Giải cứu Huế Tết Mậu Thân (5) * Triệu Phong chuyển ngữ
CHƯƠNG HAI (phần ba)
Tuần tiễu trước lúc nửa đêm trong phạm vi nhiều cây số phía Tây kinh thành, ĐĐ Thám Báo 36 người thuộc SĐ1 mà Tướng Trưởng đã giao phó nhiệm vụ làm tai mắt cho sư đoàn, phát giác ra mình đang nằm ngay trên đường tiến quân của địch.
Vị chỉ huy toán thám sát là Tr/úy Nguyễn Thi Tân nhanh chóng nhận chân ra rằng lực lượng mình quá nhỏ không nên chạm trán với địch. Anh ra lệnh anh em binh sĩ án binh bất động trong khi lo liên lạc vô tuyến với Tướng Trưởng báo động địch đang xâm nhập ồ ạt về hướng kinh thành. Nằm gần đường tiến của địch đến nỗi Tr/úy Tân phải thì thào trong ống liên hợp để không bị lộ.
Rõ ràng địch đang di chuyển hai tiểu đoàn, 800 và 802, thuộc Trung Đoàn 6 chính quy. Quân BV phối hợp với du kích địa phương đang xâm nhập xuyên qua mạng lưới lọc của ĐĐ Thám Báo tiến về mặt Tây Nam kinh thành, ở đó họ nằm chờ hiệu lệnh để xuất kích chiếm lấy thành phố. Khi có hiệu lệnh, nội tuyến ở trong thành sẽ tiêu diệt các chốt gát để mở cổng thành.
Đồng thời địch cho bố trí thêm một tiểu đoàn thứ ba là Tiểu Đoàn 806, đơn vị này án ngữ mặt ngoài Tây Bắc kinh thành, chắn ngang QL1 để chặn quân cứu viện. Đại đội xuất sắc nhất của tiểu đoàn này là đơn vị đặc công mà thành viên rất được tuyển lọc, lãnh sứ mạng đột kích BTL SĐ1 BB nằm bên trong Thành Nội. Lực lượng tấn công Huế còn được sự trợ lực của Tiểu Đoàn Đặc Công 12 BV.
Theo lời một tù binh bị bắt một hai tuần sau đó, rằng các thành viên xung kích vào Huế được cấp phát thịt vịt, bánh chưng, thịt khô, và gạo. Họ còn được nghe tuyên truyền là chuẩn bị tham dự một “cuộc tiến công lớn nhất lịch sử đất nước.” Cuộc tiến công thần kỳ sẽ long trời lỡ đất.
Một số quân thâm nhập đã lo thay bộ đồ đi rừng bằng áo quần ka ki có quân hàm phù hiệu huân chương đầy đủ, làm sao trông thật bảnh bao để tham dự diễn hành chiến thắng như đã được dự trù. Để tỏ tình đoàn kết với các đồng chí miền Nam, một số bộ đội miền Bắc mang bên tay áo hàng chữ “Sinh Bắc Tử Nam”.
Lực lượng xâm nhập rồi ra đã không thực hiện được cuộc diễn hành chiến thắng đó vì sự chiến đấu anh dũng của ĐĐ Hắc Báo, lòng quả cảm của ban tham mưu cùng anh em binh sĩ còn sót lại trong BTL SĐ1 cùng sự lãnh đạo cứng rắn của Chuẩn Tướng Ngô Quang Trưởng.
Đại Đội Hắc Báo được chỉ huy bởi một trong những sĩ quan trẻ tuổi ưu tú của Tướng Trưởng. Tên được đặt theo tên của thành phố, Trung Úy Huế sinh trưởng ở đây nên mọi ngỏ ngách, nhà cửa, hầm hố trong thành phố anh đều thuộc cả. Các cố vấn Mỹ gọi anh là “Harry”, anh là người dễ tạo cảm kích nơi người khác. Cao và lớn con hơn các binh sĩ VN bình thường, Huế là nhà chỉ huy táo bạo và gan dạ, có phong cách và tư cách khác với những người khác cùng thời. Có thể nói lính của anh dành cho anh cảm tình tôn kính thường dành cho các thần linh, họ sẵn sàng chết cho anh theo mệnh lệnh.
