Liên Đoàn 2 Biệt Động Quân CHIẾN THẮNG DAKTO
Vũ-đình-Hiếu
Bị địch bao vây với quân-số đông-đảo,họ vẫn chiến
đấu trong bẩy ngày đêm,trong khu rừng lạ,
không sờn lòng cho đến khi chiến thắng.
đấu trong bẩy ngày đêm,trong khu rừng lạ,
không sờn lòng cho đến khi chiến thắng.
Sp4 Howard Maniloff
Cựu Cố Vấn TĐ 11 BĐQ
Cựu Cố Vấn TĐ 11 BĐQ
Liên-đoàn 2 BĐQ với ba tiểu-đoàn 11, 22, và 23 là đơn-vị trừ bị chiến thuật cho QĐ II / QK II. Đơn vị này đã tham-dự nhiều trận đánh ác-liệt, nổi tiếng trên vùng cao nguyên như Ben-Het, Dak-Seang, Đức-Cơ, Plei-Me… Họ đã đem lại nhiều chiến-công cho QĐ II, cho QL/VNCH và làm vẻ-vang cho binh-chủng Biệt-động-quân. Câu chuyện sau đây xẩy ra vào khoảng gi”a tháng 5 năm 1969, khi các tiểu-đoàn BĐQ thuộc LĐ 2 hành-quân trong khu vực Dakto nhằm mục đích tiêu-diệt quân của trung-đoàn 66 Cộng-sản Bắc-Việt đang hoạt động trong vùng rừng núi Dakto thuộc tỉnh Kontum.
Vào ngày 25 tháng 5 năm 1969, tiểu-đoàn 11/BĐQ vào trận điạ thay thế cho TĐ 22/BĐQ được đưa về hậu-cứ ở Plei-Ku nghỉ dưỡng sức. Tiểu-đoàn 22 đụng nặng trong hai ngày trước đây 23 và 24, bắn hạ 146 giặc cộng. Cuộc hành quân bắt đầu từ ngày 12 tháng 5 với hai tiểu đoàn 22 và 23. Doàn quân-xa chở TĐ 22 bị phục-kích ở phía bắc Diên-Bình, tuy nhiên các binh sĩ BĐQ phản ứng nhanh chóng phá v” cuộc phục kích của địch. Theo lời đại-úy Ramon Ẹ Moreland cố-vấn trưởng tiểu-đoàn “Tụi nó (CSBV) khai hỏa quá sớm, do đó chúng tôi kịp thời nhẩy ra khỏi xe và đánh trở lại”.
Sau trận phục kích thất bại, trong những ngày kế tiếp, hai tiểu-đoàn 22 và 23 Biệt-động-quân quần thảo với quân CSBV trong vùng rừng núi của miền cao nguyên, tiến chiếm từng ngọn đồi và hướng mũi tiến quân về hướng tây cho đến khi tới đồi 882 (cao độ), nằm cách Dakto chừng 15 cây số về hướng tây nam. Khi TĐ 11/BĐQ được trực thăng vận xuống đỉnh đồi 882, lập tức các binh-sĩ BĐQ di-chuyển xuống các sườn đồi thiết-lập vị-trí chiến-đấu, bộ quân phục ngụy trang làm họ biến mất trong cánh rừng rậm của miền cao nguyên, còn BCH/TĐ nằm lại trên đỉnh đồi.
