ThBÊN is is how South Korea flattened its coronavirus curve

South Korea's COVID-19 infection rates have been falling for two weeks thanks to a rigorous testing regime and clear public information.

Inside South Korea's COVID-19 drive-thru test sites

LÀM THẾ NÀO NAM HÀN ĐÃ NGĂN CHẶN KỊP THỜI ĐẠI DỊCH COVID-19? 

This is how South Korea flattened its coronavirus curve

South Korea's COVID-19 infection rates have been falling for two weeks thanks to a rigorous testing regime and clear public information.

This is how South Korea flattened its coronavirus curve

South Korea's COVID-19 infection rates have been falling for two weeks thanks to a rigorous testing regime and clear public information.

March 24, 2020, 7:22 AM PDT / Updated March 24, 2020, 8:31 AM PDT

By Grace Moon
Mức độ lây lan Covid-19 của Nam Hàn đã giảm hai tuần nhờ chính sách xét nghiệm mạnh mẻ và thông tin công cộng rõ ràng.

This is how South Korea flattened its coronavirus curve

South Korea's COVID-19 infection rates have been falling for two weeks thanks to a rigorous testing regime and clear public information.

SEOUL, South Korea — It took Thomas Streetman two hours to walk out his front door, take a cab to the public health center, get tested for the coronavirus and make it back to his apartment.// SEOUL, Nam Hàn -- Thomas Streetman phải đi bộ trong hai giờ từ cửa trước của nhà, đón xe taxi tới trung tâm y tế công cộng để được xét nghiệm về coronavirus và trở về căn hộ của ông.

Streetman, 32, an Ohio native — who had a slight fever — was greeted with blue tents scattered across a surprisingly barren street.// Streetman, 32 tuổi, thuộc bang Ohio Mỹ - có một sốt nhẹ - đã được chào đón bởi những lều màu xanh nằm rải rác hai bên một con đường trống vắng chưa từng thấy.// Medical staff clad head to toe in hazmat suits conducted screenings as another staff member fogged the sidewalk with disinfectant spray.// Các nhân viên y tế từ đầu tới chân trong bộ đồ bảo hộ đã tiến hành xét nghiệm trong khi một nhân viên khác phun thuốc sát trùng xuống lề đường.

"It was almost militaristic," said Streetman, who has lived in the South Korean capital for almost a decade. "They stuck a long swab up my nose pretty deep. It felt like a button poked my nerves and released my sinuses."//"Gần như đang có chiến tranh," Streetman nói, ông đã sống tại thủ đô Nam Hàn gần một thập niên. "Họ đút một que dài có đầu là bông gòn vào sâu trong mủi tôi. Nó giống như một cái nút đẩy vào dây thần kinh và giải thoát xoang mủi của tôi.

Ảnh 1: Tom Streetman works as a marketing manager at a gaming company in Seoul.//Tom Streetman là một quản lý về tiếp thị của một cty về game tại Seoul.Grace Moon / NBC News

Streetman, who works as a marketing manager at a gaming company in Seoul, received his negative results in less than 24 hours //Streetman, một người quản lý về tiếp thị ở một cty về game ở Seoul, đã nhận kết quả âm tính chưa tới 24 giờ//and is now one of more than 327,000 people out of the country's 51 million-strong population to have been tested for the coronavirus in South Korea since the country confirmed its first case Jan. 21.// và bây giờ là một trong hơn 327.000 người của đất nước 51-triệu dân này đã được xét nghiệm (XN) vi rút tại Nam Hàn kể từ ca xác nhận ĐẦU TIÊN ngày 21 THÁNG GIÊNG. 

The U.S., which confirmed its first case the same day, is suffering from the repercussions of a weeks-late start in obtaining test kits.//Nước Mỹ, đã xác nhận ca ĐẦU TIÊN CÙNG NGÀY, đang chịu thiệt hại từ những hậu quả của việc bắt đầu XN TRỂ NHIỀU TUẦN để có được các bộ XN. 

Full coverage of the coronavirus outbreak

Since March 11, South Korea has seen a general decline in the number of new coronavirus cases, some as low as 74 and 76 each day// Kể từ 11/3, Nam Hàn (NH) đã thấy sự sụt giảm tổng quát trong số các ca MỚI, một số thấp như 74 và 76 ca mỗi ngày//— a stark comparison to its peak of 909 cases Feb. 29.//khác xa nếu so với cao điểm 909 ca của ngày 29 tháng Hai.

The U.S. is one of many countries that has followed South Korea's lead by beginning to install drive-thru testing hubs at CVS,// Mỹ là một trong nhiều nước đã ĐI THEO con đường của NH khi bắt đầu thiết lập các địa điểm XN mà người dân ngồi trên xe tại các tiệm thuốc tây CVS// but the slow installations come at a time of national panic with over 80 million Americans already under lockdown.// nhưng những thiết lập chậm chạp này đã đến vào lúc cơn HOẢNG LOẠN TOÀN QUỐC với hơn 80 triệu người Mỹ đã bị phong tỏa (lockdown).

Here's what we can learn from South Korea.//Đây là điều chúng ta có thể HỌC TẬP từ NH.

Early testing, detection, prevention//XN, phát hiện và đề phòng sớm

News that China had reported its first case of the coronavirus was enough reason for South Korean leaders and medical staff to brace themselves for the worst.//Tin về TQ đã báo cáo ca ĐẦU TIÊN về coronavirus đã đủ lý do để các lãnh đạo và nghành y tế của NH CHUẨN BỊ  sẵn sàng cho tình huống XẤU NHỨT.

"Acting fast was the most important decision South Korea made," said Hwang Seung-Sik, a professor at Seoul National University's Graduate School of Public Health.//"Hành động nhanh là quyết định quan trọng nhứt mà NH đã làm," theo GS Hwang Seung-Sik thuộc Trường Sức khỏe Công cộng của ĐH Quốc gia Seoul.

By early February, the first test had been approved. // Vào đầu tháng Hai, XN đầu tiên đã được chấp thuận.//Active collaboration among central and regional government officials and medical staff took place before cases began piling up,//Sự phối hợp TÍCH CỰC giữa chính quyền trung ương và địa phương và nghành y tế đã xảy ra TRƯỚC KHI các ca bắt đầu tăng cao// enabling South Korea's current testing capacity of 20,000 people a day at 633 sites, including drive-thru centers and even phone booths.// cho phép khả năng XN hiện nay của NH là 20.000 người một ngày tại 633 ĐỊA ĐIỂM, bao gồm những trung tâm drive-thru* và lều/quán điện thoại. (* Người dân ngồi trên xe trong lúc được XN).

The collaborative effort was underway just 11 days after "Patient 31," a member of a secretive religious group called the Shincheonji Church, caused an explosion of infections in Daegu, a major city 170 miles southeast of Seoul.//Cố gắng đầy hợp tác này đã tiến hành CHỈ 11 NGÀY SAU KHI "Bịnh nhân 31", một thành viên của một nhóm tôn giáo bí mật có tên Giáo hội Shincheonji, đã gây một Ổ BỊNH tại Daegu, một TP lớn 170 dặm Anh đông nam Seoul.

Ảnh 2: The text Tom Streetman received notifying him of his negative results.//Lời nhắn mà Tom Streetman nhận được thông báo ông có kết quả âm tính.Grace Moon / NBC News

Early testing meant early detection of infections in South Korea, where a relatively larger proportion of patients showed either no symptoms or very mild ones, according to Hwang.//XN sớm có nghĩa phát hiện sớm những lây lan ở NH - nơi một tỉ lệ tương đối lớn các bịnh nhân ko có triệu chứng hay triệu chứng rất nhẹ, theo GS Hwang.

