- Thương Tín là một "át chủ bài" của làng phim ảnh và kịch nghệ miền Nam vào thập niên 80-90 của thế kỷ trước.
Thương Tín là diễn viên tham gia nhiều phim truyện nhựa, video nhất Việt Nam cho đến thời điểm này với hơn 200 phim như Bài ca không quên, Tiếng đàn, Biển sáng, Tình yêu của em, Vụ án viên đạn lạc, Chiếc vòng bạc, Vụ án hồ con rùa, Đứng trước biển, Biệt động Sài Gòn, Ván bài lật ngửa, Tiếng gọi lúc mờ sáng, Cao nguyên 101, Biển động, Bên dòng song Trẹm 2, Tình và hận, Trà hoa nữ, Bước qua quá khứ, Chiến trường chia nửa vầng trăng, Hoàng đế ngủ lề đường, Dòng sông hoa trắng, Ám ảnh,...Mỗi bộ phim Thương Tín đều để lại cho màn ảnh một hình tượng khó quên.
Thương Tín tên thật là Bùi Thương Tín, sinh năm 1956 tại Phan Rang. Anh là con đầu, sau ông còn 8 người em cả trai lẫn gái, gia đình chỉ có mình ông theo nghệ thuật. Khởi đầu sự nghiệp từ bộ môn nghệ thuật cải lương, đó là niềm đam mê của ông từ nhỏ. Khi mới 13 tuổi, Thương Tín đã bỏ nhà trốn theo một gánh hát cải lương chỉ để được vào vai lính, vai tốt và theo đoàn lưu diễn ở khắp nơi.
Sau đó, gia đình ông gửi Thương Tín vào học tại Trường Quốc gia Âm nhạc - Kịch nghệ ở Sài Gòn. Khi mới ra trường, anh công tác ở Đoàn kịch nói Cửu Long Giang ( TP HCM) rồi đến Đoàn kịch Kim Cương. Tại Đoàn Kim Cương, ông được đóng cặp với kỳ nữ Kim Cương và nhanh chóng trở nên nổi tiếng với những vở diễn gây ấn tượng mạnh với khán giả như: Bông hồng cài áo, Vực thẳm chiều cao, Huyền thoại mẹ, Tanhia, Trà hoa nữ,... Thương Tín đã diễn tổng cộng trên 100 vai kịch, hai phần ba số đó là vai chính, vai kép độc.
Khởi đầu được đào tạo chính quy qua trường nghệ thuật, thành công ở những vai trên sân khấu đã làm các nhà đạo diễn điện ảnh chú ý đến cái tên Thương Tín. Cuộc đời Thương Tín bắt đầu rẽ sang một trang mới và cuốn hút chàng trai trẻ. Vai đầu tiên Thương Tín đến với điện ảnh là vai Vĩnh, một chàng trai yêu thiết tha miền đồng bằng nắng đỏ với cả tâm hồn say đắm của tuổi trẻ trong phim Nắng đỏ của đạo diễn Lâm Tới. Tình yêu của anh làm cuốn hút cả cô bạn gái của mình.
Sau vai Vĩnh tạo ấn tượng tốt, cho tới nay, Thương Tín đã có đến hàng trăm vai diễn trong nhiều bộ phim hay khác. Thương Tín tham gia hầu hết các xưởng phim truyện trong nước, cộng tác với nhiều đạo diễn và diễn viên với phong cách làm việc khác nhau. Đạo diễn nào cũng nhận thấy ở Thương Tín một tác phong làm việc nghiêm túc, một bản chất nghề nghiệp vững vàng và giàu tình sáng tạo.
Thương Tín cũng đóng cặp với nhiều nữ nghệ sỹ đình đám, trong số đó phải kể đến nữ diễn viên Lê Khanh. Bộ phim đầu tiên hai người đóng cùng nhau là phim Ám ảnh của đạo diễn Trần Phương. Thương Tín đã bị Lê Khanh dạy cho bài học tập trung trong công việc bằng cách đẩy ngã xuống nước. Kỷ niệm đó cũng giúp hai người thân với nhau hơn. Không chỉ thân trên phim, ngoài đời gia đình Thương Tín và Lê Khanh cũng rất thân thiết, sau này hai người còn gặp lại nhau trong bộ phim Săn bắt cướp.
Cùng với vẻ đẹp khỏe mạnh của hình thể, Thương Tín có lối diễn phóng khoáng, sôi nổi, tự tin. Có khả năng đoán định phát triển tâm lý và diễn tả chuẩn xác những động tác ngoại hình, tạo nên bản chất của nhân vật.