Chiều ngày 25, một trung đội tiền-phương bắt đầu chạm địch, BCH/TĐ được báo cáo là địch khai hỏa từ rặng núi ở phía đông của ngọn đồi chính (882-Cao-độ). Đại-úy Hồ-khắc-Đàm TĐT/TĐ/11BĐQ ra lệnh cho hai đại đội phát xuất từ hai sườn bắc và nam của đồi 882 lùng địch. Sau khi nhận được báo cáo của trung-úy Vương-mộng-Long đại-đội trưởng đại đội ở hướng nam, vị tiểu-đoàn-trưởng ra lệnh tấn công. Trung-úy Long và binh sĩ thuộc cấp gắn lưỡi lê rồi hò-hét xung-phong, địch quân hoảng sợ bỏ chạy ngược lên đỉnh đồi vòng sang phía bắc rơi vào tay các binh-sĩ BĐQ đang chờ sẵn. Số CSBV sống sót tẩu thoát về hướng đông bắc. Cuộc chạm súng kéo dài khoảng hai tiếng đồng hồ, các phản lực cơ F-4 được cố-vấn Hoa-Kỳ gọi đến thanh toán những tên địch chạy thoát. Sau đó đại-úy Đàm gọi các đại đội quay trở về lập tuyến phòng thủ đêm.
Đêm 25 trên đồi 882 tương đối yên, địch quân chỉ pháo kích lẻ tẻ bằng đạn súng cối. Sáng sớm hôm sau, các cánh quân TĐ 11 bung rộng ra thu dọn chiến trường, đếm xác địch và thâu nhặt vũ khí, sau đó tiến quân về hướng đông và một lần n”a chạm địch. “Quân CSBV núp sau các công sự phòng thủ bao vây tụi tôi”, trung-sĩ nhất Terry K. Walker cố vấn về vũ khí nặng kể lại. Địch quân bám sát, do đó không thể gọi phản lực (Spooky), BĐQ xin trực thăng võ trang yểm trợ (Cobra) rồi tiếp tục tấn công. Trận đụng độ kéo dài 5 tiếng đồng hồ, sau khi quân CSBV rút đi, các binh sĩ TĐ 11/BĐQ đếm được 262 xác địch bỏ lại cùng tịch thu vô số vũ-khí đủ loại.
Các thương binh BĐQ được đồng đội cáng (dìu) di chuyển ngược trở lại trên đỉnh đồi 882 chờ trực thăng di tản đến từ căn cứ hỏa lực 6 nằm cách bãi chiến trường vào khoảng 4 cây số về hướng đông. Để trả thù cho những thiệt hại trong hai ngày qua, quân CSBV pháo kích hàng loạt lên đỉnh đồi 882 nơi đặt bộ-chỉ-huy TĐ 11, đồng thời ngăn cản trực thăng đến di tản thương binh BĐQ. Cho đến ngày 28, lợi dụng mức độ pháo kích lắng xuống, các trực thăng đáp xuống khẩn cấp, đem theo đạn-dược, đồ tiếp liệu và di tản thương binh. Mỗi lần một trực thăng từ căn cứ hỏa lực 6 hạ cánh xuống bãi đáp, trung-tá John S. Daniels cố-vấn trưởng Liên-đoàn 2 Biệt-động-quân lúc nào cũng hiện diện để thúc đẩy viên phi-công trực thăng. William T. Veal thuộc đại-đội 189 trực thăng tấn công kể lại rằng, khi nhìn về phiá sau thấy trung-tá Daniels khai-hỏa khẩu M-16 của ông ta mỗi khi trực thăng xuống thấp, sau đó nhanh nhẹn nhẩy ra bỏ đồ tiếp liệu xuống rồi phụ giúp đem các thương binh BĐQ lên tầu. Mặc dầu địch vẫn còn pháo kích lên đồi 882 nhưng trung-tá Daniels và viên phi-công can-đảm vẫn tiếp tục trở lại để di tản hết các thương binh.
Chiều 29 tháng 5, với hai cánh quân của TĐ 23/BĐQ đi kèm hai bên, TĐ 11 ở giữa, Biệt-động-quân di chuyển trục tiến quân về hướng tây bắc nhằm mục đích lùa quân CSBV về phía tuyến án-ngữ của hai đơn-vị Bộ-Binh. Trời mưa làm cho các sườn đồi rất trơn, binh-sĩ BĐQ với ba-lô nặng chĩu trên vai phải nắm cành cây mà đi từng bước, có người trợt chân tuột xuống chân đồi phải bò lên trở lại. Vượt đồi 843 dốc đứng gần như sáu mươi độ, khi lên được đỉnh đồi binh sĩ nghỉ ngơi lấy lại sức, đường đi xuống còn gay-go hơn nữa, phải giữ gìn súng đạn cho cẩn thận không được để dính bùn khi bị ngã.