"Among Shincheonji members, there were many 20- and 30-year-olds who were infected.//"Trong những thành viên của Shincheonji, có nhiều người ở tuổi 20 và 30 bị nhiễm.// Many of them may have never even known they were carrying the virus and recovered easily while silently infecting those around them," Hwang said. // Nhiều người trong họ ko bao giờ biết rằng họ đang mang vi rút và hết bịnh dễ dàng trong khi âm thầm truyền bịnh cho những ai quanh họ, GS Hwang nói.//"Early testing is why Korea hasn't reached its breaking point yet."//XN sớm là nguyên nhân khiến NH ko bị khủng hoảng.

Under South Korea's single-payer health care system, getting tested costs $134. // Dưới hệ thống chăm sóc y tế mà người chi trả là CP qua việc thu thuế từ dân, mỗi XN tốn 134 đô//.But with a doctor's referral or for those who've made contact with an infected person, testing is free. // Nhưng nếu có BS giới thiệu, những ai đã tiếp xúc với người nhiễm bịnh, XN sẽ miễn phí.//Even undocumented foreigners are urged to get tested and won't face threats due to their status.//Kể cả người nước ngoài nhập lậu được khuyên đi XN và ko bị ảnh hưởng đến tình trạng cư trú của họ.

Extensive tracing and mapping//Tích cực theo dỏi và lập bản đồ

South Korean leaders have amped up efficiency for overwhelmed hospitals by digitally monitoring lower-risk patients under quarantine,// Các lãnh đạo NH đã đẩy mạnh tính hiệu quả của các bv quá tải bằng cách dùng kỹ thuật số theo dỏi các BN có nguy cơ thấp đang cách ly// as well as keeping close tabs on visiting travelers who are required to enter their symptoms into an app.// cũng như theo dỏi chặc chẻ các du khách nước ngoài bằng cách yêu cầu họ nhập các triệu chứng vào một ứng dụng/app.

Sites like Corona Map generate real-time updates about where current patients are located and inform proactive Koreans focused on protecting themselves.// Các trang mạng như Corona Map phát đi các cập nhựt thời gian thực (real-time) về nơi các bịnh nhân đang ở và thông báo cho dân Hàn để họ chủ động tự bảo vệ họ. 

That people are willing to forgo privacy rights and allow the publication of sensitive information//Dân tộc này sẵn sàng từ bỏ các quyền riêng tư và cho phép công khai thông tin nhạy cảm//underlines the willingness to pay the digital cost of state surveillance in the name of public safety, said professor Ju Youngkee, who teaches health and data journalism at Hallym University.// và nhấn mạnh họ chấp nhận cái giá của giám sát bằng kỹ thuật số của nhà nước để đổi lấy an toàn công cộng, theo GS Ju Youngkee, dạy về nghề báo chí y tế và dữ liệu tại ĐH Hallym.

According to a survey conducted last month by Seoul National University's Graduate School of Public Health, // Theo một thăm dò tiến hành tháng rồi của Trường Sức khỏe Công cộng của ĐH quốc gia Seoul//78.5 percent of respondents agreed that they would sacrifice the protection of their privacy rights to help prevent a national epidemic.//  78.5/100 ngươi được thăm dò đã đồng ý rằng họ sẽ hy sinh quyền bảo vệ riêng tư để giúp ngăn ngừa dịch bịnh toàn quốc.

Public spaces transformed into PSA venues//Các không gian công cộng biến thành những nơi tụ họp để thông báo thông tin về cộng đồng.

The refusal by some Britons to follow the government's social distancing measures in the United Kingdom//Sự từ chối của một số người Anh đối với các biện pháp giãn cách xã hội tại Anh//  prompted the closings of thousands of pubs, cafés and restaurants last week, leaving many to consider layoffs and shutting for good.// đã buộc CP Anh đóng cửa hàng ngàn quán rượu, cà phê và nhà hàng tuần rồi, khiến nhiều nơi tính chuyện cho nhân viên nghỉ việc và đóng cửa. 

In South Korea, however, reminders from the government aren't delivered in the form of blanket lockdowns.//Tuy nhiên tại NH,  những nhắc nhở của CP ko được truyền đạt dưới dạng phong tỏa tràn lan//Commuters wait at platforms and in subway cars as announcements are played in different languages, including English and Chinese. A female voice lists tips such as "blocking" your mouth when coughing.// Hành khách chờ đợi tại các nhà ga xe điện hay trên xe điện ngầm trong lúc các thông báo được đọc bằng nhiều ngôn ngữ, gồm tiếng Anh và Hoa. Một giọng nữ còn chỉ dẫn nên bịt miệng khi ho.

The broadcasts are one of many upgrades from the 2015 Middle East Respiratory Syndrome outbreak — a failing of the South Korean system that cost 38 lives and amounted to 186 cases, the highest number outside the Middle East.//Các phát thanh này là một trong nhiều nâng cấp từ bùng phát Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS) năm 2015 làm chết 38 người và lên tới 186 ca nhiễm, con số cao nhứt bên ngoài Trung Đông.

Ảnh 3: People wait outside a pharmacy in southern Seoul to buy their weekly ration of two masks.// Người dân chờ bên ngoài một tiệm thuốc tây ở nam Seoul để mua giới hạn 2 khẩu trang mỗi tuầnGrace Moon / NBC News

Now, hand sanitizer bottles are placed in front of nearly every entrance and elevator for public use.//Giờ đây, các chai nước rửa tay khô được đặt hầu như trước mọi lối vào và thang máy để dân xử dụng// And of the 1,000 people who took part in a study by Seoul National University, 97.6 percent responded that they at least sometimes wear a mask when they are outside, 63.6 percent of whom said they always wear one.//Và trong 100 người tham gia một nghiên cứu của ĐH quốc gia Seoul, 97.6/100 đã trả lời rằng ít nhứt đôi khi họ mang khẩu trang khi ra ngoài, 63.6/100 nói họ luôn luôn mang. 

Download the NBC News app for full coverage and alerts about the coronavirus outbreak

"Wearing masks or self-monitoring alone isn't foolproof to people in Korea, but taking part in these practices as a group is believed to have an impact," said Michael Hurt, who teaches cultural theory at Korea National University of the Arts.//"Mang khẩu trang hay tự theo dỏi mình ko phải là tối ưu đối với dân chúng ở NH, nhưng có được những thói quen này sẽ tạo tác động tốt," theo GS Michael Hurt, dạy lý thuyết văn hóa ở ĐH quốc gia Hàn quốc về Nghệ thuật.

"This says that your individual choices may not have immediate benefit to you as an individual but will benefit the herd — that it doesn't work unless everybody is in the game."// "Điều này nói rằng sự lựa chọn cá nhân của bạn có thể ko có lợi ích tức thời cho bạn nhưng sẽ có lợi ích cho đám đông - điều này ko xảy ra nếu mọi người ko cùng làm như vậy.""

Cautious hopefulness//Hy vọng trong dè dặt

Despite its apparently swift recovery from the coronavirus, South Korea may only be entering the beginning stages of what experts suspect may be a long ride ahead.//Dù cho có vẻ phục hồi nhanh chóng từ Covid-19, NH chỉ đang vào giai đoạn bắt đầu - mà các chuyên gia nghi ngờ rằng con đường trước mắt còn dài.

According to the Korea Centers for Disease Control and Prevention, about 80 percent of COVID-19 cases can be categorized as mass infections.//Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng Bịnh (CDC) của Hàn quốc, khoảng 80/100 các ca Covid-19 có thể được xếp loại lây nhiễm tập thể// A call center in southwestern Seoul was at the center of a local outbreak this month that generated more than 156 infections. About 90 cases were traced to a Zumba class.//Một trung tâm điện thoại ở tây nam Seoul đã là trung tâm của một ổ dịch địa phương tháng này đã gây ra hơn 156 ca nhiễm. Khoảng 90 ca có dấu vết của một lớp dạy vũ Zumba.

