Thursday, April 4, 2024

Phép lạ trong y học

Chống lại một trùng a-míp ăn não gây chết người .
- Chiến đấu như một cô gái. Đó là điều mà cha mẹ bé Kali Hardig nói với cháu ngày thứ sáu 19/7/2013.
"Không còn gì để nói. Thật ko thể tin rằng ngay trước ngày chứng nhức đầu như búa bổ và ói mửa dữ dội (relentless) của cháu bắt đầu, Kali và 2 bạn đã chơi đùa vui vẻ tại 1 công viên nước gần Benton, bang Arkansas. Tại đó, các bs nói với cha mẹ đã quá thất vọng (devastated) này, rằng Kali đã bị 1 loại a-míp ăn não theo nước vào mũi. Sinh vật này đi theo dây thần kinh khứu giác (olfactory) đến não, nơi nó bắt đầu ăn mô não - một bịnh được gọi là viêm màng não sơ cấp do a-míp (primary amoebic meningoencephalitis). BS nói tử vong là 99/100 - chỉ có 2 ng tại Bắc Mỹ sống sót. "Chúng tôi phải nói với cha mẹ cháu rằng cháu ko thể sống trong 48 giờ," bs Matt Linam nói, ông là chuyên gia về bịnh nhiễm trùng này cũng là ng đang trị cháu.
Tuy nhiên, các bs tại bv trẻ em Arkansas hết lòng cứu chữa, bằng cách: - bơm vào người Kali thuốc chống nấm (antifungal) và trụ sinh cũng như 1 loại thuốc hiếm của Đức, chưa đc chuẩn y (unapproved) từ CDC (trung tâm quản lý bịnh tật Mỹ); - hạ thân nhiệt của cháu xuống 93 độ F và gây hôn mê cho cháu để não giảm phồng to (swelling); - gắn một máy thở nhân tạo (ventilator); - và một máy lọc thận cho thận hư của cháu. Trong 2 tuần, toán y khoa của cháu làm việc 24/24 để giúp cháu sống - một công việc phức tạp khi vừa ngăn ngừa áp huyết thấp và vừa chận đứng những lúc áp huyết cao dẫn đến não phình to.
"Chúng tôi có những giờ, chứ ko phải là ngày, tốt và xấu," BS Linam nói. Từ từ, não của Kali ko còn phồng nữa. Các bs giảm thuốc mê và tăng thân nhiệt của cháu, nhưng ko chắc chắn cháu cũng là cô gái đó khi - hay nếu - cháu thức dậy. "Chúng tôi ko biết điều gì," bs Linam nói, " nhưng 2 ngày sau, cháu đã giơ ngón tay (thumbs-up), và ba má cháu biết rằng cháu còn sống."
Kali đã nằm viện trong 8 tuần, học lại những động tác căn bản, như nuốt. Nhưng cuối cùng, cháu chính thức là ng thứ ba sống sót. Kali, nay là 1 cô gái 13 t, khỏe mạnh, bình thường.
Các bs ko biết chính xác tại sao cháu sống sót. (1 bé trai 12 t bang Florida, bị bịnh sau Kali, cũng trị bằng thuốc của Đức nhưng ko sống)".
Dịch từ Reader's Digest tháng 4/2015 trang 102-3.
===
Đã "chết" trong 45 phút
Ruby Graupera Cassimiro, 42 t, vừa sinh đẻ qua rạch thành bụng (C-section), để ra đời 1 bé gái đẹp đẽ vào ngày 23 tháng chín. Nhưng khi toán y khoa chuyển cho cô đến phòng hồi sức, cô đã bất tỉnh. Ruby, nay là mẹ của 2 bé, đột nhiên bị đứng tim (cardiac arrest).
Jordan Knurr, bs gây mê tại bv khu vực Boca Raton ở Florida, lập tức gắn ống thở (intubate) cho Ruby để máy giúp cô thở được. Ông bấm số và khoảng trên 10 bs và y tá đến lập tức. "Trong hơn 2 g cô đã có nhịp tim rất nguy kịch," bs Knurr nói. Điều lo sợ nhất khi tim vẫn đập nhưng ko đẩy máu đi khắp cơ thể - và các bs phải làm hô hấp nhân tạo (CPR) bằng cách liên tục ép mạnh lên ngực cô trong 45 phút liền để cố gắng giúp tim cô trở lại bình thường.
Sau khoảng 2 g, các bs biết rằng ko hy vọng. Họ gọi gia đình (gđ) cô đến để nói lời từ biệt. Sau khi gđ cô Ruby đến, gđ và vài y tá, quì gối cầu nguyện cho một kết quả khác, thì các bs ngừng ép ngực cô. Họ sẵn sàng để nói 'cô đã chết'.
"Tôi sắp tắt máy thở thì 1 y tá la lên 'Ngừng'" bs Knurr nói. "Không cần thuốc hay hô hấp nhân tạo (CPR), tim của Ruby bắt đầu tự đập lần đầu trong 2 g. Thật ko thể tin được."
Sau này mới biết, chút đỉnh dịch nước ối (amniotic fluid) đã thấm qua tử cung và chảy theo mạch máu đến tim. Được gọi là nghẽn mạch (embolism) do dịch nước ối, chúng ngăn máu chảy trong tim. "Chứng nghẽn mạch này rất hiếm và chúng tôi ko biết nhiều về nó," bs Knurr nói. " Thường BN qua đời hay tổn thương não đáng kể". (Các bs ko biết điều gì đã xảy ra với mảnh vụn (debris) của dịch này, họ nghĩ rằng nó tự tan trong mạch máu).
Chẳng những Ruby sống, "nhưng cô ta còn có sức khỏe tốt. Hầu như điều đó chưa bao giờ xảy ra", bs Knurr nói.
Ngày kế, ống thở của Ruby được tháo. 4 ngày sau, cô ta xuất viện với đứa con mới sinh - cô ko bị gãy 1 xương sườn nào sau khi bị đè ép ngực liên tục.
" Tôi ko biết tại sao Chúa lại chọn tôi, nhưng tôi biết Chúa cho tôi sống lại vì một lý do." Ruby nói.
Dịch từ Reader's Digest tháng 4/2015 trang 104-105.
Hình 1-2 về a-míp ăn não: xuất huyết và hoại tử diện rộng trong não, phần lớn ở vỏ não phía trước.


1
Share
All reactions:
Si Tran and 1 other
1
Share

No comments:

Post a Comment