SƯ ĐOÀN 23 BỘ BINH RỬA HẬN CHO TÂN CẢNH VÀ DAK TO 2

- Ngay trong những ngày đầu tiên của trận Kontum 1972, sđ 23 bộ binh đã thắng lợi do binh sĩ dùng thuần thục M72, và tìm địch mà đánh -- như dàn quân dọc theo đường tiến quân của đối phương. Ngoài ra, Nam quân đã dùng pháo bắn tập trung vào đường tiến quân này cũng như được yểm trợ kịp thời bởi trực thăng Cobra, trực thăng trang bị phi đạn TOW và đặc biệt là B-52. Trong khi ở Tân Cảnh và Dak To 2, Nam quân trước đó đã co cụm về hai căn cứ này và thụ động chờ địch. Đã vậy binh sĩ ko được huấn luyện kỹ lưỡng về M-72, cũng như lần đầu tiên thấy T-54. "Một đại úy thiết giáp csbv đã viết trong hồi ký, khi đv của y tràn vào trung tâm hành quân của sđ 22, đã ko gặp bất cứ chống cự nào hết" -- Theo cựu tướng Lý Tòng Bá. Theo bài Tân Cảnh Thất Thủ, chỉ có ba T-54 bị bắn bởi máy bay Spectre nhưng một chiếc bị hư nhẹ và được bắc quân lái đi. Có một chiếc xe bồn chỡ xăng bị pháo binh sđ 22 bắn trúng và hai chiếc khác bị phá hủy bởi M-72 do lính của trung đoàn 42. 

- Theo một tướng lãnh csbv, họ đã dùng đại bác phòng không tự hành 57 ly của LX trong trận Dak To - Tân Cảnh. Theo wiki, pháo đặt trên gầm xe của T-54. Xe chỡ 300 viên đạn, tầm hoạt động của xe 420 km/đường tốt, 320 km/đường xấu, tốc độ 50 km/đường tốt, 30 km/đường xấu. 

Sau đây là phần chuyển ngữ từ trang 14 - 22 của chuyên khảo (memograph) đã dùng trong ba bài trước.

. . .

"Không kỵ Mỹ vẫn làm việc ngày đêm sau khi Tân Cảnh thất thủ. Những phi vụ hằng ngày trên chiến địa đã giúp họ phát hiện các đường chuyển quân, kho võ khí, và các hệ thống hầm hào mới tinh. Toán cố vấn ở QK-2 đã bắt đầu dùng một trực thăng chỉ huy và kiểm soát, còn gọi là trực thăng C-n-C (command and control) để các cố vấn cao cấp bay đến những nơi mà họ nghĩ là nơi tập trung quân, v.v... để dựa vào đó mà lập kế hoạch phòng thủ cho Kontum. Ngày 10/5, chuẩn tướng (BG) John Hill, cố vấn phó của QK-2, đã ghé Kontum để họp với đại tá John Truby, cố vấn của đại tá Bá về điều mà ông vừa thấy ở bắc Võ Định. Ông quả quyết khu vực này là một khu tập trung lớn của quân csbv. Một tù binh bị bắt cùng ngày đã xác nhận sđ 320 đã gần khu vực tập trung quân. Tiếp sau đó, B-52 đã oanh kích những vị trí tình nghi.

Sư đoàn 23 đã tiếp tục việc chuẩn bị phòng thủ Kontum. Đại tá Bá đã đích thân đi bộ ra chu vi phòng thủ. Ông đã chỉ trích những vị trí phòng thủ ko đúng cách và cổ võ tinh thần quân nhân các cấp. Một số thân (hull) của xe tăng cũ được đưa ra đồng trống để giúp nhiều người lính có cơ hội bắn hỏa tiển M-72 cũng như nhận sổ tay (companion) trong đó có hình các chiến sĩ VNCH đứng cạnh xe tăng mà họ phá hủy ở An Lộc và Quảng Trị. Mục đích là cho người lính VNCH tin rằng họ có thể bắn cháy chiến xa địch. 