Địch vẫn tiếp tục dồn quân đến mặt ngoài mạn Tây kinh thành chờ tín hiệu cho một cuộc tấn công hiệp đồng. Cấp chỉ huy CS nhận chỉ thị rằng cuộc xuất kích sẽ khởi sự lúc 2 giờ rưỡi sáng, hiệu lệnh là một loạt hỏa tiễn được bắn từ vùng núi phía Tây thành phố nhưng sau đó nhiều lần bị hoãn lại ngoài dự liệu. Một trong những quan sát viên của cấp chỉ huy này báo cáo: “Tôi thức để chờ, tôi nhìn xuống phía Huế…ánh đèn thành phố vẫn còn sáng, bầu không khí êm ả không nghe động tĩnh gì cả.”
Tín hiệu đến lúc 3 giờ 40 sáng bằng một loạt hỏa tiễn. Hai tiểu đoàn CS, 800 và 802, lập tức tràn ngập chốt giữ Cửa Chánh Tây rồi tỏa rộng ra, khởi đầu một cuộc tấn công hiệp đồng từ Tây sang Đông.
*
Tr/úy Huế đang nằm trên giường khi loạt tiếng nổ đầu tiên nghe được ở nội thành. Trái hỏa tiễn đầu tiên bay vèo qua trên nhà anh rồi rớt ngay bên trong tường thành phía Tây. Ở nhà hôm ấy có vợ, đứa con gái 4 tháng và cha mẹ của anh.
“Tôi vụt dậy mặc nhanh áo quần, vơ lẹ quân tư trang rồi dọt ra khỏi nhà,” Tr/úy Huế kể lại. “Nhớ lại chiếc Jeep mình đã cho một trung đội trưởng nhà ở bên kia sông mượn về tối qua, tôi liền nhảy tót lên xe đạp phóng về hướng chốt chỉ huy của mình nằm phía bên kia phi đạo. Tôi thấy địch quân chạy quanh gần hai bên tôi; chờ xem chúng chạy về hướng này thì tôi liền đạp đi hướng khác. Tôi là thổ công ở đây, tôi biết tôi đang đi đâu còn họ thì làm gì biết.”
Nhờ bóng đêm che khuất, Huế xen lẫn giữa quân địch đang phân vân mất định hướng trước đường ngang lối dọc chật hẹp và nhà cửa san sát. Anh nghe rõ tiếng súng phát ra từ phía phi đạo; biết rằng đơn vị đang chạm địch. Đến gần, anh lên tiếng để đồng đội biết có sự hiện diện của mình.
Phi trường Tây Lộc nhìn về hướng Tây Bắc. (cc.gatech.edu)
Lập tức nắm quyền chỉ huy, Huế chụp lấy một cây súng chống chiến xa M-72 (LAAWs: Light Antitank Assault Weapons) mà đơn vị anh vừa mới được trang bị thêm. Anh bắn vòng cầu một trái vào cả tá địch quân ở phía bên kia phi đạo. Sức nổ làm bắn ba mạng bay cao lên trời. Toàn trung đội còn lại của ĐĐ Hắc Báo nhả liên tục hàng tràng đại liên và M16. Góp phần chống trả còn có một trung đội thuộc ĐĐ1 Quân Cụ có trách nhiệm giữ kho đạn và vũ khí ở gần phi trường.
Trái đạn làm chồn chân địch quân và càng gây thêm sự mất định hướng của quân BV. Sau đó họ bèn giạt qua bên phải, đánh vòng để tránh hỏa lực từ phía kho quân cụ và tiến thẳng vào ngay trung đội Hắc Báo. Quân của Huế chận đường tiến của địch băng qua phi đạo gây cho họ nhiều tổn thất nặng nề. Sự kháng cự mãnh liệt khiến Tiểu Đoàn 800 phải ngoặc qua hướng Nam để rồi phối hợp với Tiểu Đoàn 802, tiểu đoàn này đang cố mở đường tiến đến BTL SĐ1 nằm ngay mé thành Tây Bắc. Về sau Hắc Báo và trung đội Quân Cụ đã rút vào được bên trong BT, góp phần chận đứng cuộc tấn công thứ hai nhằm tràn ngập bộ chỉ huy này.