Khi Biệt-động-quân vượt qua rặng núi phía bắc đồi 843, địch quân tấn công chừng tiếng đồng hồ, sau đó tiếp tục bắn quấy rối suốt đêm nhằm giảm sức chiến đấu của binh sĩ BĐQ sau một ngày băng rừng vượt núi. Đến trưa hai tiểu-đoàn BĐQ tiếp tục lên đường, khi đơn vị tiền phương của TĐ 11 di chuyển được một quãng ngắn, địch quân bố-trí từ phía sườn núi bên phải khai hỏa dữ dội. Phi-pháo yểm trợ không hiệu qủa vì rừng quá rậm và địch quân đục núi thiết lập công-sự chiến đấu kiên-cố. Đến 5 giờ 30 chiều, Biệt động quân vẫn kẹt cứng không lên được, đại-úy Vũ-đức-Chiêu TĐT/TĐ/23/BĐQ dẫn một toán quân lên đánh các vị-trí then chốt của địch. Kết qủa địch bỏ chạy và hai tiểu-đoàn BĐQ tiếp tục tiến quân.
Để tránh bị địch theo dõi, các đơn-vị BĐQ được lệnh di chuyển cách xa nhau. Vì đồi núi trùng điệp, sườn dốc trơn-trợt, hai tiểu đoàn BĐQ càng ngày càng cách xa nhau đến vài trăm thước, cả hai cùng hướng về phía tây bắc nơi có các đơn-vị bộ-binh VNCH chờ sẵn. Toán tiền-sát-viên (đề-lô) pháo-binh thuộc pháo-đội B, 6/84th Pháo-binh Hoa-Kỳ do trung-úy Robert H. Putman Jr. chỉ-huy bị lạc cùng với 12 BĐQ chừng một giờ sau họ gặp và đi theo cánh quân tiểu-đoàn 11. Tiểu đoàn này bỗng dưng có thêm 6 tiền sát viên Hoa-Kỳ, 3 của tiểu-đoàn 23 vẫn tiến quân đều đặn cho đến 2 giờ sáng ngày 31. Đại-úy Nguyễn-Lạng tiểu-đoàn phó kể lại “Chúng tôi đang di chuyển dọc theo một con suối nhỏ, khi đi ngang qua một gò đất cao trông thấy ba cần ang-ten (antenna), chúng tôi biết ngay là bộ-chỉ-huy Bắc quân cấp tiểu đoàn và phải di chuyển khỏi khu vực đó ngay tức khắc”. Vị TĐT đại-úy Đàm kể lại những giây phút căng-thẳng như sau “Tôi quyết định không cho nổ súng, chúng tôi còn kẹt phải mang theo thương binh. Cá nhân tôi còn chút nữa bị bắt sống, chúng tôi di chuyển ngang qua BCH của địch một cách êm thấm, trong lúc địch ở cả hai bên, có đứa nắm tay hỏi tôi là ai? Tôi trả lời vắn tắt “Bạn… buông tay tôi ra!”. Trung sĩ Walker nói thêm “Tụi tôi phải đi nhón gót nhẹ nhàng cho đến khi qua khỏi”. Tiểu đoàn 11 BĐQ di chuyển ra khỏi lòng địch khỏang 500 thước lẩn vào rừng cây rồi thiết lập vị trí đóng quân đêm.
