SỰ PHẢN TRẮC CỦA CỘNG SẢN mà nạn nhân là LS NGUYỄN MẠNH TƯỜNG - từng được HCM kêu bằng NGÀI .
Trích bài phỏng vấn LS Nguyễn M Tường bởi một học trò của ông .
". . .
Năm sau, cụ Hồ lại mời tôi đến giao cho một nhiệm vụ quan trọng. Người đến mời là Nguyễn Hữu Đang. Tôi biết Đang từ hồi này.
Cụ Hồ nói: Ta sẽ ký với Pháp một tạm ước, nhưng lại muốn đạt được cao hơn một tạm ước. Sẽ có hội nghị, lúc đầu ở Việt Nam (Đà Lạt , 1946), sau ở Pháp. Nhờ NGÀI xây dựng cho lập trường Việt Nam để đi đấu tranh. Tôi từ chối, nói còn có nhiều người giỏi hơn tôi. Cụ Hồ khẩn khoản: Tôi đã hỏi nhiều anh em, họ đều bảo chỉ có NGÀI làm được, xin NGÀI về suy nghĩ và giúp cho Chính phủ. Hồi này cụ Hồ cứ gọi tôi là NGÀI ! .
Đi Đà Lạt là Đoàn Liên hiệp các đảng phái. Trưởng đoàn là Nguyễn Tường Tam (QDĐ) , Phó là Võ Nguyên Giáp và Vũ Hồng Khanh (QDD) nhưng khi họp đoàn ở Bắc Bộ phủ thì không thấy hắn đến. Không thuộc đảng phái nào thì có Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Văn Huyên (sau này làm BT Giáo dục) và tôi.
Lúc tiễn đoàn lên đường, cụ Hồ nói to: Xin chúc anh em đi thành công, đặc biệt tôi có lời khuyên: Nội bộ đoàn kết, phải đấu tranh găng nhưng không được gãy. Hoàng Xuân Hãn có viết hồi ức về Hội nghị nhưng không nhắc lại chi tiết quan trọng này, tôi hỏi thì anh bảo quên!
Các thành viên của Đoàn ta đều nói thạo tiếng Pháp nhưng để biểu thị là Đoàn đại biểu của một nước Việt Nam độc lập, ta chỉ phát biếu ý kiến bằng tiếng Việt. Có một phiên dịch, nhưng dịch dở quá, Tây không hiểu được, tôi tự động đứng ra dịch thay. Phía Pháp nghe rất khen ngợi.
Kết thúc hội nghị, D’Argenlieu có tổ chức tiệc trà tiễn Đoàn. Một sĩ quan hầu cận Pháp đến nói: Thủy Sư Đô đốc muốn gặp riêng Ngài. Tôi nói: Tôi chưa hân hạnh được quen biết Ngài Thủy Sư Đô đốc. Có anh em nói: Nó mời thì anh cứ đi, tôi đi xuyên qua phòng họp, đông khoảng một trăm người, đến gặp nó, chỉ toàn nói chuyện xã giao vớ vẩn. Thế mà khi về Hà Nội, có dư luận nói : “Tường là tay trong của Pháp, Tường phản quốc”, Hãn tức, đến gặp Võ Nguyên Giáp, dư luận mới được dập tắt. " (Hết) .
. . .
GHI CHÚ : phần trong ngoặc là chú thích của tôi .-- Tài .
Giai đoạn chưa nắm CP , ng CS đã chấp nhận liên hiệp , đa đảng nên trong PĐ di dự HN Đà Lạt 1946 có ông Tam và Khanh thuộc QDD . Sau đó CS ra tay diệt QDD mà cao điểm là chiến dịch tàn sát các Đv của đảng này - được chỉ đạo bởi VNG .