Trong lúc đang chống trả cuộc tấn công ở phi trường, Tr/úy Huế phát hiện thấy hai ông TQLC Mỹ lạc loài có nhiệm vụ giữ an ninh.
“Tôi cho lệnh ngưng bắn và ra hiệu để họ tiến về phía chúng tôi,” Huế kể tiếp. “Hóa ra cả hai đều còn non trẻ, thấy họ sợ sệt ra mặt. Tôi còn chụp được hai tên địch và bắt sống làm tù binh. Một trong hai mặc quân phục bộ đội miền Bắc có điểm một ngôi sao trên cổ áo. Lính của tôi ai cũng lên tinh thần hết, họ tưởng chụp được một ông tướng.”
Một người khai là được đưa từ miền Bắc vào và đã lẫn khuất trong khu vực suốt 7 ngày qua. Y được cho biết là sẽ có người đón để đưa đường dẫn lối và sau ngày tấn công sẽ có một cuộc diễu binh mừng chiến thắng.
Một điều khác lạ mà Huế ghi nhận được là cả hai đều được trang bị lương thực bằng khẩu phần K của quân đội Mỹ. Chúng gồm 3 bịch nhỏ, mỗi bịch được bọc bằng giấy thiếc. Một bịch đựng gạo, hai bịch kia đựng cá và lươn. Ngoài bịch có ghi chú bằng tiếng Mỹ. Ngoài ra, linh tinh còn có thuốc viên vitamin, một gói đường, nhiều gói muối và tiêu, cả một ít kẹo gum nữa. Ngoài hộp ghi rõ bao bì được đóng ở Okinawa.
Về sau Huế cho viên cố vấn Mỹ của mình là Đ/úy TQLC James J. Coolican, đêm đó đang kẹt ở trong tòa MACV bên Hữu Ngạn, biết rằng chính nhờ súng M-72 mà đã gây được sự tán loạn tinh thần đối với địch đến độ họ không còn cơ hội để tái hợp hòng mở cuộc tấn công vào BTL SĐ1 được hữu hiệu nữa.
“Trở lại thành phố Huế sau khi cho đem dợt thử ở Vùng Phi Quân Sự, chúng tôi mang M-72 ra dạy qua nhiều buổi huấn luyện về cách sử dụng.” Coolican nói, “Tôi tin chắc là nhờ dùng đến M-72 ngay từ buổi đầu của cuộc tấn công đã cứu được tổng hành dinh của Tướng Trưởng.”
Tướng Trưởng đồng thời cũng cứu được chính mình nhờ những quyết định được đưa ra đúng lúc. Thứ nhất phải nói đến là ông đã chỉ thị cho ĐĐ Thám Báo sứ mạng đi dọ thám vùng phía Tây hôm trước khi có cuộc tấn công. Kế đến, ông đã báo động tình hình nguy ngập kịp thời cho ĐĐ Hắc Báo. Thứ ba, ông cho lệnh tạm bỏ phi trường Tây Lộc hòng dồn lực lượng lại để cố thủ kịp thời BTL. Chỉ một mảy may lưỡng lự, Hắc Báo và ĐĐ Quân Cụ có thể bị bao vây và bị tiêu diệt dần từng mảng nhỏ ở khu vực phi đạo, hậu quả đưa đến sự sụp đổ của BCH vì thiếu quân chiến đấu.
*
Lệnh triệu hồi đã mang về cho Tướng Trưởng không ít thì giờ quí báu. Số là trong khi Tiểu Đoàn 800 CSBV bắt đầu tấn công phi đạo Tây Lộc đã bị bỏ ngỏ và vơ vét kho vũ khí của ĐĐ Quân Cụ, thì ông tập trung thời gian để lo củng cố phòng thủ cho BCH, nơi vừa đẩy lui được đợt xung phong thứ nhứt của Tiểu Đoàn 802 BV. Sự kiện vừa qua chứng tỏ khả năng có thể kháng cự được đợt xung phong thứ hai dự liệu sẽ xảy đến.
Trong đợt đầu, BTL suýt bị địch tràn vào sau khi họ chọc thủng được bức tường ở khu Quân Y. Các bác sĩ, trợ y lẫn công chức dân chính phải đánh cận chiến mới đẩy lui được địch. Phe phòng vệ thiệt mất 11 chết, 6 bị thương. Phía bên kia có 20 bị hạ.