"Even though the number of reported cases is declining, this may be painting an illusion of recovery," Hwang said.//"Ngay cả dù số ca được báo cáo đang giảm, điều này có thể vẽ nên một ảo tưởng về hồi phục," GS Hwang nói. "All 210,000 Shincheonji members have been tested, which may account for the decline we're seeing, but local infection clusters are emerging every day in churches, hospitals and other mundane spaces."//"Tất cả 210.000 thành viên của Shincheonji đã được XN, góp phần nào cho sự giảm sụt này, nhưng các ổ dịch địa phương nổi lên mỗi ngày tại các nhà thờ, bv và các nơi công cộng khác.

South Korea has already started new testing on all arrivals from Europe, according to local news reports, preparing for a "second wave" of imported clusters.// NH đã bắt đầu XN mới đối với tất cả người đến từ Âu châu, theo tin báo chí địa phương,  để chuẩn bị cho "đợt sóng thứ hai" các ổ dịch nhập khẩu//. Even those who test negative are required to self-quarantine for 14 days.//Ngay cả những ai XN âm tính cũng được yêu cầu cách ly 14 ngày.

"We are proceeding with cautious hopefulness," Hwang said.//"Chúng tôi đang tiến hành với hy vọng dè dặt," GS Hwang nói.
Dịch từ: https://www.nbcnews.com/news/world/how-south-korea-flattened-its-coronavirus-curve-n1167376?fbclid=IwAR2qI4O6ZkBnpXe08QSyOqy3TmI5Q7roJeaxd_UZvXTbIfaBzFQrhZ7mjt0

Người lính nhỏ nhưng chính khí lớn : ngày 30.4.75 vẫn chiến đấu tới giờ chót dù có lịnh đầu hàng của Dương văn Minh nên bị xử tử cùng ngày .
Vũ Tiến Quang sinh ngày 10 tháng 9 năm 1956 tại Kiến Hưng, tỉnh Chương Thiện. Thân phụ là Hạ sĩ địa phương quân Vũ Tiến Đức. Ngày 20 tháng 3 năm 1961, trong một cuộc hành quân an ninh của quận, Hạ sĩ Đức bị trúng đạn tử thương khi tuổi mới 25. Ông để lại bà vợ trẻ với hai con. Con trai lớn, Vũ Tiến Quang 5 tuổi. Con gái tên Vũ thị Quỳnh Chi mới tròn một năm. Vì có học, lại là quả phụ tử sĩ, bà Đức được thu dụng làm việc tại Chương Thiện, với nhiệm vụ khiêm tốn là thư ký tòa hành chánh. Nhờ đồng lương thư ký, thêm vào tiền tử tuất cô nhi, quả phụ, nên đời sống của bà với hai con không đến nỗi thiếu thốn.

Quang học tại trường tiểu học trong tỉnh. Tuy rất thông minh, nhưng Quang chỉ thích đá banh, thể thao hơn là học. Thành ra Quang là một học sinh trung bình trong lớp. Cuối năm 1967, Quang đỗ tiểu học. Nhân đọc báo Chiến Sĩ Cộng Hòa có đăng bài:”Ngôi sao sa trường: Thượng-sĩ-sữa Trần Minh, Thiên Thần U Minh Hạ”, bài báo thuật lại: Minh xuất thân từ trường Thiếu Sinh Quân Việt Nam. Sau khi ra trường, Minh về phục vụ tại Tiểu đoàn Ngạc Thần (tức Tiểu đoàn 2 Trung đoàn 31, Sư Đoàn 21 Bộ Binh) mà Tiểu đoàn đang đồn trú tại Chương Thiện.

Quang nảy ra ý đi tìm người hùng bằng xương bằng thịt. Chú bé lóc cóc 12 tuổi, được Trần Minh ôm hôn, dẫn đi ăn phở, bánh cuốn, rồi thuật cho nghe về cuộc sống vui vẻ tại trường Thiếu Sinh Quân. Quang suýt xoa, ước mơ được vào học trường này. Qua cuộc giao tiếp ban đầu, Minh là một mẫu người anh hùng, trong ước mơ của Quang. Quang nghĩ:”Mình phải như anh Minh”.

Chiều hôm đó Quang thuật cho mẹ nghe cuộc gặp gỡ Trần Minh, rồi xin mẹ nộp đơn cho mình nhập học trường Thiếu Sinh Quân. Bà mẹ Quang không mấy vui vẻ, vì Quang là con một, mà nhập học Thiếu Sinh Quân, rồi sau này trở thành anh hùng như Trần Minh thì... nguy lắm. Bà không đồng ý. Hôm sau bà gặp riêng Trần Minh, khóc thảm thiết xin Minh nói dối Quang rằng, muốn nhập học trường Thiếu Sinh Quân thì cha phải thuộc chủ lực quân, còn cha Quang là địa phương quân thì không được. Minh từ chối:

- Em không muốn nói dối cháu. Cháu là Quốc Gia Nghĩa Tử thì ưu tiên nhập học. Em nghĩ chị nên cho cháu vào trường Thiếu Sinh Quân, thì tương lai của cháu sẽ tốt đẹp hơn ở với gia đình, trong khuôn khổ nhỏ hẹp.

Chiều hôm ấy Quang tìm đến Minh để nghe nói về đời sống trong trường ThiếuSinh Quân. Đã không giúp bà Đức thì chớ, Minh còn đi cùng Quang tới nhà bà, hướng dẫn bà thủ tục xin cho Quang nhập trường. Thế rồi bà Đức đành phải chiều con. Bà đến phòng 3, tiểu khu Chương Thiện làm thủ tục cho con. Bà gặp may. Trong phòng 3 Tiểu Khu, có Trung sĩ Nhất Cao Năng Hải, cũng là cựu Thiếu Sinh Quân. Hải lo làm tất cả mọi thủ tục giúp bà. Sợ bà đổi ý, thì mình sẽ mất thằng em dễ thương. Hải lên gặp Thiếu tá Lê Minh Đảo, Tiểu Khu trưởng trình bày trường hợp của Quang. Thiếu tá Đảo soạn một văn thư, đính kèm đơn của bà Đức, xin bộ Tổng Tham Mưu dành ưu tiên cho Quang.

Tháng 8 năm 1968, Quang được giấy gọi nhập học trường Thiếu Sinh Quân, mà không phải thi. Bà Đức thân dẫn con đi Vũng Tàu trình diện. Ngày 2 tháng 9 năm 1969, Quang trở thành một Thiếu Sinh Quân Việt Nam.

Quả thực trường Thiếu Sinh Quân là thiên đường của Quang. Quang có nhiều bạn cùng lứa tuổi, dư thừa chân khí, chạy nhảy vui đùa suốt ngày. Quang thích nhất những giờ huấn luyện tinh thần, những giờ học quân sự. Còn học văn hóa thì Quang lười, học sao đủ trả nợ thầy, không bị phạt là tốt rồi. Quang thích đá banh, và học Anh văn. Trong lớp, môn Anh văn, Quang luôn đứng đầu. Chỉ mới học hết đệ lục, mà Quang đã có thể đọc sách báo bằng tiếng Anh, nói truyện lưu loát với cố vấn Mỹ.

Giáo sư Việt văn của Quang là thầy Phạm Văn Viết, người mà Quang mượn bóng dáng để thay thế người cha. Có lần thầy Viết giảng đến câu:

“Nhân sinh tự cổ thùy vô tử,
Lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh”

(Người ta sinh ra, ai mà không chết.
Cần phải lưu chút lòng son vào thanh sử)

Quang thích hai câu này lắm, luôn miệng ngâm nga, rồi lại viết vào cuốn sổ tay.