Các cấp chỉ huy đã phối hợp ở những điểm giới hạn (limiting point) và giám sát việc cải thiện ngụy trang. Những lực lượng được dùng làm trừ bị đã thực tập phản công khi phòng tuyến bị chọc thủng -- đây là những đv ở tuyến sau, chỉ xử dụng khi phòng tuyến phía trước bị chọc thủng -- người dịch. Pháo binh của sđ 23 lập hỏa tập dự phòng quanh chu vi phòng thủ. Các đv ĐPQ của tiểu khu được huấn luyện cách gọi pháo binh để cho họ thấy rằng sđ 23 sẵn sàng yểm trợ họ hết mình. Đại tá Bá đã tổ chức những cuộc hành quân hạn chế nhằm dụ đối phương để họ trở thành mồi ngon cho B-52. (He ordered limited operations which fixed the ennemy and developed targets for the B-52 missions).

Ngày 12/5, trung đoàn 44 thuộc sđ 23 đã hoàn tất việc thay thế LĐ 2 BĐQ dọc hai bên QL-14 -- có thể là trục tiến quân của địch. Vị trí của họ ở khoảng 4 km tây bắc tp Kontum. Nói thêm: cựu Trung tá Ngô văn Xuân, từng là trung đoàn phó của 44 trong trận Kontum 1972, hiện ở San Jose -- người dịch). Các chiến sĩ VNCH này rất tự tin (confident) và tin rằng sẽ bắn cháy chiến xa csbv với vũ khí cơ hữu của họ, ý nói M-72. Đại tá Bá còn tự tin hơn khi nghĩ rằng sđ 23 của ông đã sẵn sàng đánh địch. Lúc 0700 giờ ngày 13/5, nhờ nghe lén các mật điện, quân đồng minh đã biết sđ 320 csbv đã ở giai đoạn cuối của việc chuẩn bị tại khu vực tập trung, điều này đúng với những báo cáo của không kỵ Mỹ về một tập trung về thiết giáp và bộ binh ở kế phía nam của Võ Định. 

Đối phương đã dự định càng đánh sớm càng tốt vì họ nghĩ rằng B-52 sẽ tấn công họ nếu họ đóng quân lâu dài ở tuyến xuất phát. Vann thì nghi ngờ về một tấn công lớn sắp xảy ra vì ko thấy đối phương dùng pháo bắn vào các vị trí của sđ 23 để mở đường. Dù có những cuộc chạm súng rải rác, nhưng kiểu dùng pháo binh bắn ồ ạt để phá nát phòng tuyến VNCH ở Tân Cảnh và các CCHL thì chưa xảy ra. Lúc 2230 giờ cùng ngày, một TĐ của trung đoàn 44 ở CCHL November báo cáo nhiều đèn sáng di chuyển về phía nam trên QL-14 hướng về vị trí của họ. Tin này lúc đầu ko gây báo động cho đến khi người ta nhận ra rằng chiến xa csbv ko quen hoạt động ban đêm nên trước đó họ đã mở đèn khi tấn công các vị trí ở Tân Cảnh. Một lát sau đó, đại tá Bá đã bước vào trung tâm hành quân (TTHQ) sư đoàn với một mật điện -- được gửi từ chỉ huy pháo binh của sđ 320 csbv đến một đv của y. Lịnh này viết rằng pháo binh sẽ nổ súng lúc 0400 giờ ngày 14/5 để hỗ trợ cuộc tấn công của sđ 320. Đại tá Truby, cố vấn của Bá, báo ngay cho Vann và phòng 3 QK. Vann đã tin rằng tốt hơn là nên chuẩn bị và nói với Truby rằng ông sẽ cung cấp cho Truby những cuộc không kích cần thiết khi trời sáng. Lúc 0400 giờ, ko có gì xảy ra. Trung tá Tiếu, phòng 2 sđ 23, lại mang vào TTHQ một mật điện vừa nhận được nói rằng tấn công sẽ được trì hoãn nửa giờ. Phòng 2 nghĩ rằng vì những lịnh này gửi từ bộ tư lịnh (BTL) của Mặt trận B-3 nên có thể theo giờ Hà Nội -- một giờ trể hơn giờ SG. Lúc 0430 giờ, CCHL November đã bắt đầu bị pháo kích với mức độ càng lúc càng gia tăng và kéo dài tới 0530 giờ, khi cuộc tấn công bắt đầu.