*
Tr/úy Huế kể lại rằng anh nhận được lệnh bỏ phi trường để rút về BTL lúc 7 giờ sáng, anh liền chọn ngay một con đường triệt thoái ngắn và an toàn nhất. Huế gom quân và đã đưa được tất cả nguyên vẹn về đến BCH trong thời gian kỷ lục. Trên đường rút, anh lượm được thêm người ở bên Quân Cụ, một số con nhạn lạc đàn kẹt ở nhà vì đang nghỉ phép. Anh hướng dẫn đoàn người bây giờ lên đến con số 150 len lỏi qua nhiều ngõ hẻm quen thuộc mà anh thường chơi cút bắt hồi còn bé. Từ hướng Nam họ về đến được trước cổng chính BTL.
“Tôi thấy có vài xác chết ở phía ngoài thành. Tôi còn nhìn thấy địch đang lập ba ổ đại liên chĩa về hướng cổng chính để yểm trợ cho cuộc tấn công.” Tr/úy Huế kể, “Tôi liền cho sử dụng vài cây M-72 để tiêu diệt mấy khẩu đại liên rồi dùng trái khói hầu tạo màn che để chạy vào. Thật may mắn cho chúng tôi vì chỉ cần đến trễ một giờ nữa thôi thì BTL chắc đã không còn.”
Tới lúc bấy giờ trời đã sáng bạch, thấy mọi dự tính đều không được như dự liệu, lực lượng địch bắt đầu quay ra lo thanh toán trước những chỗ ít được phòng thủ ở khu vực Đại Nội. Ngay chính nơi đây địch cũng chạm phải sức chống kháng bất ngờ, lần này của ĐĐ Thám Báo 36 người là những người sau khi dọ thám ở ngoài mặt Tây kinh thành đã tìm cách lọt được về Thành Nội vài giờ trước đây. Tuy nhiên với quân số áp đảo, đến 7 giờ quân CS tràn được vào Đại Nội.
Thành Mang Cá nơi đặt Đại Bản Doanh của Sư Đoàn 1 Bộ Binh quân đội Miền Nam, nằm ở góc Bắc kinh thành Huế. Toàn thành phố đều rơi vào tay quân CS ngoại trừ nó và cơ quan MACV của Hoa Kỳ ở mặt Nam, phía hữu ngạn sông Hương. Đây là nơi đóng vai trò quan trọng trong việc tái chiếm Thành Nội sau này. (edited from photo of popasmoke.com)
Bộ đội CS thay nhau leo lên ngai vua chụp hình lưu niệm, rồi đến 8 giờ sáng một trung đội thuộc Tiểu Đoàn 800 chiếm lĩnh kỳ đài, nơi mà 24 giờ trước đây Tướng Trưởng và ông Thị Trưởng TP Huế đã đứng làm lễ chào cờ đầu năm. Quân CS hạ cờ vàng ba sọc đỏ của Nam Việt xuống rồi kéo lên lá cờ khổng lồ của MTGP rộng 6×9 bộ anh (2×3 m).
Trong khi mặt kia thuận chèo mát mái thì phía này toán đặc công 40 người tinh tuyển thuộc Tiểu Đoàn 806 vẫn chưa thực hiện được kế hoạch đánh úp BTL SĐ1 từ phía ngoài Kinh Thành ở mặt Bắc. Địch quân nhận thấy chiếc cầu bắc qua hào nước dẫn vào BCH đã không còn, thay vào đó là đống bùi nhùi thép gai. Tập hợp lại, địch cố làm suy yếu bớt lực lượng bên trong bằng cách bắn một loạt trăm trái đạn cối 82 ly.
Khi đợt xung phong thứ hai mở màn thì Tr/úy Huế và lực lượng tăng viện của mình đã sẵn sàng.
*
Đ/úy Ralph Bray, quê nhà ở Olathe, tiểu bang Kansas, là một trong nhiều sĩ quan Hoa Kỳ trực đêm đó ở BTL SĐ1. Lúc 1 giờ sáng sau khi nghe báo cáo của Tr/úy Tân về hoạt động địch ở hướng Tây, Tướng Trưởng liền cho một trinh sát cơ hạng nhẹ L-19 cất cánh từ Tây Lộc để thẩm tra tình hình. Theo ghi nhận trong sổ trực của Đ/úy Bray thì phi cơ trở về lúc 3 giờ sáng, viên phi công cho hay là không thấy có gì khả nghi. Không đầy một giờ sau đó phi đạo bị tấn công còn BTL bắt đầu ăn mưa pháo của đạn cối.