Trong giờ học sử, cũng như giờ huấn luyện tinh thần, Quang được giảng chi tiết về các anh hùng: Hoài Văn Vương Trần Quốc Toản, thánh tổ của Thiếu Sinh Quân, giết tươi Toa Đô trong trận Hàm Tử. Quang cực kỳ sùng kính Bảo Nghĩa Vương Trần Bình Trọng, từ chối công danh, chịu chết cho toàn chính khí. Quang cũng khâm phục Nguyễn Biểu, khi đối diện với quân thù, không sợ hãi, lại còn tỏ ra khinh thường chúng. Ba nhân vật này ảnh hưởng vào Quang rất sâu, rất đậm.

Suốt các niên học từ 1969-1974, mỗi kỳ hè, được phép 2 tháng rưỡi về thăm nhà, cậu bé Thiếu Sinh Quân Vũ Tiến Quang tìm đến các đàn anh trấn đóng tại Chương Thiện để trình diện. Quang được các cựu Thiếu Sinh Quân dẫn đi chơi, cho ăn quà, kể truyện chiến trường cho nghe. Một số ông uống thuốc liều, cho Quang theo ra trận. Quang chiến đấu như một con sư tử. Không ngờ mấy ông anh cưng cậu em út quá, mà gây ra một truyện động trời, đến nỗi bộ Tổng Tham Mưu Việt Nam, bộ Tư lệnh MACV cũng phải rởn da gà! Sau trở thành huyền thoại. Câu chuyện như thế này:

Hè 1972, mà quân sử Việt Nam gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa, giữa lúc chiến trường toàn quốc sôi động. Bấy giờ Quang đã đỗ chứng chỉ 1 Bộ Binh. Được phép về thăm nhà, được các đàn anh cho ăn, và giảng những kinh nghiệm chiến trường, kinh nghiệm đời. Quang xin các anh cho theo ra trận. Mấy ông cựu Thiếu Sinh Quân, trăm ông như một, ông nào gan cũng to, mật cũng lớn, lại coi trời bằng vung. Yêu cậu em ngoan ngoãn, các ông chiều... cho Quang ra trận. Cuộc hành quân nào mấy ông cũng dẫn Quang theo.

Trong môt cuộc hành quân cấp sư đoàn, đánh vào vùng Hộ Phòng, thuộc Cà Mau.Đơn vị mà Quang theo là trung đội trinh sát của Trung đoàn 31. Trung đội trưởng là một thiếu úy cựu Thiếu Sinh Quân. Hôm ấy, thông dịch viên cho cố vấn bị bệnh, Quang lại giỏi tiếng Anh, nên thiếu úy trung đội trưởng biệt phái Quang làm thông dịch viên cho cố vấn là Thiếu úy Hummer. Trực thăng vừa đổ quân xuống thì hiệu thính viên của Hummer trúng đạn chết ngay. Lập tức Quang thay thế anh ta. Nghĩa là mọi liên lạc vô tuyến, Hummer ra lệnh cho Quang, rồi Quang nói lại trong máy.

Trung đội tiến vào trong làng thì lọt trận địa phục kích của Trung đoàn chủ lực miền, tên Trung đoàn U Minh. Trung đội bị một tiểu đoàn địch bao vây. Vừa giao tranh được mười phút thì Hummer bị thương. Là người can đảm, Hummer bảo Quang đừng báo cáo về Trung tâm hành quân. Trận chiến kéo dài sang giờ thứ hai thì Hummer lại bị trúng đạn nữa, anh tử trận, thành ra không có ai liên lạc chỉ huy trực thăng võ trang yểm trợ. Kệ, Quang thay Hummer chỉ huy trực thăng võ trang. Vì được học địa hình, đọc bản đồ rất giỏi, Quang cứ tiếp tục ra lệnh cho trực thăng võ trang nã vào phòng tuyến địch, coi như Hummer còn sống. Bấy giờ quân hai bên gần như lẫn vào nhau, chỉ còn khoảng cách 20-30 thước.

Thông thường, tại các quân trường Hoa kỳ cũng như Việt Nam, dạy rằng khi gọi pháo binh, không quân yểm trợ, thì chỉ xin bắn vào trận địa địch với khoảng cách quân mình 70 đến 100 thước. Nhưng thời điểm 1965-1975, các cựu Thiếu Sinh Quân trong khu 42 chiến thuật khi họp nhau để ăn uống, siết chặt tình thân hữu, đã đưa ra phương pháp táo bạo là xin bắn vào phòng tuyến địch, dù cách mình 20 thước. Quang đã được học phương pháp đó. Quang chỉ huy trực thăng võ trang nã vào trận địch, nhiều rocket (hỏa tiễn nhỏ), đạn 155ly nổ sát quân mình, làm những binh sĩ non gan kinh hoảng. Nhờ vậy, mà trận địch bị tê liệt.

Sau khi được giải vây, mọi người khám phá ra Quang lĩnh tới bảy viên đạn màkhông chết: trên mũ sắt có bốn vết đạn bắn hõm vào; hai viên khác trúng ngực, may nhờ có áo giáp, bằng không thì Quang đã ô-hô ai-tai rồi. Viên thứ bảy trúng... chim. Viên đạn chỉ xớt qua, bằng không thì Quang thành thái giám.

Trung tá J.F. Corter, cố vấn trưởng trung đoàn được trung đội trưởng trinh sát báo cáo Hummer tử trận lúc 11 giờ 15. Ông ngạc nhiên hỏi:

- Hummer chết lúc 11:15 giờ, mà tại sao tôi vẫn thấy y chỉ huy trực thăng, báo cáo cho đến lúc 17 giờ?

Vì được học kỹ về tinh thần trách nhiệm, Quang nói rằng mình là người lạm quyền, giả lệnh Hummer, thay Hummer chỉ huy. Quang xin lỗi Corter. Trung tá J.F. Corter tưởng Quang là lính người lớn, đề nghị gắn huy chương Hoa Kỳ cho Quang. Bấy giờ mới lòi đuôi chuột ra rằng các ông cựu Thiếu Sinh Quân đã uống thuốc liều, cho thằng em sữa ra trận.

Đúng ra theo quân luật, mấy ông anh bị phạt nặng, Quang bị đưa ra tòa vì”Không có tư cách mà lại chỉ huy”. Nhưng các vị sĩ quan trong Sư Đoàn 21, Trung đoàn 31 cũng như cố vấn đều là những người của chiến trường, tính tình phóng khoáng, nên câu truyện bỏ qua. Quang không được gắn huy chương, mà mấy ông anh cũng không bị phạt. Hết hè, Quang trở về trường mang theo kỷ niệm chiến đấu cực đẹp trong đời cậu bé, mà cũng là kỷ niệm đẹp vô cùng của Thiếu Sinh Quân Việt Nam. Câu truyện này trở thành huyền thoại. Huyền thoại này lan truyền mau lẹ khắp năm tỉnh của khu 42 chiến thuật: Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Chương Thiện. Quang trở thành người hùng lý tưởng của những thiếu nữ tuổi 15-17!

Năm 1974, sau khi đỗ chứng chỉ 2 Bộ Binh, Quang ra trường, mang cấp bậc trung sĩ. Quang nộp đơn xin về Sư Đoàn 21 Bộ Binh. Quang được toại nguyện. Sư đoàn phân phối Quang về Tiểu đoàn Ngạc Thần tức Tiểu đoàn 2 Trung đoàn 31, Tiểu đoàn của Trần Minh sáu năm trước. Thế là giấc mơ 6 năm trước của Quang đã thành sự thực.