Bắc quân đã ngạc nhiên khi chiếm Tân Cảnh quá dễ dàng. Do vậy họ đã quyết định tấn công tp Kontum mà ko cần bắn dọn bãi mất nhiều thời giờ (time-consuming). Cuộc tấn công tiến theo ba trục, dựa theo QL-14 từ bắc và tây bắc. Trung đoàn 48 csbv và một đại đội của trung đoàn xe tăng 203 từ hướng tây bắc, dọc theo bờ tây của QL. Trung đoàn 64 csbv tiến dọc theo bờ đông của QL với một đại đội của trung đoàn xe tăng 203. Trung đoàn 28 csbv của mặt trận B-3 tấn công vào trung đoàn 53 từ phía bắc. Riêng trung đoàn 141 của sđ 2 csbv đã tấn công thăm dò các vị trí dọc theo sông Dabla ở phía nam tp Kontum do ĐPQ phụ trách. 

Các máy bay đã chưa ứng trực trên không (on station) khi trung tâm hành quân (TTHQ) sđ 23 nhận tin hai đoàn quân địch có tăng yểm trợ đang tiến dọc QL14. Ứng trực trên không là bay vòng vòng phía trên khu vực để can thiệp kịp thời -- người dịch. Đại tá Truby phải gọi gấp về TTHQ của QK-2 để nơi này ra lịnh cho trực thăng Cobra và trực thăng trang bị phi đạn TOW xuất kích. Chỉ huy trưởng pháo binh của sđ 23 đã nhanh chóng ra lịnh bắn tập trung vào QL14, trung đoàn 44 đã gửi các toán diệt tăng bằng M72. Việc pháo binh bắn tập trung này đã khiến T-54 làm mồi ngon cho các toán diệt tăng vì đã tách tăng ra khỏi bộ binh. Trung tá Thomas McKenna, cố vấn trưởng của trung đoàn 44, đã báo cáo rằng, lúc đầu lính VNCH sợ các quái vật bằng sắt này, nhưng sau đó đã bò ra khỏi hố chiến đấu và bắn tăng bằng M72 với cự ly rất gần. Hai chiếc đã bị phá hủy bởi các toán diệt tăng này. Trong khi đó, các trực thăng gắn TOW đã có mặt trên bầu trời Kontum. Trước khi hai xe tăng chạy tới các bụi cây rậm rạp (undergrowth) dọc theo QL để núp, các phi đạn TOW đã khiến chúng ngừng lại (stop them dead in their tracks). Việc bắn tập trung của pháo binh nam quân và việc bị hủy diệt quá bất ngờ của những chiếc tăng dẫn đầu đã khiến cuộc tấn công đầu tiên đã chấm dứt lúc 0900 giờ sáng, dù pháo và tấn công thăm dò của csbv còn tiếp tục. Ngoài ra, máy bay của Mỹ và VNCH bay đầy trời, đã mãnh liệt (vigourously) tấn công các mục tiêu. 

Toàn bộ tp Kontum đều bị tấn công bằng pháo và rốc két, nhưng không trợ đã thành công khi tìm ra vị trí đặt súng và làm chúng câm họng. Tuy nhiên, một vài khu vực, như sân bay và BTL của sđ 23 vẫn bị pháo nhẹ, chứng tỏ tiền sát viên đang điều chỉnh đường đạn. Khi đêm xuống của ngày 14, các phòng tuyến đã được tái chiếm bởi sđ 23 thông qua đánh sáp-lá-cà hay cận chiến ác liệt giữa đôi bên. 

Lúc 2000 giờ, địch đã lần nữa tấn công trung đoàn 44 và 45. Trận này dữ dội hơn trận đầu tiên. Do chiến đấu vào ban đêm, hai trung đoàn đã ko phối hợp chặc chẻ khiến một TĐ csbv đã xâm nhập khe hở giữa 2 trung đoàn.

Thiếu tá Wade Lovings, cố vấn phó của 44, báo cáo với cố vấn sđ rằng trung đoàn trưởng của 44 đang yêu cầu hỏa tập dự trù và đúng lúc vào vị trí của họ. Lovings cũng yêu cầu máy bay Spectre có mặt trên chu vi phòng thủ của 44 đúng giờ. Vào lúc đó Lovings và trung tá Mckenna cảm thấy rằng họ đang đối diện với ba TĐ bắc quân ở trước mặt, hông phải, và phía sau. Spectre đã bay tới và Lovings lập tức yêu cầu Spectre bắn quanh chu vi phòng thủ mà vị trí các mục tiêu đã được chuyển từ các đv ở tuyến đầu thông qua trung đoàn trưởng. 