Thương Tín từng nói: “Tôi đóng một năm rất nhiều bộ phim, đã thể hiện nhiều nhân vật cho nên sợ nhất là lặp lại mình. Tôi rất sợ người xem nói Thương Tín làm trò nhạt nhẽo, vì thế nên mỗi khi được giao vai tôi nghiên cứu hết sức kỹ càng nhân vật, tôi rất cảm ơn những đạo diễn có bản lĩnh đã rèn cho tôi những động tác nhỏ, để làm nên trọng lượng cho nhân vật và cho cả tác phẩm”.
|
Thật không sai khi nói Thương Tín sinh ra để trở thành một tài tử điện ảnh. Ở Thương Tín toát ra một thần thái đặc biệt, khó lẫn vào đâu được. Nhắc đến Thương Tín khán giả sẽ nhớ ngay vai thiếu tá ác ôn Lưu Trọng Kỳ Vọng trong Ván bài lật ngửa, tướng cướp Lý Hải Đường lỳ lợm trong Săn bắt cướp, Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn, Tám Thương trong Chiến trường chia nửa vầng trăng,...Những năm 80-90, Thương Tín liên tục chạy sô vì lịch kín hết cả ngày, sáng đóng một phim, trưa đóng một phim, chiều lại đóng phim khác. Chạy xe hơi đến phim trường, nhảy xuống quay xong lại nhào lên xe chạy đi quay tiếp. Khi đạo diễn mời, mặc dù đang kẹt đóng phim nhưng họ vẫn chờ ông cho bằng được. Nhiều đạo diễn ra mặt không ưa ông mà vẫn mời.
Điều an ủi nhất là Thương Tín đã tạo được cái tên trong xã hội, ai cũng quý trọng, nhất là các cụ già, gặp ông họ mừng, họ thương, gắng mời về nhà ăn một bữa cơm. Thương Tín nổi tiếng khá sớm, 27 tuổi, ông từng được sách kỷ lục Guinness Việt Nam ghi nhận là nghệ sĩ đóng nhiều phim nhất trong năm (12 phim). Thương Tín từng chia sẻ về thời hoàng kim của mình: “Người hâm mộ lúc đó chen kín lối đi của anh. Anh ra Hải Phòng tham dự Liên hoan Phim toàn quốc, khán giả chặn anh lại, xé áo làm kỷ niệm. Dân giang hồ cho xe ô tô đỗ trước nhà anh, bắt cóc anh đi chơi. Những lần vui với bạn bè, những cơn say với chiến hữu”. Thương Tín rong chơi đúng kiểu, “vội ngày vội tháng vội năm, quên ngoài sân hoa hồng vẫn nở”.
Tuy nhiên, hào quang đến quá nhanh khiến Thương Tín mắc phải nhiều sai lầm vào thời tuổi trẻ. Thương Tín vốn là một nghệ sỹ đào hoa ông đã có nhiều cuộc tình với nhiều nữ nghệ sỹ, và cuối cùng cưới ca sĩ Mỹ Dung, có một người con trai, và có một khoảng thời gian ông theo vợ qua California, Mỹ. Không chịu được cuộc sống nhàm chán, nhớ quê nhớ nghề, Thương Tín một mình quay về nước cùng con trai để tiếp tục sự nghiệp của mình. Nam tài tử cũng từng bị bắt vì tội đánh bạc, sa vào những cuộc chơi thâu đêm bên các bóng hồng.
Ngoài đời, Thương Tín đã là một tay chơi có tiếng. Ông kể về cuộc sống thời bao cấp: “Thời đó nghề tôi đam mê không nuôi nổi tôi. Thường đóng một bộ phim, tôi nhận 1 chỉ vàng nhưng lại tiêu hết 2-3 cây vàng. Sở dĩ tôi đóng được nhiều phim mà vẫn tiêu xài như thế được vì sau khi ly dị xong đã có một phụ nữ rất giàu yêu tôi. Mỗi lần trong ví tôi hết tiền, cô ấy lại bỏ vào”.
Phụ nữ yêu thương Thương Tín thời điểm ấy cũng thật kỳ lạ, yêu thương đúng kiểu: "Chỉ cần anh Thương Tín ngồi yên đấy cho em yêu, cho em lo lắng thôi. Anh không cần yêu lại cũng được". Và Thương Tín, trong khoảnh khắc nào đó của cơn say tuổi tên đã để phụ nữ yêu anh theo cách đó. Để rồi với cá tính mạnh sẵn sở hữu cộng với sự chiều chuộng như duyên nợ, Thương Tín băng mình vào cuộc chơi tưởng chừng không có hồi kết.
|
Thuở thiếu thời, ở Sài Gòn ngày đó, Thương Tín ăn chơi suốt từ đêm cho đến khuya. Chuyện vào học Trường Quốc gia Âm nhạc - Kịch nghệ chỉ là cái cớ nhằm trốn quân dịch. Học đến năm cuối, thì đất nước thống nhất, Thương Tín lại tiếp tục theo học thêm 4 năm diễn xuất theo yêu cầu mới. Ra trường, đầu quân về đoàn kịch, có biên chế nhưng Thương Tín không sinh ra để ở trong một môi trường bó hẹp. Thương Tín không chịu nổi thủ trưởng của đoàn và rời kịch sang đóng phim, chạm vào vai nào, vang danh vai đó. Những vai diễn đóng đinh trong lòng khán giả, những vai diễn mà hàng chục năm sau người ta vẫn còn nhắc đến.