Trong khi đó, tiểu-đoàn 23 di chuyển cách TĐ 11 vài trăm thước về hướng tây lọt vào bộ-chỉ-huy của địch cấp trung-đoàn. Đại-úy Chiêu nói rằng “BCH quân CSBV nằm trong một thung lũng, có nhiều poncho, chảo lớn để nấu ăn, ăng-ten, dây điện thoại…”. Khi bị địch phát giác, các binh sĩ Biệt-động quân ném lựu-đạn vào hầm trú ẩn, công sự phòng thủ rồi nhẩy vào đánh cận chiến bằng lưỡi lệ Một trận đánh đẫm máu xẩy ra ngay trong lòng bộ-chỉ-huy trung-đoàn CSBV, BĐQ vừa chiến-đấu vừa cố gắng rút về phía có đơn-vị bạn (hai TĐ bộ-binh đang nằm tuyến án-ng”). Sau khi ra khỏi BCH trung-đoàn CSBV, đại-úy Chiêu ra lệnh cho các binh-sĩ tiếp tục di chuyển đề-phòng bị địch truy-kích và phải đem theo nhiều thương binh. Họ đi suốt đêm, leo đồi, vượt suối về đến nơi đơn-vị bạn đóng quân lúc 9 giờ sáng ngày hôm sau. Tiểu-đoàn 23/BĐQ kể như thành công, các thương binh được di tản bằng trực thăng đến quân-y viện, tuy nhiên tiểu đoàn 11/BĐQ vẫn còn kẹt trong vùng địch chưa về đến nơi.
Trở lại với tiểu-đoàn 11, sau khi đã cảm thấy an-toàn cho đơn-vị, đại-úy Đàm cho lệnh dừng quân, bố-trí đóng quân đêm, vài binh-sĩ vội vã căng poncho hứng sương đêm để lấy nước uống. Sau một ngày chiến đấu mệt mỏi, bi-đông đã cạn nước và sau đó mọi người chìm vào giấc ngủ một cách vội-vã. Vào khoảng 4 giờ sáng, lệnh báo-động được truyền đi nhanh chóng “Địch bám theo đuôi ! Chuẩn bị di chuyển !”. Binh sĩ TĐ/11/BĐQ lặng lẽ nối đuôi nhau đi trong bóng đêm ẩm-ướt của rừng núi miền cao-nguyên. Họ di-chuyển được khoảng một cây số thì trời bắt đầu sáng, trong khi đang đổ dốc xuống một thung lũng, cộng quân khai hỏa từ phía bên trái và trên một ngọn đồi nhỏ bên phải bắn vào toán khinh binh của tiểu đoàn 11. Để động viên tinh thần binh sĩ, vị tiểu-đoàn trưởng dắt một toán quân xung phong tràn lên đồi, vừa khai hỏa khẩu M-16 vừa hô to “Biệt động quân ! Sát… Xung phong…”. Địch quân hoảng sợ bỏ vị trí chiến đấu chạy xuống phía bên kia đồi.
Chưa kịp nghỉ ngơi, từ những ngọn đồi cao xung quanh, cộng quân dùng súng cối pháo kích dữ dội lên ngọn đồi BĐQ vừa chiếm, toán đề-lô Hoa-Kỳ bị thương hai người, các binh sĩ biệt-động-quân vội tìm chỗ trú ẩn trong các hố bom. Từ trên các cao độ nhìn xuống thấy rõ vị trí của BĐQ nên địch quân bắn rất chính xác, nơi nào cũng trúng đạn cối 82, 61 ly của địch. Phản lực cơ F4 được gọi đến yểm trợ chỉ làm ngưng pháo kích trong phút chốc, sau đó địch quân vừa pháo kích vừa tấn công lên đồi. Đại úy Đàm chạy đến từng vị trí đốc thúc binh sĩ bắn trả lại và chỉ bắn khi thấy rõ địch vì số đạn đem theo đã gần hết. Xem chừng đơn vị có thể bị địch dứt điểm, đại-úy Đàm ra lệnh cho trung-úy Long dắt đại-đội cố gắng phá vòng vây về hướng tây nơi đã giảm tiếng súng địch sau các phi vụ oanh kích.