Một trong các phần việc của Bray là nghe ngóng các cuộc điện đàm và diễn giải ra tình hình chung.
“Tôi lo ghi chép các sự kiện nghe ngóng được nhưng rồi diễn biến đến quá nhanh đến độ tôi phải cần thêm một thông dịch viên VN,” Bray kể. “Ưu tiên hàng đầu của tôi là liên lạc ngay với các đơn vị để báo động cho họ, vì rằng mỗi khi mình đã bị đụng địch thì rồi ra cũng sẽ đến lượt họ.”
Cũng như mọi người, Bray phải ngưng phận sự để cầm súng khi địch lại bắt đầu tấn công.
“Bị ăn B40 và đạn cối tôi biết ngay địch đang ở cận kề,” Bray tiếp. “Một khi địch đã xung phong đến vòng thành BTL thì toàn thành phố chắc có lẽ đã bị họ chiếm hết rồi.”
Các đốm màu trên bản đồ chỉ vị trí nơi tập trung đông đảo quân BV vào hôm 31 tháng Giêng. (FMFPac Headquarters)
Khi cuộc tấn công bắt đầu, Tướng Trưởng liền gọi máy kêu cứu viện. Ông ra lệnh cho 4 tiểu đoàn của Trung Đoàn 3 BB đang đóng rải rác ở các hướng Tây, Nam và Đông về tiếp cứu. Ông còn nhờ xếp trực tiếp là Tr/Tướng Hoàng Xuân Lãm yêu cầu Sài Gòn cho phép ông được chỉ huy trực tiếp Lực Lượng Đặc Nhiệm Dù Số Một là một lực lượng trừ bị chiến lược đang thi hành phận sự ở phía Bắc Huế. Lữ Đoàn Dù này gồm có 3 Tiểu Đoàn 2, 7, và 9. Các đơn vị khác được lệnh chuyển về Huế còn có Tiểu Đoàn 4 thuộc Trung Đoàn 2 BB và Tiểu Đoàn 3 thuộc Trung Đoàn 7 Thiết Kỵ, cả hai đều thuộc SĐ1 và đang đồn trú ở phía Bắc.
Tướng Trưởng còn chỉ thị cho phân đội thiết giáp thuộc Trung Đoàn 7 Thiết Kỵ, doanh trại ở phía hữu ngạn cách BTL chừng 1 dặm lập tức kéo vào Thành Nội. Đoàn xe dưới quyền chỉ huy của Tr/Tá Phan Hữu Chi gồm 26 chiến xa hạng nhẹ M41 và khoảng chục xe thiết giáp M-113 vừa ló đầu ra khỏi đơn vị liền bị phục kích. Địch đẩy lui được đường tiến của đoàn xe bằng hàng loạt B-40 và đại liên. Nhiều xe bị mất vào tay quân địch mà sau này địch sẽ dùng để tấn công TQLC Mỹ. Một chiếc qua được bên kia cầu nhưng rồi cũng bị tiêu diệt do hỏa lực từ phía trong Thành Nội bắn ra.
*
Trong ngày đầu, không đơn vị tiếp viện nào về đến được BCH. Quân bảo vệ chỉ có ĐĐ Hắc Báo vốn là một đại đội trinh sát tí hon của Sư Đoàn, cộng với thành phần dân chính không chiến đấu kể cả ban quân nhạc. Theo lệnh, tất cả đều phải cầm súng chiến đấu dưới quyền điều động của Tr/úy Huế. Ai ai cũng cần góp tay cho sự sống còn của BTL.
Một yếu tố khác gây quan ngại cho công cuộc phòng thủ là sự thiếu vắng của vũ khí nặng. Họa hoằn chỉ có được hai khẩu đại liên 30 gắn trên xe Jeep và một ít M-72 của Hắc Báo. Hôm đó hoàn toàn không có được sự yểm trợ của pháo binh hoặc không quân. Mọi hình thức tiếp tế đều bị gián đoạn trong suốt một tuần lễ.