Trung đoàn 31 Bộ Binh đóng tại Chương Thiện. Bấy giờ tỉnh trưởng kiêm tiểu khu trưởng Chương Thiện là Đại tá Hồ Ngọc Cẩn, tham mưu trưởng tiểu khu là Thiếu tá Nguyễn Văn Thời. Cả hai đều là cựu Thiếu Sinh Quân. Đại tá Cẩn là cựu Thiếu Sinh Quân cao niên nhất vùng Chương Thiện bấy giờ (36 tuổi). Các cựu Thiếu Sinh Quân trong Tiểu đoàn 2-31 dẫn Quang đến trình diện anh hai Cẩn. Sau khi anh em gặp nhau, Cẩn đuổi tất các tùy tùng ra ngoài, để anh em tự do xả xú báp.

Cẩn bẹo tai Quang một cái, Quang đau quá nhăn mặt. Cẩn hỏi:

- Ê! Quang, nghe nói mày lĩnh bảy viên đạn mà không chết, thì mày thuộc loại mình đồng da sắt. Thế sao tao bẹo tai mày, mà mày cũng đau à?

- Dạ, đạn Việt cộng thì không đau. Nhưng vuốt anh cấu thì đau.

- Móng tay tao, đâu phải vuốt?

- Dạ, người ta nói anh là cọp U Minh Thượng... thì vuốt của anh phải sắc lắm.

- Hồi đó suýt chết, thế bây giờ ra trận mày có sợ không?

- Nếu khi ra trận anh sợ thì em mới sợ. Cái lò Thiếu Sinh Quân có bao giờ nặn ra một thằng nhát gan đâu?

- Thằng này được. Thế mày đã trình diện anh Thời chưa?

- Dạ anh Thời-thẹo không có nhà.

Thiếu tá Nguyễn Văn Thời, tham mưu trưởng Tiểu khu, uy quyền biết mấy, thế mà một trung sĩ 18 tuổi dám gọi cái tên húy thời thơ ấu ra, thì quả là một sự phạm thượng ghê gớm. Nhưng cả Thời lẫn Quang cùng là cựu Thiếu Sinh Quân thì lại là một sự thân mật. Sau đó anh em kéo nhau đi ăn trưa. Lớn, bé cười nói ồn ào, như không biết tới những người xung quanh.

Bấy giờ tin Trần Minh đã đền nợ nước tại giới tuyến miền Trung. Sự ra đi của người đàn anh, của người hùng lý tưởng làm Quang buồn không ít. Nhưng huyền thoại về Trần Minh lưu truyền, càng làm chính khí trong người Quang bừng bừng bốc lên.

Tại Sư Đoàn 21 Bộ Binh, tất cả các Hạ sĩ quan cũng như các Thiếu Sinh Quân mới ra trường, thường chỉ được theo hành quân như một khinh binh. Đợi một vài tháng đã quen với chiến trường, rồi mới được chỉ định làm tiểu đội trưởng. Nhưng vừa trình diện, Quang được cử làm trung đội phó ngay, dù hầu hết các tiểu đội trưởng đều ở cấp trung sĩ, trung sĩ nhất, mà những người này đều vui lòng. Họ tuân lệnh Quang răm rắp!

Sáu tháng sau, đầu năm 1975 nhờ chiến công, Quang được thăng trung sĩ nhất, nhưng chưa đủ một năm thâm niên, nên chưa được gửi đi học sĩ quan. Quang trở thành nổi tiếng trong trận đánh ngày 1-2-1975, tại Thới Lai, Cờ Đỏ. Trong ngày hôm ấy, đơn vị của Quang chạm phải Tiểu đoàn Tây Đô. Đây là một tiểu đoàn được thành lập từ năm 1945, do các sĩ quan Nhật Bản không muốn về nước, trốn lại Việt Nam... huấn luyện. Quang đã được Đại tá Hồ Ngọc Cẩn giảng về kinh nghiệm chiến trường:

“Tây Đô là tiểu đoàn cơ động của tỉnh Cần Thơ. Tiểu đoàn có truyền thống lâu đời, rất thiện chiến. Khi tác chiến cấp đại đội, tiểu đoàn chúng không hơn các đơn vị khác là bao. Nhưng tác chiến cấp trung đội, chúng rất giỏi. Chiến thuật thông thường, chúng dàn ba tiểu đội ra, chỉ tiểu đội ở giữa là nổ súng. Nếu thắng thế, thì chúng bắn xối xả để uy hiếp tinh thần ta, rồi hai tiểu đội hai bên xung phong. Nếu yếu thế, thì chúng lui. Ta không biết, đuổi theo, thì sẽ dẵm phải mìn, rồi bị hai tiểu đội hai bên đánh ép. Vì vậy khi đối trận với chúng, phải im lặng không bắn trả, để chúng tưởng ta tê liệt. Khi chúng bắt đầu xung phong, thì dùng vũ khí cộng đồng nã vào giữa, cũng như hai bên. Thấy chúng chạy, thì tấn công hai bên, chứ đừng đuổi theo. Còn như chúng tiếp tục xung phong ta phải đợi chúng tới gần rồi mớí phản công”.

Bây giờ Quang có dịp áp dụng. Sau khi trực thăng vận đổ quân xuống. Cả đại độicủa Quang bị địch pháo chụp lên đầu, đại liên bắn xối xả. Không một ai ngóc đầu dậy được. Nhờ pháo binh, trực thăng can thiệp, sau 15 phút đại đội đã tấn công vào trong làng. Vừa tới bìa làng, thiếu úy trung đội trưởng của Quang bị trúng đạn lật ngược. Quang thay thế chỉ huy trung đội. Trung đội dàn ra thành một tuyến dài đến gần trăm mét. Đến đây, thì phi pháo không can thiệp được nữa, vì quân hai bên chỉ cách nhau có 100 mét, gần như lẫn vào nhau. Nhớ lại lời giảng của Cẩn, Quang ra lệnh im lặng, chỉ nổ súng khi thấy địch. Ngược lại ngay trước mặt Quang, khoảng 200 thước là một cái hầm lớn, ngay trước hầm hai khẩu đại liên không ngừng nhả đạn. Quang ghi nhận vị trí hai khẩu đại liên với hai khẩu B40 ra lệnh:

“Lát nữa khi chúng xung phong thì dùng M79 diệt hai khẩu đại liên, B40, rồi hãy bắn trả”. Sau gần 20 phút, thình lình địch xả súng bắn xối xả như mưa, như gió, rồi tiếng hô xung phong phát ra. Chỉ chờ có thế, M79 của Quang khai pháo. Đại liên, B40 bị bắn tung lên, trong khi địch đang xung phong. Bấy giờ trung đội của Quang mới bắn trả. Chỉ một loạt đạn, toàn bộ phòng tuyến địch bị cắt. Quang ra lệnh xung phong. Tới căn hầm, binh sĩ không dám lại gần, vì bị lựu đạn từ trong ném ra. Quang ra lệnh cho hai khẩu đại liên bắn yểm trợ, rồi cho một khinh binh bò lại gần, tung vào trong một quả lựu đạn cay. Trong khi Quang hô:

- Ra khỏi hầm, dơ tay lên đầu! Bằng không lựu đạn sẽ ném vào trong.

Cánh cửa hầm mở ra, mười tám người, nam có, nữ có, tay dơ lên đầu, ra khỏi hầm, lựu đạn cay làm nước mắt dàn dụa.

Đến đây trận chiến chấm dứt.

Thì ra 18 người đó là đảng bộ và ủy ban nhân dân của huyện châu thành Cần Thơ. Trong đó có viên huyện ủy và viên chủ tịch ủy ban nhân dân huyện.