Dù đã đóng rất nhiều vai diễn được khán giả yêu mến nhưng vai để đời vẫn là Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn. Ngày Thương Tín đóng Biệt động Sài Gòn, một cô bé lớp 10 ở Hải Phòng đã thầm yêu trộm nhớ ông tới độ khi ông ra thành phố biển dự LHP, cô nữ sinh này đã chen vào đám đông để chạy đến ôm lấy Thương Tín. Rồi từ đó cô bé mỗi tuần gửi một lá thư tình ái đến ông. Hơn 20 năm sau, bố của cô vẫn gọi điện cho Thương Tín kể, con gái ông gần 40 tuổi vẫn không chịu lấy chồng chỉ vì yêu mỗi mình Ông. Ngoài ra, Thương Tín còn là đạo diễn của hai bộ phim Vết sẹo và Vực thẳm phía trước.
Thời kỳ nổi tiếng, nhìn Thương Tín trên phim, dễ hiểu tại sao có biết bao trái tim thổn thức vì vẻ đẹp góc cạnh, nét duyên ngầm và nam tính của anh. Hơn 20 năm sau, vẫn là Thương Tín nhưng không còn dấu vết của ngôi sao màn bạc năm xưa. Trong mắt công chúng những năm gần đây, Thương Tín thường bị gán với hình ảnh một kép hát về già, một con ngựa hoang đã xuống sắc, hay tay chơi “một thuở”. Sau vụ scandal đánh bạc năm 2007, sự nghiệp của ông như chìm khuất dưới những tin đồn kiểu như “xây dựng sự nghiệp 10 năm đốt một giờ trên chiếu bạc.” Thậm chí đã có lúc, Thương Tín từ bỏ nghiệp diễn, trở về quê và sống những chuỗi ngày cô đơn, mất phương hướng.
Bao nhiêu năm Thương Tín theo nghề diễn, bao nhiêu năm ông sống trên phù hoa danh vọng, của cải nhiều nhất mà ông dành dụm được chính là căn nhà gạch xây ở quê. Căn nhà mà Thương Tín xây để phụng dưỡng bố mẹ, và cũng là nơi mỗi lần về Ninh Thuận ông có chỗ để tá túc. Có lúc Thương Tín đã nghĩ, hay là mình sẽ dưỡng già ở nơi này. Nhưng cái vận nó vậy rồi, có ngồi yên được một chỗ bao giờ, có bình an bao giờ. Có lúc, Thương Tín đã nghĩ đời là một cuộc chơi dài còn mình là một tay chơi không bao giờ được phép dừng lại.
Mấy năm gần đây, Thương Tín bất ngờ tái xuất với màn ảnh nhỏ và phim điện ảnh, có lúc ông nhận 3 phim trong cùng một thời điểm. Ở tuổi 59, Thương Tín tự thấy phải cám ơn cuộc đời, vì vào những ngày tháng đen tối nhất một người phụ nữ kém ông 20 tuổi đã đến và sinh cho ông một “thiên thần”. Cô con gái nhỏ 2 tuổi và mái ấm gia đình ở tuổi xế chiều chính là động lực để Thương Tín trở về với nghiệp diễn, để mưu sinh, vun vén lo cho vợ con có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn.
"Hiện tại, tôi chạy show nhiều. Ai mời làm gì mà nhắm làm được tôi đều nhận hết. Thậm chí cả những việc mình không thích tôi cũng nhận. Tôi già rồi, không còn nhu cầu gì nhiều, làm tất cả vì con thôi chứ không vì bản thân nữa. Chỉ cần nghĩ đến cảnh con gái nhỏ không bằng được những đứa trẻ khác, tim tôi thắt lại, tôi đau xót lắm. Còn sức đến đâu tôi sẽ cố gắng làm tất cả vì con". - Thương Tin chia sẻ trong một cuộc trò chuyện gần đây.
hiện tại, Thương Tín đang tham gia bộ phim điện ảnh Già gân, mỹ nhân và găng tơ với vai Trùm chanh, vai diễn này được nhà biên kịch Đức Thịnh nhắm riêng cho Thương Tín. Vai diễn này hy vọng sẽ đánh dấu sự trở lại ấn tượng của nam diễn viên với màn bạc.
Hoàng Khôi
Từng là một tài tử nổi tiếng của Việt Nam vào thập niên 1980 - 90 nhưng ở tuổi 64, Thương Tín đang có cuộc sống tận cùng khó khăn khi phải làm nhiều công việc để nuôi vợ trẻ, con thơ.