Lúc sớm tinh mơ từ cửa sổ văn phòng chỉ huy nhìn ra sân thao diễn rộng mênh mông Tướng Trưởng thấy địch đang dùng dây móc để leo qua bờ tường ngoài. Viên phụ tá bắn về phía đó hết một băng đạn súng sáu.
Người hùng đầu tiên trong ngày thứ nhất là Tr/úy Nguyễn Ái vốn là một nhân viên Phòng Tư của Tướng Trưởng. Mặc dù bị thương vì trúng đạn ở bả vai, ông vẫn cùng các công chức dân chính hạ được năm địch quân, số còn lại leo tường trở ra tẩu thoát. Kế đó ông còn góp phần đẩy lui được đợt xung kích của đặc công vào cổng chính.
“Tôi biết là mình mới né được một mẻ lớn,” Brad đề cập đến cuộc xung kích. “Nhưng chưa biết rõ nó lớn cỡ nào mãi cho đến xế trưa khi nhìn thấy nhiều xác chết và mấy gói chất nổ quăng lại ngoài cổng mới hình dung ra được nhiều hơn.”
Tướng Trưởng duyệt xét lại tình thế để thấy rằng nó vô cùng tinh tế. Một quân số nhỏ nhoi đã chận đứng được một cuộc xung phong bão táp, thật là quá may mắn. Nếu viện binh không đến sớm e rằng rồi đây chắc sẽ bị địch tràn ngập. Ông không thể biết khi nào viện binh mới đến được, chỉ biết ráng cầm cự và chờ. Một ngày rồi một đêm qua đi. Sáng ngày 1 Tháng Hai đợt chi viện đầu tiên đến.
May cho Tướng Trưởng, nhờ biết trước ông đã có đủ thời gian để tổ chức phòng vệ, ông còn rất may mắn là phận sự khó khăn ấy được gánh vác tuyệt vời bởi Tr/úy Huế, một sĩ quan trẻ tuổi đầy nhiệt huyết chiến đấu. Ngày hôm ấy địch mở thêm ba đợt xung phong nữa nhưng đều bị đẩy lui. Mỗi lần mỗi yếu đi vì họ nay phải lo đối phó thêm với viện binh Nam Việt từ hướng Bắc đang đổ về theo QL1. Đêm 31 Tháng Giêng BTL SĐ1 chịu thêm một đợt tấn công nữa rồi thôi.
Bản đồ chỉ rõ các địa điểm quan trọng ở hai bên bờ sông Hương: 1) Đại Nội. 2) BTL SĐ 1. 3) Cơ Quan MACV. 4) Cầu An Cựu. 5) Ngã tư có xây vòng xoay. 6) Đoạn đường qua đồng An Cựu. 7) Sân vận động Tự Do. 8) Cầu Trường Tiền. 9) Sông đào An Cựu (hay Phú Cam). 10) Kỳ đài Phu Văn Lâu. 11) Nhà Lao Thừa Phủ. 12) Tòa Hành Chánh Tỉnh Thừa Thiên. 13) Trường Quốc Học và Đồng Khánh. 14) Nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế. 15) Công viên Dốc Lão. (Map copied from the book “The Siege of Hue”)
Địch rút khỏi khu vực BTL để tăng cường củng cố vùng phi đạo vừa chiếm được. Đám quân khác thiết lập BCH ở phạm vi Đại Nội trong khi đám khác di chuyển về hướng Tây Nam để tạo áp lực đối với quân trú phòng của Tướng Trưởng ở bên Hữu Ngạn.
Đ/úy Bray chỉ còn hai tuần nữa là đủ thời gian phục vụ để được về nước, lại cũng thuộc đơn vị yểm trợ không chiến đấu để rồi kẹt vô đây phải chiến đấu để sống còn. Mỗi đêm Bray chỉ ngủ được ba tiếng cho tới ngày 4 Tháng Hai thì được thay thế. Một tuần sau, anh hồi hương, quả là kẻ may mắn.
Tuy nhiên, một năm rưỡi sau Bray quay trở lại VN với tư cách là đại đội trưởng rồi bị tử trận gần Chu Lai.
No comments:
Post a Comment