Sau trận này Quang được tuyên dương công trạng trước quân đội, được gắn huy chương Anh Dũng Bội Tinh với nhành dương liễu. Trong lễ chiến thắng giản dị, Quang được một nữ sinh trường Đoàn Thị Điểm quàng vòng hoa. Nữ sinh đó tên Nguyễn Hoàng Châu, 15 tuổi, học lớp đệ ngũ. Cho hay, anh hùng với giai nhân xưa nay thường dễ cảm nhau. Quang, Châu yêu nhau từ đấy. Họ viết thư cho nhau hàng ngày. Khi có dịp theo quân qua Cần Thơ, thế nào Quang cũng gặp Châu. Đôi khi Châu táo bạo, xuống Chương Thiện thăm Quang. Mẹ Quang biết truyện, bà lên Cần Thơ gặp cha mẹ Châu. Hai gia đình đính ước với nhau. Họ cùng đồng ý: Đợi năm tới, Quang xin học khóa sĩ quan đặc biệt, Châu 17 tuổi, thì cho cưới nhau.

Nhưng mối tình đó đã đi vào lịch sử...

Tình hình toàn quốc trong tháng 3, tháng 4 năm 1975 biến chuyển mau lẹ. Ban Mê Thuột bị mất, Quân Đoàn 2 rút lui khỏi Cao Nguyên, rồi Quân Đoàn 1 bỏ mất lãnh thổ. Rồi các sĩ quan bộ Tổng Tham Mưu được Hoa Kỳ bốc đi. Ngày 29-4, trung đội của Quang chỉ còn mười người. Tiểu đoàn trưởng, đại đội trưởng bỏ ngũ về lo di tản gia đình. Quang vào bộ chỉ huy tiểu khu Chương Thiện trình diện Đại tá Hồ Ngọc Cẩn. Cẩn an ủi:

- Em đem mấy người thuộc quyền vào đây ở với anh.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975, viên tướng mặt bánh đúc, đần độn Dương Văn Minh phát thanh bản văn ra lệnh cho quân đội Việt Nam Cộng Hòa buông súng đầu hàng. Tất cả các đơn vị quân đội miền Nam tuân lệnh, cởi bỏ chiến bào, về sống với gia đình. Một vài đơn vị lẻ lẻ còn cầm cự. Tiếng súng kháng cự của các đơn vị Dù tại Sài Gòn ngừng lúc 9 giờ 7 phút.

Đúng lúc đó tại Chương Thiện, tỉnh trưởng kiêm Tiểu Khu trưởng là Đại tá Hồ Ngọc Cẩn. Ông đang chỉ huy các đơn vị thuộc quyền chống lại cuộc tấn công của Cộng quân. Phần thắng đã nằm trong tay ông. Lệnh của Dương Văn Minh truyền đến. Các quận trưởng chán nản ra lệnh buông súng. Chỉ còn tỉnh lỵ là vẫn chiến đấu. Đại tá Hồ Ngọc Cẩn ra lệnh:

“Dương Văn Minh lên làm Tổng thống trái với hiến pháp. Ông ta không có tư cách của vị Tổng Tư Lệnh. Hãy tiếp tục chiến đấu”.

Nhưng đến 12 giờ trưa, các đơn vị dần dần bị tràn ngập, vì quân ít, vì hết đạn vì mất tinh thần. Chỉ còn lại bộ chỉ huy tiểu khu. Trong bộ chỉ huy tiểu khu, có một đại đội địa phương quân cùng nhân viên bộ tham mưu. Đến 13 giờ, lựu đạn, đạn M79 hết. Tới 14 giờ 45, thì đạn hết, làn sóng Cộng quân tràn vào trong bộ chỉ huy. Cuối cùng chỉ còn một ổ kháng cự từ trong một hầm chiến đấu, nơi đó có khẩu đại liên. Một quả lựu đạn cay ném vào trong hầm, tiếng súng im bặt. Quân cộng sản vào hầm lôi ra hai người. Một là Đại tá Hồ Ngọc Cẩn, tỉnh trưởng, kiêm tiểu khu trưởng và một Trung sĩ mớí 19 tuổi. Trung sĩ đó tên là Vũ Tiến Quang.

Bấy giờ đúng 15 giờ.

Kẻ chiến thắng trói người chiến bại lại. Viên đại tá chính ủy của đơn vị có nhiệm vụ đánh tỉnh Chương Thiện hỏi:

- ĐM! Tại sao có lệnh đầu hàng, mà chúng mày không chịu tuân lệnh?

Đại tá Cẩn trả lời bằng nụ cười nhạt.

Trung sĩ Quang chỉ Đại tá Cẩn:

- Thưa Đại tá, tôi không biết có lệnh đầu hàng. Ví dù tôi biết, tôi cũng vẫn chiến đấu. Vì anh ấy là cấp chỉ huy trực tiếp của tôi. Anh ra lệnh chiến đấu, thì tôi không thể cãi lệnh.

Cộng quân thu nhặt xác chết trong, ngoài bộ chỉ huy tiểu khu. Viên chính ủy chỉ những xác chết nói với Đại tá Cẩn:

- Chúng mày là hai tên ngụy ác ôn nhất. ĐM Chúng mày sẽ phải đền tội.

Đại tá Cẩn vẫn không trả lời, vẫn cười nhạt. Trung sĩ Quang ngang tàng:

- Đại tá có lý tưởng của đại tá, tôi có lý tưởng của tôi. Đại tá theo Karl Marx, theo Lénine; còn tôi, tôi theo vua Hùng, vua Trưng. Tôi tuy bại trận, nhưng tôi vẫn giữ lý tưởng của tôi. Tôi không gọi đại tá là tên Việt Cộng. Tại sao đại tá lại mày tao, văng tục với chúng tôi như bọn ăn cắp gà, phường trộm trâu vậy? Phải chăng đó ngôn ngữ của đảng cộng sản?

Viên đại tá rút súng kề vào đầu Quang:

- ĐM! Tao hỏi mày, bây giờ thì mày có chính nghĩa hay tao có chính nghĩa?

- Xưa nay súng đạn trong tay ai thì người đó có lý. Nhưng đối với tôi, tôi học trường Thiếu Sinh Quân, súng đạn là đồ chơi của tôi từ bé. Tôi không sợ súng đâu. Đại tá đừng dọa tôi vô ích. Tôi vẫn thấy tôi có chính nghĩa, còn đại tá không có chính nghĩa. Tôi là con cháu Hoài Văn Vương Trần Quốc Toản mà.

- ĐM! Mày có chịu nhận mày là tên ngụy không?

- Tôi có chính nghĩa thì tôi không thể là ngụy. Còn Cộng quân dùng súng giết dân mới là ngụy, là giặc cướp. Tôi nhất quyết giữ chính khí của tôi như Bảo Nghĩa Vương Trần Bình Trọng, như Nguyễn Biểu.

Quang cười ngạo nghễ:

- Nếu đại tá có chính nghĩa tại sao đại tá lại dùng lời nói thô tục với tôi? Ừ! Muốn mày tao thì mày tao. ĐM tên cộng sản ác ôn! Nếu tao thắng, tao dí súng vào thái dương mày rồi hỏi: ĐM! Mày có nhận mày là tên Việt Cộng không? Thì mày trả lời sao?

Một tiếng nổ nhỏ, Quang ngã bật ngửa, óc phọt ra khỏi đầu, nhưng trên môi người thiếu niên còn nở nụ cười. Tôi không có mặt tại chỗ, thành ra không mường tượng ý nghĩa nụ cười đó là nụ cười gì? Độc giả của tôi vốn thông minh, thử đoán xem nụ cười đó mang ý nghĩa nào? Nụ cười hối hận? Nụ cười ngạo nghễ? Nụ cười khinh bỉ? Hay nụ cười thỏa mãn?

Ghi chú:

Nhân chứng quan trọng nhất, chứng kiến tận mắt cái chết của Vũ Tiến Quang thuật cho tác giả nghe là cô Vũ Thị Quỳnh Chi. Cô là em ruột của Quang, nhỏ hơn Quang 4 tuổi. Lúc anh cô bị giết, cô mới 15 tuổi (cô sinh năm 1960). Hiện (1999) cô là phu nhân của bác sĩ Jean Marc Bodoret, học trò của tôi, cư trú tại Marseille.