Cùng lúc đó, tại trung tâm hành quân (TTHQ) của sđ, đại tá Truby và các cố vấn khác đang áp dụng một số biện pháp phòng thủ rất liều mạng (last-ditch), kiểu 5 ăn 5 thua, để bịt các phòng tuyến bị thủng. Họ muốn 2 phi xuất B-52, mỗi phi xuất 3 chiếc, thả bom xuống lúc 0300 giờ sáng vào địch quân đã chọc thủng phòng tuyến. Tình hình càng lúc càng nguy ngập vì nếu phòng tuyến ko bị bịt kịp thời, Kontum sẽ mất lúc rạng đông. Vì ko thể yêu cầu B-52 ném bom gần quân bạn hơn, đại tá Truby yêu cầu đại tá Bá lui quân một giờ trước giờ B-52 ném bom. Pháo binh đã được được dự trù gia tăng để thay thế chỗ trống do quân VN lui quân. Khi B-52 tới, chúng sẽ giết bắc quân giữa đồng trống khi họ ko có hầm hố gì cả. Lúc đó Bá cực kỳ lo lắng do tình hình bi đát và sẵn sàng làm mọi thứ để cải thiện tình hình. Truby báo cáo với Vann về kế hoạch này và yêu cầu chuẩn y. Van đã ngần ngại do sự phối hợp rất phức tạp giữa B-52 và điều quân trên đây của Bá. Cuối cùng, ông đồng ý sau khi thảo luận kỹ lưỡng với Truby và Bá. Trong vòng ba tới bốn giờ tới khi oanh kích, mọi đv đều cố gắng giữ vững vị trí. Trung đoàn 53 cam kết sẽ dùng trừ bị của họ để chận lổ thủng trong khu vực của họ. Với giúp đỡ của máy bay Spectre, trung đoàn 44 phải chiến đấu một mình với địch ở ba mặt.

Khi giờ khắc quan trọng đã tới, Bá ra lịnh cho quân lính thụt lui và ra lịnh cho pháo binh bắn liên tục trong một giờ để bù đấp phòng tuyến bị bỏ trống do lui quân. Hai phi xuất của B-52 đã ném bom gần đến nỗi răng của những người lính phòng thủ "đánh bò cạp", nghĩa là liên tiếp đập vào nhau vì sợ (shake the tooth) cho đến cơn chấn động do bom tạo ra chấm dứt. Khi trời mới hừng đông, các thành phần của hai trung đoàn di chuyển vào khu vực bị đánh bom, đã phát hiện vài trăm xác chết và những phần thân thể trong quân phục xanh lá cây và mang dép râu. Phần lớn những tên đã chọc thủng phòng tuyến là đặc công chỉ mang AK-47 và chất nổ. Ở khu vực phòng tuyến, nhiều súng cộng đồng được tìm thấy với xạ thủ nằm chết tan xác gần đó. Lovings và McKenna xác nhận hơn 200 xác địch chết trước vị trí của họ với 189 tên khác theo báo cáo của thiếu tá Perry của trung đoàn 53. Bảy xe tăng bị phá hủy bởi phi đạn TOW, M-72 và máy bay chiến thuật trong ngày 14/5. Nam quân nói rằng đã phá hủy 11 tăng và cả bộ tham mưu của sđ 23 và cố vấn Mỹ đều tin rằng xe tăng T-54 ko phải là bách chiến bách thắng. Vann và bộ tham mưu của ông ở QK-2 đã nghĩ rằng bắc quân đang cố gắng tiết kiệm thời gian bằng cách tấn công với chiến xa mà ko dọn bãi kỹ lưỡng bằng pháo binh. Đối phương có vẻ đã hy vọng rằng quân phòng thủ sẽ bỏ chạy khi thấy T-54 như ở Tân Cảnh khoảng 3 tuần trước. Dù chưa tới 3 ngàn quân CSBV tham chiến trong các trận đầu, bộ tham mưu của Vann biết rằng nguyên một sđ 10.000 người sẽ được tung vào trận trong 2 hay 3 ngày tới.

