Chúng tôi khẳng định một chân lý hiển nhiên rằng mọi người sinh ra đều bình đẳng, rằng tạo hóa đã ban cho họ những quyền tất yếu và bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc . . . (Lời Mở Đầu Của Tuyên Ngôn Độc Lập Mỹ)
Saturday, March 30, 2024
Nhà vua sợ các quan lạm dụng những đặc quyền ấy mà vũ uy tác tệ, cho nên đã đặt nhiều điều lệ để chế tài các quan.
1/ Ví dụ pháp luật cấm quan địa phương không được thụ nhiệm ở tỉnh nhà, hay ở nơi cách tỉnh nhà dưới 500 dặm để cho thân thích bằng hữu khỏi cậy thế cậy thần mà làm ngang; 2/ cấm không được lấy vợ trong trị hạt vì sợ gia đình nhà vợ nhũng nhiễu; 3/ cấm không cho tậu ruộng vườn cửa ở trong trị hạt, vì sợ quan hiếp bách kẻ trị hạt để mua rẻ; 4/ cấm không được tư giao với đàn bà con gái trị hạt để đừng treo gương xấu cho nhân dân; 5/ cấm quan lại hồi hưu không được lui tới cửa công để thỉnh thác cầu cạnh. Ngoài ra còn nhiều trừng trị các quan hối lộ và nịch chức, nếu thi hành cho nghiêm mật thì cũng có thể tránh được những tệ tham quan ô lại mà ta thường thấy làm cực khổ nhân dân".