Cái lúc mà Quang ngã xuống, thì trong đám đông dân chúng tò mò đứng xem có tiếng một thiếu nữ thét lên như xé không gian, rồi cô rẽ những người xung quanh tiến ra ôm lấy xác Quang. Thiếu nữ đó là Nguyễn Hoàng Châu. Em gái Quang là Vũ thị Quỳnh Chi đã thuê được chiếc xe ba bánh. Cô cùng Nguyễn Hoàng Châu ôm xác Quang bỏ lên xe, rồi bọc xác Quang bằng cái Poncho, đem chôn.



Chôn Quang xong, Châu từ biệt Quỳnh Chi, trở về Cần Thơ. Nhưng ba ngày sau, vào một buổi sáng sớm Quỳnh Chi đem vàng hương, thực phẩm ra cúng mộ anh, thì thấy Châu trong bộ y phục trắng của nữ sinh, chết gục bên cạnh. Mặt Châu vẫn tươi, vẫn đẹp như lúc sống. Đích thân Quỳnh Chi dùng mai, đào hố chôn Châu cạnh mộ Quang.

Năm 1998, tôi có dịp công tác y khoa trong đoàn Liên Hiệp các viện bào chế Châu Âu (CEP= Coopérative Européenne Pharmaceutique), tôi đem J.M. Bodoret cùng đi, Quỳnh Chi xin được tháp tùng chồng. Lợi dụng thời gian nghỉ công tác 4 ngày, từ Sài Gòn, chúng tôi thuê xe đi Chương Thiện, tìm lại ngôi mộ Quang-Châu. Ngôi mộ thuộc loại vùi nông một nấm dãi dầu nắng mưa, cỏ hoa trải 22 năm, rất khó mà biết đó là ngôi mộ. Nhưng Quỳnh Chi có trí nhớ tốt. Cô đã tìm ra. Cô khóc như mưa, như gió, khóc đến sưng mắt. Quỳnh Chi xin phép cải táng, nhưng bị từ chối.

Tuy nhiên, cuối cùng có tiền thì mua tiên cũng được. Giấy phép có. Quỳnh Chi cải táng mộ Quang-Châu đem về Kiên Hưng, chôn cạnh mộ của ông Vũ Tiến Đức. Quỳnh Chi muốn bỏ hài cốt Quang, Châu vào hai cái tiểu khác nhau.

Tôi là người lãng mạn. Tôi đề nghị xếp hai bộ xương chung với nhau vào trong một cái hòm. Bodoret hoan hô ý kiến của sư phụ.

Ngôi mộ của ông Đức, của Quang-Châu xây xong. Tôi cho khắc trên miếng đồng hàng chữ:

“Nơi đây AET Vũ Tiến Quang, 19 tuổi,
An giấc ngàn thu cùng
Vợ là Nguyễn Hoàng Châu
Nở nụ cười thỏa mãn vì thực hiện được giấc mộng”

Giấc mộng của Quang mà tôi muốn nói, là: được nhập học trường Thiếu Sinh Quân, rồi trở thành anh hùng. Giấc mộng của Châu là được chết, được chôn chung với người yêu. Nhưng người ta có thể hiểu rằng: Quang thỏa mãn nở nụ cười vì mối tình trọn vẹn.

Yên Tử Cư Sĩ Trần Đại Sỹ
Paris ngày 13 tháng 4 năm 1999

SỰ TRỞ LẠI ĐỜI SỐNG BÌNH THƯỜNG CỦA NAM HÀN BỊ GIÁN ĐOẠN BỞI NHỮNG GIA TĂNG CA NHIỄM VI RÚT.
VỚI NHIỀU PHẦN TRÊN THẾ GIỚI KHÔNG BIẾT SỰ TRỞ LẠI CHẬM CHẠP CỦA CUỘC SỐNG BÌNH THƯỜNG NHƯ THẾ NÀO, TÌNH HÌNH NAM HÀN CHO THẤY MỘT CẢNH BÁO: CON ĐƯỜNG TRƯỚC MẶT KHÔNG BẰNG PHẲNG .
April 5, 2020, 4:35 AM PDT
Bài của Grace Moon

(South Korea's return to normal interrupted by uptick in coronavirus cases.
With many parts of the world wondering what a slow return to normal life will look like, South Korea's situation offers a warning: The curve doesn’t necessarily stay flat.)

                                          

Ảnh 1: A medical staff member in a booth takes samples from a visitor for the coronavirus test at a walk through testing station set up at Jamsil Sports Complex in Seoul, South Korea on April 3, 2020.//Một nhân viên y tế trong một gian hàng lấy mẫu xét nghiệm vi rút từ một khách - người này đi bộ ngang một trạm xét nghiệm đặt lại Tổ hợp Thể thao Jamsil tại Seoul, Nam Hàn ngày 3/4/2020Jung Yeon-Je / AFP - Getty Images

South Korea has been held up as a paragon for containing the coronavirus, lauded by the world for successfully flattening its curve, it is now bracing for a possible second wave.//Nam Hàn đã là một gương sáng khi khoanh vùng vi rút này, được thế giới khen ngợi khi khống chế dịch bịnh này, nay chuẩn bị cho một đợt hai có thể xảy ra.
But two worlds have emerged in South Korea.//Nhưng có hai thế giới đã nổi lên tại Nam Hàn.// In one, everyday life resembles something closer to normal: There are lines outside restaurants during lunchtime; streets are busier; some wear masks and some do not.//Trong một thế giới, đời sống thường ngày hình như trở lại bình thường: có những người xếp hàng bên ngoài các nhà hàng trong giờ ăn trưa; đường đông người hơn; một số mang mặt nạ và một số ko.

The other world, however, keeps its eye firmly on the slight daily uptick in the country's number of cases.//Tuy nhiên, ở thế giới kia, người ta quan sát chặc chẻ sự gia tăng nhỏ mỗi ngày trong số ca bịnh của đất nước.
Despite methods like early testing and digital tracing, South Korea is bracing itself for a second wave of infection.//Dù cho các phương pháp như xét nghiệm sớm (Mỹ vẫn chưa làm đươc-- Tài) và theo dỏi bằng kỹ thuật số, Nam Hàn đang chuẩn bị cho đợt lây lan thứ hai// The government recently pushed back the new school year, opting for April 6 as the start date.//CP mới đây đã dời ngày nhập học hàng năm, chọn ngày 6/4 là ngày khởi đầu năm học.// Despite efforts to protect children from being infected with the coronavirus, over 83 percent of South Korea’s hagwons — cutthroat test prep centers for students — remain open.//Dù các cố gắng để bảo vệ trẻ em ko bị nhiễm vi rút, hơn 83/100 các hagwon của Nam Hàn - nhiều trung tâm chuẩn bị thi cho học sinh với giá cắt cổ - vẫn mở cửa.
With many parts of the world wondering what a slow return to normal life will look like, South Korea's situation offers a warning: The curve doesn’t necessarily stay flat.//Với nhiều vùng của thế giới ko biết sự trở lại chậm chạp đời sống thường ngày như thế nào, tình hình tại Nam Hàn cho một cảnh báo: con đường chưa hết chông gai.

Local and imported clusters// Những cụm hay ổ dịch địa phương và nhập khẩu
The first wave of the coronavirus struck South Korea in mid-February after a “superspreader” from the Shincheonji Church in Daegu, a major city southeast of Seoul, infected worshippers during a service — a single case that infected more than 6,000 people.//Đợt đầu tiên của bịnh dịch này đã tấn công Nam Hàn vào giữa tháng Hai sau một "siêu truyền bịnh" (superspreader) từ Giáo hội Shincheonji tại Daegu, một TP lớn đông nam Seoul, đã lây nhiễm các tín đồ trong một buổi thờ phượng chúa - một ca duy nhứt đã lây nhiễm hơn 6.000 người.