Trong khi lục soát khu vực bị oanh kích bởi B-52, TĐ 2/53 đã tìm thấy 23 xác và một kẻ bị thương nằm rất gần nhau. Kẻ sống sót cho biết đại đội của y chỉ còn 25 người. Y cho biết vừa mới bắt đầu tấn công thì bom bắt đầu rơi. Đại tá Bá cho một số đv nhỏ vào các khu đã bị B-52 ném bom tối hôm trước để biết các vị trí mới của bắc quân hầu lập kế hoạch tấn công bằng phi pháo. Trong những hoạt động này, các thành phần của trung đoàn 44 và 55 bị tấn công liên tục bằng cối và súng liên thanh. Trực thăng gắn phi đạn TOW đã phá hủy một xe tải chỡ đạn, một kho đạn, và một hầm trú ẩn lớn ở đông bắc của tp. Không kỵ Mỹ cũng báo cáo địch gia tăng hoạt động ở đông bắc, đông nam, và tây của tp. Hoạt động như vậy cũng được phát hiện xa hơn ở tây tp gần sông Dak Poko.

Việc địch quân tập trung ở phía nam phòng tuyến làm các cố vấn sđ rất lo âu. Vì họ biết rằng lính ĐPQ ở phòng tuyến phía nam có thói quen buổi tối bỏ phòng tuyến và vào tp ở với gia đình. Việc này sẽ tạo các lổ hở trên phòng tuyến và nếu địch biết sẽ xâm nhập tp. 

Một cuộc không vận lớn đã bắt đầu ngày 15 để di tản các gia đình tị nạn người Thượng. Những người tị nạn này sẽ chỡ tới Pleiku. Khoảng 2.500 đàn ông Thượng được giao võ khí và đưa vào các đv dân quân bảo vệ tp. Khoảng 30.000 người cũng di tản khỏi tp để đến vùng ven biển và các tỉnh phía nam ngay sau khi Tân Cảnh thất thủ.

Sự yên tỉnh tương đối của ngày 15 đã gián đoạn lúc 0200 giờ ngày 16/5 khi địch gia tăng pháo kích. Một số là đạn 100 ly bắn từ sáu xe tăng T-54. Một xe Jeep Mỹ gắn phi đạn TOW vừa được triển khai ngày 14 ở Kontum đã bắn cháy một T-54. Một cuộc tấn công của bộ binh bắc quân vừa bắt đầu trước phòng tuyến của trung đoàn 53 khi bom B-52 rơi trên quân tấn công lúc 2240 g. Cuộc tấn công bằng pháo binh (attacks-by-fire) đã tiếp tục trên toàn tuyến của sđ cho tới khoảng 2300 g thì giảm dần và chấm dứt. Từ đó về sau ko có hoạt động nào đáng kể của địch cho tới 0615 g thì xe tăng lần nữa bắn vào vị trí của trung đoàn 44, nhưng ko có tấn công thăm dò vào lúc này.

Đại tá Bá đã xem xét kết quả của những tấn công thăm dò này. Ông đã thấy phòng tuyến bị chọc thủng và sđ của ông đã tránh thảm họa trong gang tất. Vì sợ điều này xảy ra lần nữa khiến ông thắt chặt chu vi phòng thủ. Bá đã thảo luận điều này với thiếu tướng Toàn, tư lịnh mới của QK, và ông Vann khi họ đến Kontum ngày 16. Họ đồng ý để trung đoàn 44 về làm trừ bị tại bịnh viện và thay thế vị trí của họ bằng trung đoàn 45. Theo hồi ký của đại tá Bá, trung đoàn 44 là thiện chiến nhứt của sđ 23 --người dịch.

Sân bay Kontum bị gia tăng pháo kích vào chiều 16. Mỗi khi trực thăng đến để tiếp xăng thì bị pháo 9 tới 12 quả cối hay đại bác. Ba trực thăng đã bị thiệt hại như vậy trong chiều này. Hai máy bay C-123 của VNCH đang đậu đã bị trúng pháo và phá hủy. Ngoài máy bay bị hư hại, phị đạo cũng hư hại vì hơn 50 đạn pháo rơi xuống sau 1700 g. Sân bay đã đóng cửa cho tới 0645 g ngày 17.

