NGƯỜI GIÀU CŨNG KHÓC KHI BỊ UNG THƯ GIAI ĐOẠN CUỐI

Tôi dịch bài này sau tin Alex Trebek, dân Mỹ gốc Canada, ng dẫn (host hay emcee) của chương trình "Jeopardy!" được chẩn đoán ung thư loại này. Ông đã làm cho CT này trong 35 năm và kiếm 18 triệu đô cho mỗi mùa* của CT này; tài sản trước thuế là 75 triệu.
* Từ 1984, CT này phát hình tập mới (new episode) năm đêm mỗi tuần trong 11 tháng của năm. Nhưng trong tháng Sáu, sô diển này sẽ cạn các tập thu trước (pre-taped) một tháng trước thời biểu.
Mỗi năm CT này phát hình 230 lần hay 230 tập với thu nhập khoảng 43 ngàn mỗi tập cho Alex Trebek (10 triệu/năm).
==

ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TỤY GIAI ĐOẠN 4.
"Ung thư tụy khó chẩn đoán sớm vì tuyến tụy (pancreas) ko nằm ở khu vực của cơ thể mà sự phát triển có thể cảm thấy qua khám bịnh thông thường. Nó thường cũng ko có triệu chứng cho tới khi lan truyền tới các phần khác của cơ thể
Hơn phân nửa các trường hợp/ca ung thư tụy được chẩn đoán ngay lần đầu là giai đoạn 4, nghĩa là ung thư đã lan ra các cơ quan khác, điển hình là GAN hay PHỔI. Ung thư ko thể trị vào lúc này, những vẫn có các giải pháp khác.
Điều trị ở lúc này được tập trung vào kéo dài cuộc sống và cải thiện phẩm chất của cuộc sống (quality of life).
HÓA TRỊ  
Nghĩa là dùng thuốc để giết tế bào ung thư hay ngăn ko chúng chia ra (divide). Thường bằng thuốc uống hay chích qua tỉnh mạch (IV).
Gemcitabine (Gemzar) là thuốc thường dùng nhứt cho ung thư tụy giai đoạn cuối. Bạn có thể dùng thuốc này một mình, hay kết hợp với các thuốc khác như paclitaxel (Abraxane), erlotinib (Tarceva), hay capecitabine (Xeloda).
Hóa trị cũng có thể kết hợp với xạ trị (gọi là hóa-xạ trị), một phương cách chống tế bào ung thư với tia năng lượng cao (high energy ray). Hậu quả phụ thường thấy là rụng tóc, mệt mỏi, và gia tăng nguy cơ nhiễm trùng.
CÁC CÁCH ĐIỀU TRỊ GIẢM ĐAU (palliative pain treatment)
Khi khối u phát triển, nó có thể tạo sức ép lên các dây thần kinh (nerve) và cơ quan gần đó. Điều này gây đau và khó chịu. BS có thể cho uống hay chích thuốc giảm đau, hay có thể cắt các dây thần kinh tạo cảm giác đau (pain sensation). Cách này ko trị ung thư, nhưng có thể khiến bạn dễ chịu.
GIẢI PHẨU GIẢM ĐAU
Mổ xẻ ở giai đoạn này ko thể loại bỏ khối u, bởi vì nó đã lan khá xa. Tuy nhiên, việc này có thể giảm nhẹ những phong tỏa/bế tắt tạo ra bởi khối u. Có bốn loại mổ xẻ có thể làm ở ung thư giai đoạn 4:
MỔ XẺ ĐI VÒNG ỐNG MẬT (bile duct bypass surgery)
Mổ xẻ đi vòng là một lựa chọn nếu khối u đang phong tỏa/làm tắt ống mật.
Gan thường tiết ra mật, giúp cho tiêu hóa. Mật được chứa túi mật (gall bladder) và di chuyển qua ống mật tới ruột. Từ đó, nó bị loại khỏi cơ thể qua phân.
Khi một khối u ngăn cản ở ruột non (small intestine), mật có thể ứ đọng trong cơ thể và tạo chứng vàng da (jaundice), làm cho mắt và da có màu vàng.
Cách mổ này là nối ống mật hay túi mật trực tiếp với ruột non để đi vòng (get around) sự ngăn cản này. Cách mổ này gọi là choledochojejunostomy.

ĐẶT STENT
Stent là một ống kim loại mỏng đặt bên trong một ống mật bị ngăn cản/bị tắt để giúp cho mật có thể lưu thông. Mật có thể cho chảy ra ngoài cơ thể, hay chảy vào ruột non. Một stent cũng có thể dùng để cho ruột non mở nếu ung thư làm ruột bị tắt.
Bạn có thể phải đặt một stent mới sau vài tháng, vì khối u này cuối cùng phát triển và ngăn cản/làm tắt stent.
MỔ XẺ ĐI VÒNG DẠ DẦY (gastric bypass surgery)
Giải phẩu này nhằm nối dạ dầy trực tiếp với ruột non. Nó có thể dùng để đi vòng một khối u đang ngăn thức ăn rời dạ dầy (gastric outlet obstruction) và đi tới ruột.
CÁC THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG (clinical trial)
Các điều trị bây giờ cho ung thư giai đoạn 4 thường ko ngăn ung thư phát triển. Nhưng đừng chán nản nếu bs nói rằng đã hết cách. Người ta đang thử nghiệm những cách điều trị mới trong các thử nghiệm lâm sàng.
Khi bạn tham gia một trong các thử nghiệm này, bạn sẽ có cơ hội thử nghiệm một cách điều trị mới mà chưa áp dụng đại trà. Cuộc thử nghiệm này cuối cùng có thể đưa tới một đột phá mới trong điều trị ung thư tụy.
Hãy hỏi bs về các thử nghiệm lâm sàng, hay tìm kiếm các thử nghiệm mở trên mạng qua National Cancer Institute hay U.S. National Library of Medicine's database.
VIỄN ẢNH (outlook)
Theo ước tính của Hội Ung Thư Mỹ cho năm 2019, khoảng 57.000 ng Mỹ sẽ được chẩn đoán với ung thư tụy và 46.000 ng có thể chết.
Độ sống sót trung bình của ung thư tụy giai đoạn 4 là giữa 2 tới 6 tháng. Nhưng nên nhớ rằng viễn ảnh của mỗi cá nhân tùy thuộc nhiều yếu tố.
Ng lớn tuổi có thể đáp ứng tốt với cách điều trị như ng trẻ, dù tuổi thọ của họ ngắn hơn. Điều này đặc biệt đúng nếu họ bị thêm các bịnh khác, như ĐÁI ĐƯỜNG (diabetes) và CAO HUYẾT ÁP (high blood pressure).
Việc điều trị bịnh ung thư ở giai đoạn cuối có thể gây lẩn lộn (confusing) và căng thẳng. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy hoảng loạn, hảy hỏi các bs, gia đình, bạn bè, và nhà tư vấn (counselor) để giúp đở và hỗ trợ.
Dịch từ:
https://www.healthline.com/health/pancreatic-cancer/stage-4