các buôn làng.

Vào ngày 08.06.1891, dân làng Kon Xơmluh và Kon Tơneh gia nhập đạo Công giáo, tiếp đến các làng lân cận trong vùng cũng xin theo đạo, lập thành địa sở (Tơring) Kon Xơmluh, dưới sự dẫn dắt của Cha Guerlach ⁽⁵⁾. Trong thời kỳ đầu từ 1891 – 1896, ngài phải vất vả biết bao nhiêu để đem từng ấy làng trở lại đạo, lo lắng dạy dỗ cho họ được rửa tội và xưng tội.

Hình 2- Các Địa sở thuộc sắc dân Bahnar-Jơlơng

(Trích: La Mission des Pays Mois en 1937)

Tiếp nối Cha Guerlach – vị chủ chăn tiên khởi, trong suốt chiều dài lịch sử 120 năm (1891 – 2011), địa sở Kon Xơmluh đã được dẫn dắt bởi các linh mục sau đây ⁽⁶⁾:

Năm 1896 – 1898: Cha Denis Poyet (bok Thuân) phụ trách.

Năm 1897 – 1898: có thêm Cha J. B Jurbert (bok Binh) phụ trách.

Năm 1899 – 1904: Cha Grégroire Bober (bok Ber) phụ trách.

Năm 1904 – 1914: Cha Louis Hutinet (bok Hu) phụ trách.

Năm 1909: Kon Longbuk tách ra khỏi địa sở Kon Xơmluh.

Năm 1911 – 1914: có thêm Cha Francoise Légis Louison (bok Luy) phụ trách.

Năm 1913: có thêm Cha Meymes phụ trách.

Kon Xơmluh có 14 họ đạo, với 1.413 tín hữu và 61 dự tòng.

Năm 1915 – 1925: Cha Joseph Gaillard (bok Biong) phụ trách.

Năm 1920: có thêm Cha Phêrô Nhì (Việt Nam) phụ trách.

Năm 1925 – 1928: Cha Anrê Tường phụ trách.

Năm 1926: có thêm Cha Stêphanô Cao Tấn Truyện phụ trách.

Năm 1928: có thêm Cha Bernard Iroz (bok Y) phụ trách.

Năm 1928 – 1935: Cha Phêrô Trần Ngọc Thích phụ trách.

Năm 1936 – 1938: Cha André Marty (bok Ty) và Cha Pêtrô Hiâu (Hoá, Bahnar) phụ trách.

Năm 1936: Khởi công xây dựng nhà thờ Kon Xơmluh.

Năm 1937: Hoàn thành nhà thờ Kon Xơmluh.

Kon Xơmluh gồm 20 họ đạo, với 1.450 tín hữu và 234 dự tòng ⁽⁷⁾.

Hình 3- Nhà thờ Kon Xơmluh (cũ)

Năm 1938 – 1948: Cha Louis Giffard (bok Ngok) phụ trách.

Năm 1939: Kon Xơmluh đổi tên thánh bổn mạng thành Thánh Gia Thất ⁽⁸⁾;

gồm 16 họ đạo, với 1.455 tín hữu.

Năm 1946: Kon Xơmluh có 1.445 tín hữu và 134 dự tòng.

Năm 1948 – 1949: Cha Léon Dujon (bok Bưu) phụ trách.

Năm 1949 – 1956: Cha Louis Giffard (bok Ngok) phụ trách lần 2.

Kon Xơmluh có 15 họ đạo, với 1.413 tín hữu, 5 dự tòng.

Năm 1956: Cha Léon Dujon (bok Bưu) phụ trách lần 2.

Từ 1956 đến 1975, quí Cha phụ trách và tình hình giáo xứ Kon Xơmluh như sau:

Năm	Linh mục phụ trách	Số họ đạo	Số giáo dân	Dự tòng	Giáo phu
1956 1958 1959 1960 1963 1964 1965 1966 1967 1969 1972 1974 1975	Cha Léon Dujon (bok Bưu) -nt- Cha Daniel Léger (bok Leh) -nt- -nt- -nt- -nt- -nt- Cha Micae Võ Văn Sự -nt- Cha Vinh Sơn Đặng Văn Tú -nt- -nt-	15 17 17 17 14 13 9 9 15 3	1.883 1.553 1.533 1.552 1.727 1.727 1.888 1.922 1.730 1.933 4.144 2.144	40 54 39 27 27 14 12 16 16	22 17

Năm 1968: Biến cố Tết Mậu Thân, nhà thờ Kon Xơmluh bị đánh bom sập bình địa.

Năm 1972: Các làng trong giáo xứ di dời về trung tâm Paradis, tức là làng Kon Rơwang

thuộc giáo xứ Chính toà bây giờ.

Tháng 3/1975: Các làng trở về làng cũ của mình. Số giáo dân là 2.144 người và giáo xứ Kon Xơmluh trực thuộc giáo xứ Chính toà Kon Tum. Từ đây, giáo xứ do các Cha sở giáo xứ Chính toà phụ trách.

Năm 1975 – 1978: Cha Phaolô Nguyễn Đây phụ trách.

Năm 1978 – 2004: Cha Giuse Nguyễn Thanh Liên phụ trách.

Năm 2004, giáo xứ Kon Xơmluh trực thuộc giáo xứ Kon Jơdreh, và Cha Antôn Nguyễn Văn Binh, cha sở Kon Jơdreh phụ trách cho đến 2005.

Năm 2005 – 2006: Cha Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền, cha sở Kon Jơdreh, phụ trách.

Ngày 01.06.2006, Đức Giám Mục Micae Hoàng Đức Oanh bổ nhiệm Cha Gioan Nguyễn Đức Hoà làm chính xứ Kon Xơmluh với 21 làng và 6.419 giáo dân. Từ đây, giáo xứ Kon Xơmluh tách khỏi giáo xứ Kon Jơdreh và trở lại thành giáo xứ độc lập như lúc ban đầu.

Ngày 01.01.2008: đặt viên đá đầu tiên, khởi công xây dựng nhà thờ Kon Xơmluh; và ngày 06.12.2011, lễ khánh thành ngôi nhà thờ mới trong niềm vui tạ ơn Thiên Chúa, tạ ơn Thánh Gia: Chúa Giêsu, Đức Mẹ và Thánh Giuse. Đây không chỉ là niềm vui của riêng giáo xứ Kon Xơmluh, mà còn là niềm vui chung của gia đình giáo phận Kon Tum, đánh dấu sự trưởng thành của giáo xứ, và cũng gợi lên suy tư truyền giáo: cánh đồng lúa còn mênh mông và còn nhiều khó khăn, bất trắc, đang rất cần những tâm hồn tông đồ đến cảm thông, chia sẻ Tin Mừng Cứu Độ.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH

QUÝ LINH MỤC PHỤ TRÁCH GIÁO XỨ KON XƠMLUH

TỪ TRƯỚC ĐẾN NAY

šV›