Lúc 1430 g ngày 17, một C-130 của Mỹ đang bốc dỡ (unload) đạn dược xuống đất ở đầu phía tây của sân bay thì hỏa tiển rới xuống sân bay. Viên phi công cố gắng cất cánh dù đạn dược chưa bốc dỡ hết và cửa sau (ramp) chưa kéo lên. Cửa sau bị kéo trên phi đạo khiến máy bay ko thể đạt tốc độ: máy bay cắt ngang nóc của một xưởng gạch VN ở đầu phía đông của phi đạo. Sau đó cánh phải đụng đất và máy bay đã lật ngửa (flip onto its back). Một trực thăng Mỹ đã bốc hai trong 5 người của phi hành đoàn. Vì tai nạn này và vì pháo (do tiền sát viên điều chỉnh ngày càng gia tăng vào sân bay) nên Vann chỉ cho máy bay có cánh được lên xuống vào ban đêm.

Ngày 17/5 đại tá Rhotenberry đã thế đại tá Truby làm cố vấn cho Bá. Ngày đầu tiên của ông tình hình yên tỉnh trừ pháo tiếp tục rớt vào sân bay. Tin tức tình báo cho biết địch sẽ dội pháo ồ ạt ngày 18 để kỷ niệm sinh nhựt HCM. Đêm 17, buổi sáng và buổi chiều ngày 18 ko có hoạt động đáng kể của địch. Từ 1740 giờ đến 1940 giờ hơn 200 đạn pháo và cối rơi xuống quân phòng thủ. Các toán tiền đồn của trung đoàn 44 báo cáo với trung tá McKenna là bảy T-54 trước mặt phòng tuyến. Một tiền sát viên không quân (FAC) đã thấy các xe tăng này và gọi máy bay Mỹ bắn cháy một chiếc. Vị trí của các tăng này cách lính phòng thủ khoảng 2 dặm hay 3.2 km chứng tỏ địch ngại hỏa lực chống tăng của VNCH. Cũng phi công này đã thấy hai khẩu 130 ly đặt gần trại Polei Kleng để bắn Kontum. Y cũng thấy hai phòng không 23 ly. Dù bị phát hiện, súng địch vẫn bắn cho tới khi bị phá hủy bởi chiến đấu cơ.

Lúc 2345 g ngày 18/5, pháo binh bắn ồ ạt để mở đường cho trung đoàn 48 csbv xung phong vào các tiền đồn của trung đoàn 44. Mìn claymore gài sẵn trên chu vi đã gây thiệt hại cho quân tấn công. Pháo binh Nam quân, sự gan dạ của người lính của trung đoàn 44 và tàn phá của mìn claymore đã cản trỡ cuộc tấn công này. Một phi xuất B-52 lúc 0015 g ngày 19/5 đã chấm dứt cuộc tấn công này. 

Chỉ có một hoạt động ý nghĩa vào ngày 19 đã xảy ra lúc 2115 g khi lính csbv đã bắn lựu đạn cay mắt (CS gas) vào phòng tuyến VNCH, theo sau là tấn công bộ binh. Cuộc tấn công đã nhanh chóng thất bại bởi pháo binh và bộ binh VNCH. Trước bình minh, lúc 0345 g ngày 20, trung đoàn 53 đã bị đợt xung phong đầu tiên trong ba đợt vào vị trí của họ. Ở đợt xung phong cuối cùng, lính phòng thủ đã bị đẩy lui khỏi vị trí trong những giờ đầu của buổi sáng. Việc này là hậu quả của nhiều tuần chiến đấu mệt mỏi.