Since then, with the swift implementation of nonpharmaceutical initiatives, like refraining from handshakes and diligently wearing masks, South Korea significantly reduced its number of daily cases from a peak of 909 in late February to as low as 76 and 64 in mid-March.//Kể từ đó, với sự thực thi nhanh chóng các sáng kiến ko phải dược khoa, như tránh bắt tay và siêng năng mang khẩu trang, Nam Hàn đã giảm đáng kể số ca nhiễm hàng ngày từ cao điểm 909 ở cuối tháng Hai xuống còn 76 và 64 ở giữa tháng Ba.
Despite this general decline, 125 new cases were reported last Monday — a slight increase from the previous day, at 78. The new stats also showed a rising death toll.// Dù tổng quát giảm, nhưng 125 ca mới được báo cáo thứ Hai - một gia tăng nhẹ so với người trước, ở số 78. Thống kê mới cũng cho thấy số chết gia tăng.
Local infection clusters have continued to set South Koreans on edge as case numbers fluctuate.//Các cụm hay ổ dịch địa phương đã tiếp tục khiến Nam Hàn cẩn thận vì số ca giao động.
Most recently, a hospital in Daegu, the center of South Korea’s outbreak, experienced another cluster infection with at least 62 cases.//Gần đây nhứt, một bv tại Daegu, trung tâm của bùng phát ở Nam Hàn (NH) , đã ghi nhận với một ổ dịch khác với ít nhứt là 62 ca// Mannim Central Church in southwestern Seoul confirmed more positive tests, increasing their number to 33.//Nhà thờ Trung tâm Mannim ở tây nam Seoul đã xác nhận nhiều xét nghiệm dương tính, gia tăng con số thành 33.

With these slight upticks, it’s clear that South Korea hasn’t fully contained the virus yet. But local clusters aren’t the only problem.//Với những gia tăng nhẹ này, rõ ràng rằng NH chưa hoàn toàn ngăn chặn vi rút. Nhưng các ổ dịch địa phương chưa phải là vấn đề duy nhứt.
South Korea is simultaneously coping with an influx of travelers from Europe and the U.S., which has resulted in more than 518 imported cases.//NH đang đồng thời đối phó với các du khách từ Âu và Mỹ, với kết quả là hơn 518 ca bịnh từ nước ngoài.

Ảnh 2: Inside South Korea’s COVID-19 drive-thru test sites//Bên trong địa điểm xét nghiệm drive-thru Covid-19 của NH. (Drive-thru: người được xét nghiệm ngồi trên xe).
How widespread an infection cluster has to be to be considered another “wave” varies.// Một ổ dịch phát tán như thế nào để được xem như một "đợt" khác ? Some local media refer to South Korea’s first confirmed case on Jan. 20 involving a traveler from Wuhan to be the “first wave” and the Shincheonji outbreak to be the second.//Một số truyền thông địa phương xem ca xác nhận đầu tiên của NH ngày 20 tháng Một từ một du khách từ Vũ Hán là "đợt đầu" và bùng phát ở giáo hội Shincheoonji là đợt hai.
Dr. Ki Moran, a professor at the National Cancer Center’s Graduate School of Cancer Science and Policy, said that even the slightest loosening of social distancing fosters the danger of triggering another mass wave.// BS Ki Moran, một GS tại Trường Khoa học và Chính Ung thư của Trung tâm Ung thư Quốc gia, nói rằng sự nới lỏng nhẹ nhứt về cách giãn xã hội cũng nuôi dưỡng nguy hiểm phát khởi một đợt lây lan khác.

“A wave occurs when you see an increase followed by a decrease in the number of cases, not just once, but the pattern should repeat itself again, which in this case it has,” Ki said. “Right now our greatest jeopardy is becoming complacent.”//"Một đợt lây lan xảy ra khi bạn thấy một gia tăng theo sau một tụt giảm về số ca, ko chỉ là một lần, nhưng nếu mô hình này lập lại lần nữa, trường hợp này là một ví dụ," ông Ki nói. " Ngay bây giờ nguy cơ lớn nhứt là chúng ta đang trở nên tự mãn.
In efforts to push back against this doubled burden, every new arrival as of April 1 will be placed in mandatory quarantine for 14 days, according to the Korea Centers for Disease Control and Prevention (KCDC). //Trong các cố gắng đẩy lui gánh nặng kép này, những ai đến NH sau ngày 1/4 sẽ bị cách ly cưỡng bách 14 ngày, theo CDC của NH//Those who fail to comply with regulations are subject to imprisonment for up to 1 year or may be fined up to 10 million won, whereas foreigners risk facing deportation.//Những ai vi phạm lịnh này sẽ bị tù tới một năm hay bị phạt tới 10 triệu won, ngoài ra ng nước ngoài có nguy cơ bị trục xuất.

Reassessing the realities/Đánh giá lại những thực tế

How long can South Korea and the rest of the world live in isolation? In the United States alone, more than 3.3 million people filed for unemployment in a week, highlighting the toll this virus has taken on those who cannot afford isolation.//Làm thế nào NH và phần còn lại của thế giới sống trong cách ly? Chỉ trong nước Mỹ, hơn 3.3 triệu người đã điền đơn thất nghiệp trong một tuần, làm nổi bật tổn thất mà vi rút này đã gây ra cho những ai ko thể có thể để sống cách ly
Ki said that South Korea is already planning ahead, brainstorming ways the country can practice “everyday distancing” that would introduce more sustainable lifestyle changes rather than temporary campaigns.//BS Ki nói NH trước mắt đã có kế hoạch: đó là những cách khôn ngoan mà đất nước có thể thực hành "cách giãn mỗi ngày" - có thể tạo ra những thay đổi hơn về lối sống bền vững hơn là những chiến dịch có tính giai đoạn.

For instance, instead of having all children arrive and leave school at the same time, // Chẳng hạn, thay vì cho trẻ em đến trường và về cùng lúc//an alternative would be conducting half of the coursework online and half in-person to reduce the number of students in class.//một cách khác là có thể phân nữa trẻ em học trên mạng và phân nửa đến trường để giảm số học sinh trong lớp// Rearranging lunch tables so students sit in a zig zag rather that adjacent to each other is also being taken into consideration.//Sắp xếp bàn ăn để học sinh ngồi theo hình chữ chi thay vì ngồi kế nhau cũng đang được xem xét.

                                    

Ảnh 3: A couple wearing masks to protect against contracting coronavirus, walk along a street in Seoul, South Korea, April 3, 2020.//Một cặp mang khẩu trang để bảo vệ lây nhiễm vi rút, đi bộ dọc một con đường ở Seoul, NH ngày 3/4/2020Heo Ran / Reuters

But South Korea’s decision to further move back the start of the school year points to the continuous disruption that the coronavirus has inflicted.//Nhưng quyết định của NH đẩy lùi ngày nhập học dẫn tới sự gián đoạn liên tục mà vi rút này đã gây thiệt hại.
“We can’t just delay the entire educational system for a year,” Ki said.// "Chúng ta ko thể trì hoản hệ thống giáo dục cả năm," BS Ki nói.
As of March 31, 9,786 total cases were confirmed in South Korea, moving the country down to 14th on the list of countries with COVID-19 cases.//Tính tới 31/3, có 9786 ca được xác nhận tại NH, khiến nước này chỉ còn thứ hạn 14 trên danh sách các nước có ca Covid-19.

“Hoping that a vaccine will be developed soon is too optimistic, ” Ki said. “We have to acknowledge the reality of the situation we are in and make a plan.”//"Hy vọng một vắc xin sớm phát triển là quá lạc quan", Ki nói. "Chúng ta phải nhận thức thực tế của tình hình và lập kế hoạch."