Trung-úy Long gom đại-đội lại và bắt đầu di-chuyển xuống chân đồi. Đại-úy Lạng tiểu-đoàn phó chuẩn bị đi với một toán khác, bất ngờ cộng quân bắn xối-xả B-40 và đại-bác 57 ly vào toán quân đang trên đường xuống chân đồi, kế hoạch bị thất bại, trung-úy Long và các binh sĩ chạy ngược trở lại trên đỉnh đồi. “Như vậy rõ ràng tụi nó muốn dứt điểm” trung sĩ Walker nói tiếp “Tụi tôi lãnh khoảng 200 tới 250 viên đạn súng cối và từ 150 đến 175 viên đạn B-40, 57 ly chưa kể đại-liên của địch”. Vào khoảng 15 phút trước khi ngưng pháo kích, bộ-binh Bắc quân bắt đầu tiến lên đồi. Phía đông bắc, địch quân xếp thành ba hàng trang bị B-40, B-41 AK-47 gắn lư”i lê tấn công lên cách phòng tuyến BĐQ còn chừng 10 thước, hai bên đánh nhau bằng lựu đạn. Mặc dù bị mất một phần tuyến phòng thủ, Biệt động quân vẫn chống cự quyết liệt làm cho địch khựng lại. Tại hướng bắc, đại-úy Lân nhìn thấy rõ quân CSBV tiến lên hàng hàng, lớp lớp bị phản lực cơ F4 đốn ngã nhiều tên nhưng vẫn tiến lên, các cố-vấn Hoa-Kỳ gọi thêm phi tuần đến yểm trợ, hỏa lực của địch yếu dần, sau đó bộ-binh Bắc quân phải rút lui tuy nhiên pháo binh địch vẫn tiếp tục nện xuống đỉnh đồi làm cho Biệt-động-quân không ngóc đầu lên được.
Khi trời bắt đầu tối, TĐ 11/BĐQ lại tìm cách phá vòng vây, đại-úy Đàm dắt một số quân nhân đi trước về hướng đông. Theo kế-hoạch, BĐQ rút về phiá đông đi vòng qua sau lưng địch sau đó hướng về phía tây bắc nơi có quân bạn. Trên đồi lúc đó còn lại trung-úy Long, 20 BĐQ và 5 quân nhân Hoa Kỳ bắn cầm chừng để cho đồng đội có thì-giờ rút đi. Đến 9 giờ tối, số còn lại chuẩn bị rút, một số biệt-động quân đã bò trở lại sau khi lẻn ra ngoài thâu lượm súng AK và đạn trên các tử thi của quân CSBV vì M-16 của họ đã hết đạn từ chập tối. Trước khi rút, BĐQ phá hủy tất cả súng thừa, đồ trang bị không để lọt vào tay địch, sau đó chỉ có khinh binh đi dò đường, số còn lại kể cả người bị thương nhẹ đều phải dìu đồng đội bị thương nặng. Đoàn quân dọ dẫm bước đi trong màn đêm, trong rừng già, mọi người đều cắn răng chịu đựng mặc cho gai góc đâm vào da thịt để bảo đảm an toàn cho đơn-vị. Họ về đến nơi có đơn vị bộ-binh VNCH vào lúc 10 giờ sáng ngày 1 tháng 6, một tiếng đồng hồ sau cánh quân đi theo đại-úy Đàm cũng về đến nơi. Một biệt-động-quân kể lại rằng, lúc chạy lạc anh ta gặp lính Bắc Việt đang tản thương, cả hai tiếng đồng hồ mới đi qua khỏi nơi anh ta đang ẩn núp. Trong một tuần lễ hành quân LĐ 2/BĐQ loại khỏi vòng chiến hơn 500 địch quân làm cho các cố vấn Hoa Kỳ phải thán phục, trung-tá Daniels nói với các sĩ quan thuộc cấp của ông ta rằng “Họ không bỏ cuộc… và cũng vì vậy họ đã chiến thắng”.
Dallas, ngày 17 tháng 10 năm 1995
Vũ-đình-Hiếu