Suốt ngày Nam quân đã cố gắng nhiều lần tái chiếm vị trí nhưng ko thành công. Chỉ huy một số đv đã vài lần báo cáo láo rằng đã tái chiếm. Lúc 1645 g, Bắc quân đã đào một đường hầm dài 20 mét bên trong vị trí của trung đoàn 53, quá gần đến nỗi ko thể ném bom. Mỗi lần nghe tin một vị trí được tái chiếm, đại tá Rhotenberry đã gửi một cố vấn dùng trực thăng C-n-C để kiểm chứng và khuyên đại tá Bá cũng nên làm như vậy để kiểm soát tình hình này. Suốt ngày hôm đó, đại tá Bá ko muốn cho thiết giáp vào trận hay đi kiểm tra các báo cáo của cấp dưới. Cuối cùng Vann tới và họp với Bá để khuyên ông dùng trừ bị của sđ. Thành công đã đến khi chín chiếc M-41 bắn thẳng vào địch với hỗ trợ của gunship. Kết quả: đơn vị CS  đột nhập vào phòng tuyến của trung đoàn 53 đã bị đẩy lui. Trong khi đó không kỵ Mỹ lại báo hoạt động nhộn nhịp của địch trong vùng bắc và đông của tp Kontum. Bắc quân trong khu này đã chuyển quân theo một thung lũng chạy dọc đường 5B để đến gần tuyến phòng thủ. (Nói thêm: đường 5B từ Kontum đi Quảng Ngải nhưng phần lớn ko dùng do mất an ninh -- người dịch).

Đêm của ngày 20/5 đã trải qua trong yên tỉnh cho đến 0500 g của ngày 21. Trung đoàn 44, theo dự trù sẽ thay thế bởi trung đoàn 45, lại bị pháo dữ dội. Nấp dưới làn mưa pháo, TĐ 406 đặc công đã bọc sau lưng của TĐ 3/44 và cắt QL-14 ở 3 km tây bắc tp Kontum. Cùng lúc một TĐ khác đã chọc thủng phòng tuyến giữa TĐ 4/45 và 2/53. TĐ 3/44 đã nhanh chóng tiến về phía nam, dọc theo QL trong khi TĐ 4/44 và 1/45 tiến theo QL đánh về phía bắc. Yểm trợ bởi gunship và máy bay chiến thuật, sau khi chiến đấu ác liệt, hai lực lượng này đã bắt tay với nhau và dọn sạch đặc công trên QL. Trước đó, khi hay tin phòng tuyến giữa trung đoàn 44 và 53 bị chọc thủng, đại tá Bá đã nhanh chóng yêu cầu máy bay chiến thuật và pháo binh tấn công phòng tuyến địch. Sau đó đại tá Bá đã đến thăm khiến tinh thần mọi chiến sĩ nâng cao. 

Từ Pleiku, không quân VNCH gửi một AC-47 Spooky trang bị ba minigun 7.62 ly. 30 phút sau đó phi cơ đã tưới đạn vào các vị trí địch. Trong khi đó một máy bay C-130 của Mỹ đã đáp xuống sân bay Kontum để tiếp tế cho quân phòng thủ. Đây là chiếc máy bay cánh cố định đầu tiên đáp xuống trong hai ngày qua.

Thêm hai cuộc tấn công của địch trong hai giờ kế đã trùng hợp với các phi xuất B-52 trên vị trí của họ, làm câm họng quân tấn công. Cuộc tấn công thứ 5 và cuối cùng đã bắt đầu sau 0400 g ngày 21/5. Đây là một trận cận chiến ác liệt khi hai bên đều dùng lựu đạn. Cuộc phối hợp, đã rất tốt suốt buổi tối giữa các đv Nam quân trên phòng tuyến, đã ko còn vào lúc rạng đông. Đối phương đã xuyên thủng một nơi trên phòng tuyến. Lovings đã gọi gunship Cobra tìm cách bịt lại lổ hổng này. Gunship đã tấn công quân xâm nhập này và đẩy chúng về phía bắc nơi mà hai phi xuất B-52 sẽ tấn công chúng. Các gunship báo cáo nhiều xác chết tung lên trời. Tổng cộng năm cuộc tấn công đã bị đẩy lui bởi bộ binh và không quân, và việc dùng B-52 ở sát phòng tuyến mỗi giờ. 

Trong đêm này 12 phi xuất của C-130 mang đạn dược và hàng hóa đến sân bay Kontum. Hai túi plastic khổng lồ, mỗi túi chứa 10 ngàn ga-lông hay 37.850 lít xăng từng bị hủy diệt ngày 17 đã được thay thế và điểm tiếp xăng đã hoạt động lúc rạng đông."

. . . 

Chuyển ngữ từ trang 14 đến 22 trong chuyên khảo đã dùng trong ba bài trước.

San Jose ngày 10/1/2023

Tài Trần